Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
![]() |
Opis cmentarza

Położenie
Cmentarz położony przy głównej drodze prowadzącej przez wieś (DW nr 391 Warlubie - Grupa) na terenie zabudowanym. Od północy sąsiaduje z terenem gospodarstwa domowego, od wschodu z polami uprawnymi, od południa i zachodu z drogą wychodzącą od wspomnianej DW 391 ucinającej obszar od południowego zachodu, co nadaje mu kształt trapezoidu. Teren cmentarza wznosi się ku wschodowi. Znajduje się ok. 200 m. na południe od kapliczki na skrzyżowaniu w centrum wsi.
Podstawowe informacje
Data założenia | II poł. XIX w. W 1887 r. na pewno już istniał |
Wyznanie | ewangelicki lub o charakterze komunalnym |
Ówczesna parafia | Warlubie |
Status | nieczynny |
Powierzchnia | ~0,15 ha |
Nr działki | 38 |
Kształt | trapezoid |
Najstarszy zachowany nagrobek | I ćw. XX w. |
Istniejąca dokumentacja | ? |
Zagrożenia | śmieci, dewastacja |
Stan zachowania | PRZECIĘTNY, Typ VI |
Data zamknięcia, likwidacji | 1945, - |
Cmentarz mógł mieć charakter komunalny, o czym świadczy tytuł teczki archiwalnej z 1877 r.
Roślinność
Drzewa | dąb, klon, … |
Krzewy | lilak, … |
Inne | trawa |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak informacji co do istnienia alei. Układ cmentarza czytelny.
Nagrobki i inne elementy
Nagrobki | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
Cippusy | NIE | - | - | - | - |
Grobowce | NIE | - | - | - | - |
Krzyże | NIE | - | - | - | - |
Obejścia | TAK | 1 | k. XIX w. - pocz. XX w. | żeliwo | niekompletne, w środku 3 mogiły obmurowane |
Obeliski | NIE | - | - | - | - |
Mogiły obmurowane | TAK | ? | I poł. XX w. | lastryko, beton | - |
Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
Postumenty | TAK | ? | I poł. XX w. | lastryko, beton | przy mogiłach obmurowanych |
Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
ŁĄCZNIE | ok. 16 | ||||
Elementy | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
Brama | NIE | - | - | - | - |
Kościół | NIE | - | - | - | - |
Kaplica | NIE | - | - | - | - |
Inne | NIE | - | - | - | - |
Inskrypcje - fot. Damian Drzymalski, 2014
Galeria zdjęć
fot. Damian Drzymalski, 2014
Renowacja
Choć nagrobki nie są w dobrym stanie to teren zielony jest zadbany. Drzewa wyglądają na posadzone celowo lub samosiejki. Niemal brak bzów. Na ogromnej większości terenu rośnie trawa. Cmentarzem najprawdopodobniej opiekują się mieszkańcy wsi.
Osadnictwo w Buśni.
Historia
W II poł. XVI w. Buśnia była własnością szlachecką należącą do rodu Kopyckich. Wg pierwszego spisu powszechnego z 1921 we wsi zamieszkiwało nie więcej jak 23% ewangelików. W dwudziestoleciu międzywojennym działała dwuklasowa szkoła katolicka, do której uczęszczały także dzieci ewangelickie. W 1928 r. założono bibliotekę w ramach Towarzystwa Czytelni Ludowych.
Ludzie
Carl Kolander (INS. 1) - właściciel młyna na Mątawie.
Wilhelm Wünsch - właściciel gospody i sklepu w czasie II wojny światowej.
Bibliografia:
- 2477 Warlubien, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1914.
- APE Malbork, sygn. 9/59/0/1802. Der Begräbnisplatz in Buschin, 1887.
- M. Biskup, A. Tomczak, Mapy województwa pomorskiego w II poł. XVI w., Warszawa-Toruń: PWN, 1955, s. 98.
- Deutsches Reichs-Adressbuch. Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 16.
- Diecezja Chełmińska. Zarys statystyczno-historyczny, Pelplin, 1928, s. 591.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1138.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 48.
- Sprawozdanie Towarzystwa Czytelni Ludowych w Poznaniu za czas od 1 lipca 1928 do 30 czerwca 1929 r., Poznań: Towarzystwo Czytelni Ludowych, 1929, s. 30
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. I, s. 483.