Cmentarz ewangelicki - Dubielno (Wilczebłoto)

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

Sl4VVe4puqvIlqyQhWzu8B9JvMmwSDAAzrWtNzIZNHnAfonFcwagnBSMcB-Z4cvfX7jkkxPYAhdQbrTif0A=w320

Opis cmentarza

las.png
Położenie

Cmentarz położony w lesie. Będąc przy cmentarzu ewangelickim w Dubielnie, bliżej dworca, powinniśmy kierować się na południe w stronę Taszewka. Po przejechaniu ok. 230 metrów skręcamy w lewo i dalej jedziemy prosto ok. 1,3 km. Dojeżdżamy do skrzyżowania, na którym skręcamy w prawo i po niecałych 100 metrach widzimy po lewej stronie cmentarz. Ze wszystkich stron sąsiaduje z lasem.

Podstawowe informacje
Data założenia II poł. XIX w.
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia ewangelicy: Górna Grupa (od 1854, Świecie (1775-1854)
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,47ha
Nr działki 22
Kształt zbliżony do prostokąta
Najstarszy zachowany nagrobek k. XIX w.
Istniejąca dokumentacja APE Malbork, ARK, sygn. 1807, Der Begräbnisplatz in Dubelno [Wolfsbruch] -Gellen, 1893-1894
Zagrożenia dewastacja, śmieci
Stan zachowania UPORZĄDKOWANY, Typ VIb
Data zamknięcia, likwidacji 1945?, -
Roślinność
Drzewa lipa, sosna, klon, …
Krzewy lilak, …
Inne trawa,…

Zewnętrzny układ cmentarza czytelny. Układ wewnętrzny częściowo czytelny. Brak pomników przyrody. Brak informacji o alei.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mogiły obmurowane TAK ? k. XIX - I poł. XX w. beton, lastryko -
Mogiły obmurowane z postumentem TAK ? k. XIX w. beton, lastryko -
Mogiły ziemne TAK ? ? - -
Pola grobowe NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Postumenty TAK 1 p. XX w. beton -
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
Inne NIE - - - -
RAZEM > 48 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy TAK - I poł. XX w beton słupki betonowe po ogrodzeniu
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

[[/==]]

Inskrypcje


Galeria zdjęć

fot. Kornel Pleskot, 2017
{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}" link=https://lh3.googleusercontent.com/-SsUjpDI5wHQ8GEyPyxqbPEeer7VytvBAQKiLVam_xeSSdqBeJiVUCddn3cauWjIlTs_CqoVxgo-eFH5gtQ=w1600
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14
{$caption}
fot. 15
{$caption}
fot. 16
{$caption}
fot. 17
{$caption}
fot. 18
{$caption}
fot. 19
{$caption}
fot. 20
{$caption}
fot. 21
{$caption}
fot. 22
{$caption}
fot. 23
{$caption}
fot. 24
{$caption}
fot. 25
{$caption}
fot. 26
{$caption}
fot. 27
{$caption}
fot. 28
{$caption}" link=https://lh3.googleusercontent.com/Bdqbme7KxT2ptfa-_XQA_lA2kkzGf-Uzd0EmtPtyOCJZKvPT8nQQdIlpZZj_0DCXKEnzYTSQT_xFW1Xi08I=w1600
fot. 29
{$caption}
fot. 30
{$caption}
fot. 31
{$caption}
fot. 32
{$caption}
fot. 33
{$caption}
fot. 34
{$caption}" link=https://lh3.googleusercontent.com/yyEcBwDdmabbgaHXkpcFy14YVG9h58siKKoon9Ebqb9YoPWsWybKTLlOGMFuXevQddGkGrDFurp6E7mlNbw=w1600
fot. 35
{$caption}
fot. 36
{$caption}
fot. 37
{$caption}
fot. 38
{$caption}
fot. 39
{$caption}
fot. 40
{$caption}
fot. 41
{$caption}
fot. 42
{$caption}
fot. 43
{$caption}
fot. 44
{$caption}
fot. 45

Renowacja

Cmentarz znajduje się pod opieką Gminy Jeżewo.


Osadnictwo w Dubielnie (Wilczymbłocie)

Historia

Wieś Dubielno powstała w 1823 roku poprzez parcelację obszarów leśnych należących uprzednio do majątku Taszewo. Powstały wówczas 3 kolonie: Dubielno, Wilcze Błota i Sarnowo. W wyniku zmian administracyjnych od 1873 połączono Dubielno i Wilcze Błota tworząc wieś Dubielno-Wilcze Błota. W 1879 w związku z rozpoczęciem użytkowania linii kolejowej wybudowano tu dworzec. W okresie międzywojennym powrócono do nazwy Dubielno, pod którą kryły się wszystkie wymienione na początku osady.
Tutejsi protestanci podlegali pod parafię ewangelicką w Górnej Grupie. Szkoła powstała w latach 60. XIX wieku. Wówczas ewangelicy stanowili 84% społeczności wsi. Stopniowo ich odsetek spadał. Przed wybuchem I wojny światowej w Dubielnie-Wilczymbłocie mieszkało 72% protestantów, po odzyskaniu niepodległości w 1921 było ich 48%, a w przed dzień wybuchu II wojny światowej niecałe 20%.

Ludzie

Lista strat w I wojnie światowej zawiera następujące nazwisk (Wolfsbruch):Aniszewski, Gerth, Graske, Heier, Heinrichs, Janke, Kruppke, Konitz, Meyer, Motzkus, Parpart, Sachmilewski, Stabenow, Swierzynski

Księga adresowa Polski z 1928: F. Wiśniewski (bławaty, wyszynk)


Bibliografia:

  1. 2477 Warlubien, 1:25 000 Meßtischblatt, Reichsamt für Landesaufnahme, 1914. comp.jpg
  2. APE Malbork, ARK, sygn. 1807, Der Begräbnisplatz in Dubelno [Wolfsbruch] -Gellen, 1893-1894
  3. Gemeindelexikon die Regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Oppeln : auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 1. Dezember 1910 und anderer amtlicher Quellen, Berlin, 1912, s. 58-59. comp.jpg
  4. Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2017-2020 dla Gminy Jeżewo, http://www.edzienniki.bydgoszcz.uw.gov.pl/WDU_C/2017/1954/oryginal/akt.pdf
  5. A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen, Neidenburg, 1890, s. 532-533. comp.jpg
  6. E. Jacobson, Topographisch statistisches Handbuch fur den Regierungsbezirk Marienwerder, Danzig, 1869, s. 152-153. comp.jpg
  7. E. Jakus-Borkowa, Toponimia powiatu świeckiego, 1987, s. 34. comp.jpg
  8. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1147. comp.jpg
  9. H. Maercker, Eine polnische Starostei und ein preußischer Landkreis. Geschichte des Schwetzer Kreises 1473-1873, Band II, "Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins, 1886-1888, H. 17-19", s. 187. comp.jpg
  10. Poniemieckie cmentarze w gminie Jeżewo, http://ug-jezewo.lo.pl/?cid=152
  11. A. Romanowicz, Niemcy odwiedzają groby swoich bliskich w gminie Jeżewo, "Gazeta Pomorska", wyd. internetowe z 17.05.2017, http://www.pomorska.pl/wiadomosci/swiecie/a/niemcy-odwiedzaja-groby-swoich-bliskich-w-gminie-jezewo,12082904/
  12. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie, Warszawa: GUS, 1926, s. 49. comp.jpg
  13. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. II, s. 189. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License