Cmentarz ewangelicki - Dębinka

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

fv8cwm00XRMERxACSWjyybSe19ks8fLmQWaGocklXDjJ56vOz0SNV8BL5F5sHmz74LUHAbOLRcgQ7ik=w320

Opis cmentarza

las.png mennonici.png
Położenie

Cmentarz położony w południowo-wschodnim skraju niewielkiego obszaru leśnego. Z Nowej Wsi Wielkiej kierujemy się w stronę Leśnictwa Dębinka. Następnie dalej prosto ok. 350 metrów do najbliższego skrzyżowania i tam w prawo. Po ok. 650 metrach kończy się las po prawej stronie. Tam skręcamy w prawo i idziemy wzdłuż skraju lasu ok. 200 metrów. Tym sposobem dojdziemy do cmentarza leżącego na skraju. Od północy i zachodu graniczy z lasem, a od południa i wschodu z łąkami i nieużytkami.

Podstawowe informacje
Data założenia XIX w.
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Nowa Wieś Wielka (od 1860), Bydgoszcz (1773-1860)
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,09ha
Nr działki nie wyodrębniono, na terenie 17108/2
Kształt zbliżony do prostokąta
Najstarszy zachowany nagrobek ?
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia dewastacja
Stan zachowania ZŁY, Typ IIIa
Data zamknięcia, likwidacji 1945?, -
Roślinność
Drzewa dąb, akacja, …
Krzewy lilak, …
Inne trawa, …

Brak alei informacji o istnieniu alei. Brak pomników przyrody. Układ cmentarza nieczytelny.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK > 5 I poł. XX w. lastryko, beton co najmniej 1 destrukt
Mogiły ziemne NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Postumenty TAK 1 XIX w. ? ?
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
RAZEM > 6 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Brak danych o pochówkach osób znanych i szczególnie zasłużonych.

Inskrypcje

Nie znaleziono.


Galeria zdjęć

fot. Filip Zieliński, 2015

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9

Renowacja

Nie przeprowadzono. SUiKZP nie wymienia takiego cmentarza.


Osadnictwo w Dębince.

Historia

Najwcześniejsze wzmianki o Dębince pochodzi z 1731 roku. Mowa w nim o niejakim Krzysztofie Garskim płacącym czynsz starostwu bydgoskiemu. Kolejne wzmianki przy okazji lustracji starostwa i wójtostwa bydgoskiego pochodzą z 1745 i 1746. Domyślać się możemy, że była to osada na prawie olęderskim tj. gospodarze płacili czynsz i inne podatki starostwu. Kolejne już dziewiętnastowieczne źródła przedstawiają Debinkę jako folwark rządowy, a w 1860 wymieniono ją jako etablissement. Według statystyk z lat 80. XIX w. Dębinka o statusie wsi liczyła 58 ewangelików i 2 katolików. Z kolei pierwszy polski spis powszechny z 1921 mówi o 66% ewangelików. Wieś składała się wówczas z leśnictwa, osady leśnej i pustkowia. Protestanci od 1860 podlegali pod parafię ewangelicką w Nowej Wsi Wielkiej.

Ludzie

Księga strat z I wojny światowej zawiera następujące nazwiska: Blasius, Erdmann, Mahnke, Muller, Pintz, Ristau, Schmidt, Tessmer


Źródła i opracowania:

  1. 2974 Hopfengarten, Messtischblatt, 1:25 000, 1940. comp.jpg
  2. J. N. Bobrowicz, Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, 1846, s. 426. comp.jpg
  3. Z. Górski, R. Kabaciński, A. Mietz, Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1765. Województwo inowrocławskie, Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW, 2011, s. 54.
  4. R. Guldon, Z. Guldon, Inwentarz wójtostwa bydgoskiego z 1744 roku, "Bydgoskie Towarzystwo Naukowe", Prace Wydziału Nauk Humanistycznych, Seria C, nr 10, Prace Komisji Historii, VII, 1970, s. 89-90.
  5. Z. Guldon, Rozmieszczenie własności ziemskiej na Kujawach w II połowie XVI wieku, Toruń-Łódź: TNT - PWN, 1964, s. 83.
  6. W. Hubatsch, Die evangelischen General-Kirchenvisitationen in den von Ost- und Westpreußen sowie Posen 1920 abgetrennten Kirchenkreisen, 1971, s. 366-367.
  7. R. Kabaciński, Inwentarze starostwa i wójtostwa bydgoskiego z lat 1753-1766, "Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Źródła do dziejów Bydgoszczy", nr 9, 1977, s. 20.
  8. S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski, t. I A-Ł, Poznań, 1922, s. 166. comp.jpg
  9. G. Meinhardt, Aus Brombergs Vergangenheit. Ein Heimatbuch für den Stadt- und Landkreis,Wilhelmshaven : Bidegast-Vereinigung e. V., 1973, s. 44.
  10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 6. comp.jpg
  11. A. Saran, Die parochiale Entwicklung der ev. Dioceze Bromberg wahrend der letzte 25 Jahre, "Aus dem Posener Lande" 1912, Jg. 7, H. 11. comp.jpg
  12. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. II, s. 17. comp.jpg
  13. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nowa Wieś Wielka, Nowa Wieś Wielka, 2014. comp.jpg
  14. Uebersicht der Bestandtheile und Verzeichniss aller Ortschadten des Bromberger Regierungsbezirks, 1818, s. 10. comp.jpg
  15. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks : mit einer geographisch-statistischen Übersicht derselben, Bromberg: Gruenauer, 1833, s. 9. comp.jpg
  16. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 2-3. comp.jpg
  17. A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 112-113. comp.jpg
  18. F. Żmidziński, Przemiany w gospodarce wiejskiej starostwa bydgoskiego, BTN, prace Wydziału Nauk Humanistycznych, Seria C, nr 13, Prace Komisji Historii, 9, 1973, s. 107.

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License