Cmentarz ewangelicki - Cisiny

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

fYa-yio36Lb0M84EUTxvAMgct_aS9sHsyKRK3-DcHYLd_X12qdsHeWWymJOeVli8pcK2dz3VHW1NCk8=w320

Opis cmentarza

las.png="cmentarz renowacja.png
Położenie

Cmentarz położony w lesie na samym skraju gminy Lniano. Z drogi wojewódzkiej nr 240 skręcamy w prawo w stronę Wierzchlasu (drogowskaz informujący o Cisach Staropolskich). Po 2 km mamy zjazd po prawej stronie z drogowskazem informującym, że droga prowadzi w kierunku Cisin - tu skręcamy, przejeżdżamy tory kolejowe i po ok. 460 metrach mamy skrzyżowanie leśnych dróg gdzie skręcamy w lewo. Po niecałych 200 metrach dojeżdżamy do skrzyżowania z leśną drogą oddziałową, a po prawej jest cmentarz. Sąsiaduje z lasem i drogami leśnymi.

Podstawowe informacje
Data założenia II poł. XIX w. (w 1874 już był)
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Iwiec (od 1893), Bukowiec (1855-1893), Świecie (1773-1855); kaplica w Bukowcu istniała od 1788, od 1821 był filią Świecia
Status nieczynny
Powierzchnia 0,05 ha
Nr działki nie wyodrębniono, na terenie 142
Kształt zbliżony do prostokąta
Najstarszy zachowany nagrobek k. XIX w.?
Istniejąca dokumentacja
Zagrożenia śmieci, kradzież, dewastacja
Stan zachowania UPORZĄDKOWANY, Typ VIa
Data zamknięcia, likwidacji 1945?, -
Roślinność
Drzewa sosna, świerk, brzoza, dąb, …
Krzewy
Inne trawa, konwalia …

Układ cmentarza czytelny. Brak danych o istnieniu alei.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże TAK 4 IV ćw. XIX - p. XX w. i XXI w. żeliwo, drewno 2 pełne i 1 ażurowy (ucięty) oraz 1 współczesny drewniany z krucyfiksem w polu grobowym
Mogiły obmurowane TAK 4 I poł. XX w. beton w polu grobowym
Mogiły ziemne NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Pola grobowe TAK 1 p. XX w. drewno wewnątrz ogrodzenia z drewnianych sztachet 4 mogiły obmurowane
Postumenty TAK 2 IV ćw. XIX - I poł. XX w. piaskowiec, kamień polny dąbek i wyprofilowany z kamienia polnego (granit?)
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
RAZEM 6 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - kilka kamieni polnych od jednej ze stron - nie wiadomo czy to służy za ogrodzenie cmentarza czy to nagrobki
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Krzyż NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Inskrypcje


Galeria zdjęć

fot. Kornel Pleskot, 2016
{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11

Renowacja

Cmentarz uporządkowany, najprawdopodobniej przez nadleśnictwo Zamrzenica. Pole grobowe z 4 mogiłami obmurowanymi wewnątrz zostało ogrodzono płotem z drewnianych sztachet, a w środku umieszczono drewniany krzyż z krucyfiksem.


Osadnictwo w Cisinach

Historia

Kolonia leśna powstała na skutek rozparcelowania części lasu w 1826 roku na 15 parceli nadanych na wieczystą dzierżawę. Niemiecka nazwa Eibenhorst "cisowe gniazdo" wprowadzona została już w 1827. Pierwsza dostępna statystyka ludności z 1868 mówi o lekkiej przewadze ewangelików nad katolikami w tej osadzie 53%, lecz w następnych latach ewangelicy zaczęli dominować. W połowie lat 80. XIX w. było ich 78%, zaś pierwszy polski spis powszechny z 1921 podaje, że stanowili prawie 90% ludności Cisin (44 na 49 osób). Protestanci podlegali pod parafię w Iwcu, a przedtem pod Bukowiec. Szkoła mieściła się w Ostrowitem.

Ludzie

Lista poległych w I wojnie światowej zawiera następujące nazwiska: Brettin, Chilewski, Fenske, Genrich, Kruczkowski, Schmidt, Schulz, Steinkraus

Księga adresowa z 1928: ?


Bibliografia:

  1. 2474 Lindenbusch, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1: 25 000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1874. comp.jpg
  2. "Gazeta Bydgoska" z 17.06.1926, nr 136, s. 4. comp.jpg
  3. Gemeindelexikon für die Provinz Westpreussen : auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1885 und anderer amtlicher Quellen, 1885, s. 136-137. comp.jpg
  4. A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 532. comp.jpg
  5. E. Jacobson, Topographisch-statistisches Handbuch für den Regierungsbezirk Marienwerder, 1868, s. 152-153. comp.jpg
  6. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1242. comp.jpg
  7. H. Maercker, Eine polnische Starostei und ein preußischer Landkreis. Geschichte des Schwetzer Kreises 1473-1873, Band II, "Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins, 1886-1888, H. 17-19", s. 190. comp.jpg
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 48. comp.jpg
  9. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. I, s. 705. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License