Cmentarz ewangelicki - Czarnowo

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

czarnowo.JPG

Opis cmentarza

zabudowany.png mennonici.png szkolny.png renowacja.png
Położenie

Cmentarz położony na terenie płaskim, przy ul. Jaworowej, ok. 70 m. na północ od DK nr 80. Zlokalizowany na terenie zabudowanym. Od północy sąsiaduje z ulicą Jaworową i jej skrzyżowaniem z ulicą Akacjową oraz z terenami domów jednorodzinnych. Od wschodu z terenem gospodarstwa domowego, od południa z dawną szkołą ewangelicką, a od zachodu z ul. Jaworową i gospodarstwem sołtysa wsi.

Podstawowe informacje
Data założenia < 1789
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Ostromecko (od 1855), przedtem Górsk (od 1614) szkoła jako dom modlitwy na miejscu
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,23 ha
Nr działki 244
Kształt czworokąt zbliżony do trapezu
Najstarszy zachowany nagrobek 1841 r.
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia śmieci
Stan zachowania RENOWACJA, Typ VIa
Data zamknięcia, likwidacji 1945, ?
Roślinność
Drzewa klon, brzoza, lipa, sosna, …
Krzewy lilak, dzika róża, grochodrzew, …
Inne trawa, pokrzywy, …

Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Aleja zatarta. Układ cmentarza czytelny.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże TAK 1 1841 żeliwo do tego z 4 podstawy po usuniętych krzyżach
Obejścia TAK 1 k. XIX/pocz. XX w. żelazo fragment ogrodzenia żeliwnego, gdzie indziej jedynie ślady po ogrodzeniu
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK 63 k. XIX - I poł. XX w. lastryko, beton, piaskowiec w tym również destrukty, występują 2 pola grobowe
Mogiły ziemne NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Postumenty TAK 21 III ćw. XIX w. - I poł. XX w. lastryko, beton, piaskowiec przy mogiłach obmurowanych lub osobno, w tym destrukty, 1 postument typu "dąbek"
Przyścienne NIE - - - -
ŁĄCZNIE co najmniej 63 stanowiska
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - fragment żeliwnego ogrodzenia w południowo zachodnim rogu cmentarza, część została zabrana jako ogrodzenia przykościelnego cmentarza rzymskokatolickiego gdzie zamontowano uprzednio bramę i ogrodzenie z cmentarza ewangelickiego przykościelnego w Złejwsi Wielkiej
Brama NIE - - - służy jako brama od PGRu, żelazo
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Na cmentarzu spoczywa Martin Theodor Zittlau, odznaczony orderem czerwonego orła (najprawdopodobniej IV klasy).

Inskrypcje - fot. Michał P. Wiśniewski, 2014-2015; fot. R. Piątkowska, 2016;

Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2015

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14
{$caption}
fot. 15
{$caption}
fot. 16
{$caption}
fot. 17
{$caption}
fot. 18
{$caption}
fot. 19
{$caption}
fot. 20
{$caption}
fot. 21
{$caption}
fot. 22
{$caption}
fot. 23
{$caption}
fot. 24
{$caption}
fot. 25
{$caption}
fot. 26
{$caption}
fot. 27
{$caption}
fot. 28
{$caption}
fot. 29
{$caption}
fot. 30

fot. Paweł Piątkowski, 2015

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9

fot. Michał P. Wiśniewski, 2014

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14
{$caption}
fot. 15
{$caption}
fot. 16
{$caption}
fot. 17
{$caption}
fot. 18
{$caption}
fot. 19
{$caption}
fot. 20
{$caption}
fot. 21
{$caption}
fot. 22
{$caption}
fot. 23
{$caption}
fot. 24
{$caption}
fot. 25
{$caption}
fot. 26
{$caption}
fot. 27
{$caption}
fot. 28
{$caption}
fot. 29
{$caption}
fot. 30
{$caption}
fot. 31
{$caption}
fot. 32
{$caption}
fot. 33
{$caption}
fot. 34
{$caption}
fot. 35
{$caption}
fot. 36
{$caption}
fot. 37
{$caption}
fot. 38

