Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
![las.png="cmentarz](https://lh4.googleusercontent.com/-iU_ek_tzWpw/Te93BW87JRI/AAAAAAAACBk/OoFjhJ2hYfY/s32/las.png="cmentarz)
Położenie
Cmentarz położony w lesie na samym skraju gminy Lniano. Z drogi wojewódzkiej nr 240 skręcamy w prawo w stronę Wierzchlasu (drogowskaz informujący o Cisach Staropolskich). Po 2 km mamy zjazd po prawej stronie z drogowskazem informującym, że droga prowadzi w kierunku Cisin - tu skręcamy, przejeżdżamy tory kolejowe i po ok. 460 metrach mamy skrzyżowanie leśnych dróg gdzie skręcamy w lewo. Po niecałych 200 metrach dojeżdżamy do skrzyżowania z leśną drogą oddziałową, a po prawej jest cmentarz. Sąsiaduje z lasem i drogami leśnymi.
Podstawowe informacje
| Data założenia | II poł. XIX w. (w 1874 już był) |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Iwiec (od 1893), Bukowiec (1855-1893), Świecie (1773-1855); kaplica w Bukowcu istniała od 1788, od 1821 był filią Świecia |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | 0,05 ha |
| Nr działki | nie wyodrębniono, na terenie 142 |
| Kształt | zbliżony do prostokąta |
| Najstarszy zachowany nagrobek | k. XIX w.? |
| Istniejąca dokumentacja | |
| Zagrożenia | śmieci, kradzież, dewastacja |
| Stan zachowania | UPORZĄDKOWANY, Typ VIa |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1945?, - |
Roślinność
| Drzewa | sosna, świerk, brzoza, dąb, … |
| Krzewy | … |
| Inne | trawa, konwalia … |
Układ cmentarza czytelny. Brak danych o istnieniu alei.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | TAK | 4 | IV ćw. XIX - p. XX w. i XXI w. | żeliwo, drewno | 2 pełne i 1 ażurowy (ucięty) oraz 1 współczesny drewniany z krucyfiksem w polu grobowym |
| Mogiły obmurowane | TAK | 4 | I poł. XX w. | beton | w polu grobowym |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | TAK | 1 | p. XX w. | drewno | wewnątrz ogrodzenia z drewnianych sztachet 4 mogiły obmurowane |
| Postumenty | TAK | 2 | IV ćw. XIX - I poł. XX w. | piaskowiec, kamień polny | dąbek i wyprofilowany z kamienia polnego (granit?) |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| RAZEM | 6 stanowisk | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | kilka kamieni polnych od jednej ze stron - nie wiadomo czy to służy za ogrodzenie cmentarza czy to nagrobki |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Krzyż | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Inskrypcje
Galeria zdjęć
fot. Kornel Pleskot, 2016
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
Renowacja
Cmentarz uporządkowany, najprawdopodobniej przez nadleśnictwo Zamrzenica. Pole grobowe z 4 mogiłami obmurowanymi wewnątrz zostało ogrodzono płotem z drewnianych sztachet, a w środku umieszczono drewniany krzyż z krucyfiksem.
Osadnictwo w Cisinach
Historia
Kolonia leśna powstała na skutek rozparcelowania części lasu w 1826 roku na 15 parceli nadanych na wieczystą dzierżawę. Niemiecka nazwa Eibenhorst "cisowe gniazdo" wprowadzona została już w 1827. Pierwsza dostępna statystyka ludności z 1868 mówi o lekkiej przewadze ewangelików nad katolikami w tej osadzie 53%, lecz w następnych latach ewangelicy zaczęli dominować. W połowie lat 80. XIX w. było ich 78%, zaś pierwszy polski spis powszechny z 1921 podaje, że stanowili prawie 90% ludności Cisin (44 na 49 osób). Protestanci podlegali pod parafię w Iwcu, a przedtem pod Bukowiec. Szkoła mieściła się w Ostrowitem.
Ludzie
Lista poległych w I wojnie światowej zawiera następujące nazwiska: Brettin, Chilewski, Fenske, Genrich, Kruczkowski, Schmidt, Schulz, Steinkraus
Księga adresowa z 1928: ?
Bibliografia:
- 2474 Lindenbusch, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1: 25 000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1874.
- "Gazeta Bydgoska" z 17.06.1926, nr 136, s. 4.
- Gemeindelexikon für die Provinz Westpreussen : auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1885 und anderer amtlicher Quellen, 1885, s. 136-137.
- A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 532.
- E. Jacobson, Topographisch-statistisches Handbuch für den Regierungsbezirk Marienwerder, 1868, s. 152-153.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1242.
- H. Maercker, Eine polnische Starostei und ein preußischer Landkreis. Geschichte des Schwetzer Kreises 1473-1873, Band II, "Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins, 1886-1888, H. 17-19", s. 190.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 48.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. I, s. 705.