Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz polny, położony przy głównej drodze przechodzącej przez wieś. Jadąc drogą krajową nr 550 z Bruków Unisławskich na Kokocko skręcamy w prawo w stronę Płutowa (jest drogowskaz) i wjeżdżamy do Bruków Kokocka. Od skrętu do cmentarza położonego po lewej stronie drogi dzieli nas ok. 950 m. Od północy graniczy z nieużytkami, od wschodu z nieużytkami i drogą na Płutowo, od południa z drogą na Płutowo, a od zachodu z nieużytkami (kiedyś stał tam budynek).
Podstawowe informacje
| Data założenia | XVIII w. |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Kokocko (od 1829), przedtem Chełmno |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~0,17 ha |
| Nr działki | 7/1 |
| Kształt | prostokąt |
| Najstarszy zachowany nagrobek | poł. XIX w. |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | śmieci, likwidacja cmentarza |
| Stan zachowania | ZŁY, Typ III |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1945, - |
Roślinność
| Drzewa | - |
| Krzewy | lilak, bez |
| Inne | pokrzywy, … |
Brak informacji o istnieniu alei lub nie do wyodrębnienia na skutek zatarcia. Brak zarejestrowanych pomników przyrody.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | TAK | 18 | k. XIX w. - I poł. XX w. | lastryko, beton | |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | TAK | 1 | k. XIX w. - I poł. XX w. | żeliwo | pole otoczone fragmentami kraty żeliwnej |
| Płyty pionowe | TAK | 1 | poł. XIX w. | marmur | stela |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | TAK | >5 (4 przy mogiłach) | I poł. XX w. | lastryko, beton | co najmniej 1 postument nie przy mogile, destrukty |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| Inne | TAK | 2 | k. XIX w. - I poł. XX w. | żeliwo | fragmenty żeliwnych konstrukcji z nieistniejącymi tablicami |
| RAZEM | 23 stanowiska | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych. Układ cmentarza częściowo czytelny.
Inskrypcje - fot. Michał P. Wiśniewski, 2014; Kornel Pleskot, 2016;
Galeria zdjęć
fot. Kornel Pleskot, 2016
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
 |
| fot. 12 |
 |
| fot. 13 |
 |
| fot. 14 |
 |
| fot. 15 |
 |
| fot. 16 |
 |
| fot. 17 |
 |
| fot. 18 |
 |
| fot. 19 |
 |
| fot. 20 |
 |
| fot. 21 |
 |
| fot. 22 |
 |
| fot. 23 |
 |
| fot. 24 |
 |
| fot. 25 |
 |
| fot. 26 |
 |
| fot. 27 |
 |
| fot. 28 |
 |
| fot. 29 |
fot. Michał P. Wiśniewski, 2014
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
 |
| fot. 12 |
 |
| fot. 13 |
 |
| fot. 14 |
 |
| fot. 15 |
 |
| fot. 16 |
 |
| fot. 17 |
 |
| fot. 18 |
 |
| fot. 19 |
Renowacja
Nie przeprowadzono. Mieszkańcy wsi dokonują okresowej wycinki roślinności. Wygląda na to, że w 2014 r. wykoszono cmentarz, lecz nie zebrano wyciętej roślinności.
Osadnictwo w Brukach Kokocka
Historia
W 1602 r. biskup chełmiński Wawrzyniec Gembicki osadził olędrów ( w tym mennonitów) na obszarze zwanym wówczas Białobłoty. Odpowiada to dzisiejszemu terytorium wsi Błoto oraz Bruki Kokocka (Bruki II). W późniejszym czasie zasiedlono także sąsiednie Bruki Unisławskie (Bruki I). Biskup pozwolił na posiadanie własnego cmentarza i szkoły (prawdopodobnie tyczyło się to wsi Błoto). Tuż po I rozbiorze ostatnie dwie wsie pod wpływem następnych akcji kolonizacyjnych nazwano odpowiednio Wilhelmsbruch (Bruki Kokokcka) oraz Friedrichsbruch (Bruki Unisławskie).
Bruki Kokocka to charakterystyczna dla osadnictwa olęderskiego rzędówka bagienna. Działała szkoła ewangelicka, której budynek istnieje do dziś i również pełni funkcję edukacyjną. Również w okresie międzywojennym była to szkoła ewangelicka. W latach 80. XIX w. ewangelicy stanowili 95% mieszkańców wsi, w 1921 było ich 88% i ta ilość pomału zaczęła spadać. Zanim aktywowano parafię ewangelicką w Kokocku, w 1829 r. luteranie należeli do parafii w Chełmnie.
Ludzie
Lista strat z I wojny światowej zawiera następujące nazwiska: Bartz, Bensemann, Erdmann, Gabriel, Gohl, Haase, Heyse, Lange, Papke, Reduhn, Reile, Rose, Rubach, Schötzau, Siblitz (Sieblitz), Szatkowski, Trienke (Trinke), Waschle, Wenzke, Winkler, Wunsch, Zahnke
Księga adresowa z 1941 r. zawiera następujące nazwiska: Lawrenz (szewc)
Inne: Reetz, Pade, Goertz, Rakowski, Windmüller
Bibliografia:
- 2776 Unislaw, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Preuss. Landesaufnahme, 1906.
- M. Biskup (red.), Dzieje Chełmna i jego regionu. Toruń: TNT, 1968.
- Deutsches Reichs-Adressbuch. Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 160.
- J. T. Dziedzic, P. Ossowski, Powiat i miasto Chełmno. Monografja krajoznawcza, Chełmno, 1923, s. 109, 121.
- A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 479-480.
- A. Mańkowski, Dwa przywileje emfiteutyczne biskupa Gembickiego dla Holendrów z r. 1602, [w: ] "Zapiski TNT", 1937, t. X, nr 11-12, s. 410-418.
- A. Mietz, Wiejskie cmentarze protestanckie w dolinie Wisły pod Chełmnem w XVII - XVIII w. Katalog cmentarzy, [w:] Rocznik Grudziądzki, 1994, t. XI, s. 148.
- Plan Rozwoju Miejscowości Bruki Kokocka, 2007. [dostęp: 01.01.2015]
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 7.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XIII, s. 468