Renowacja

Renowację cmentarza przeprowadzono w latach 2014-2016 z inicjatywy Państwa Marka i Reginy Piątkowskich. W pracach oprócz Państwa Piątkowskich uczestniczył sołtys i radny gminy Zławieś Wielka, Pan Sławomir Składanek oraz inni mieszkańcy wsi. Po wycięciu zbędnej roślinności przystąpiono do porządkowania nagrobków, które zostały okopane, a postumenty ustawione. Na zakończenie wyczyszczono je, a na terenie posiano trawę oraz zasadzono w mogiłach kwiaty.

Osadnictwo w Czarnowie.

Historia

1880's : 90%
1910: 88%
1921: 59%

Ludzie

Księga adresowa z 1908 r. wymienia następujące nazwiska: Behnke (stolarz), Brand (nauczyciel), Bruschke (gospodarz rolny, sołtys), Brzóskiewicz (szewc), Buhse (karczmarz), Czarnecki (dzierżawca), Duwe (gospodarz rolny), Fehlauer (gospodarz rolny), Finger (gospodarz rolny), Fritz (gospodarz rolny), von Gock (proboszcz), Knopf (gospodarz rolny), Krause (gospodarz rolny), Lau (gospodarz rolny), Liedtke (gospodarz rolny), Neubauer (gospodarz rolny), Otto (kowal), Pansegrau (emeryt), Bridigkeit (nauczyciel), Qualo (krawiec), Rabeneck (młynarz), Rosenberg (gospodarz rolny), Rubner (gospodarz rolny), Schmidt (gospodarz rolny), Strenz (gospodarz rolny), Wessel (szewc), Wichert (murarz), Wicknig (młynarz), Witt (gospodarz rolny), Wolboldt (gospodarz rolny)

Lista strat z I wojny światowej wymienia następujące nazwiska: Bettin, Brandt, Breitzke, Bruschke, Buhrmeister, Busse, Ciesielski, Degdau, Dietrich, Domogalski, Fenske, Finger, Franz, Gollnick, Gode, Hiersch, Hinkel, Hirsch, Hoppe, Janke, Kirchhoff, Klinkiewicz, Krause, Krienke, Lemke, Lenz, Lewandowski, Medzinski, Meyer, Miltt, Ott, Otto, Pelkowski, Reindorf, Rick, Schulz, Strenz, Waibel, Wicknig, Will, Witt, Ziesmann

Księga adresowa Polski z 1928 wymienia następujące nazwiska: Behnke (stolarz), Buhse (zajazd), Gniot (gospodarz rolny), Klawon (koszykarz), Neubauer (gospodarz rolny), Neumann (młyn), Nichterstein (gospodarz rolny), Rubner (gospodarz rolny), Wehsel (szewc), Wicknig (młyn, wiatrak), Żurek (gospodarz rolny)

Księga adresowa z 1941 r. wymienia następujące nazwiska: Bulinski (kowal), Busse (gościniec), Fenske (szewc), Ruther (młyn),

Bibliografia:

  1. 2875 Fordon, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Preuss. Landesaufnahme, 1909. comp.jpg
  2. Adressbuch für Thorn : Stadt und Land 1908, 1908. comp.jpg
  3. Deutsches Reichs-Adressbuch, Berlin: Buch und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 139 comp.jpg
  4. G. G. Dittmann, Beyträge zur Geschichte der Stadt Thorn. Bd. 1, 1789, s. 39. comp.jpg
  5. Gemeindelexikon die Regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Oppeln : auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 1. Dezember 1910 und anderer amtlicher Quellen, Berlin, 1912, s. 78-79. comp.jpg
  6. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1144. comp.jpg
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 57 comp.jpg
  8. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. I, s. 763. comp.jpg
201420152016cmentarzczarnowoewangelickioledrzy
wersja strony: 43, ostatnia edycja: 07 Sep 2016 17:27
Edytuj Oceń (0) Tagi Historia Pliki Drukuj Narzędzia + Opcje
O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License