Cmentarz ewangelicki - Dziedno

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

dziedno.PNG

Opis cmentarza

polny.png chronione.png
Położenie

Cmentarz polny usytuowany tuż przy drodze krajowej nr 25, ok. 430 m. na wschód od centrum wsi. Jadące drogą nr 25 z Mąkowarska w stronę Sępólna Krajeńskiego rozpoznamy go bez trudu gdyż leży zaraz przy szosie. Po minięciu tabliczki informującej o rozpoczęciu się gminy Sośno dzieli nas od niego ok. 1,7 km. Będzie po prawej stronie.

Podstawowe informacje
Data założenia XIX w
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Mąkowarsko (od 1895), Sępólno Krajeńskie (1773)
Status nieczynny
Powierzchnia 0,21ha
Nr działki 65/1, 65/2, 65/3
Kształt zbliżony do trapezu
Najstarszy zachowany nagrobek brak
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia śmieci, dewastacja
Stan zachowania PRZECIĘTNY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945?, -
Roślinność
Drzewa dąb, klon, …
Krzewy
Inne bluszcz, trawa

Istnieje aleja. Układ cmentarza czytelny.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK > 8 I poł. XX w. lastryko, beton -
Mogiły ziemne NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Pola grobowe TAK 3 - lastryko, beton w jednym przypadku kawałek żeliwnego ogrodzenia
Postumenty TAK >13 - lastryko, beton przy mogiłach i osobno
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
RAZEM > 20 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Krzyż NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych

Inskrypcje - fot. Michał P. Wiśniewski, 2015;


Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2015
{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14
{$caption}
fot. 15
{$caption}
fot. 16
{$caption}
fot. 17
{$caption}
fot. 18
{$caption}
fot. 19
{$caption}
fot. 20
{$caption}
fot. 21
{$caption}
fot. 22
fot. Karolina Falleńczyk, 2015
{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13

Renowacja

Nie przeprowadzono. Na cmentarzu jest czysto. Napotkać można zużyte znicze.


Osadnictwo w Dziednie

Historia

Miejscowość Dziedno (niegdyś Dzidno) sięga swoją metryką samej końcówki XIV w. Wymieniona po raz pierwszy w 1300 r. jako dobro klasztoru w Byszewie, potem opactwa Cystersów w Koronowie. W XVI wieku istniał tu młyn, karczma i kowal, a także folwark. Z pewnością folwark został rozparcelowany gdyż spisy majątków z z końca XIX i początku XX w. nie wymieniają Dziedna jako obszaru dworskiego. Część z dawnym folwarkiem należała pod koniec XIX wieku do rodziny Rehbein (Rebajn). Hans Rehbein był ostatnim właścicielem do 1945 r. Jego córka wyszła za mąż za pastora parafii Sosno-Obodowo. Rodzina cieszyła się dobrą opinią podczas II wojny światowej.
Protestanci najpierw przypisani byli do parafii w Sępólnie Krajeńskim, a od 1895 r. do pobliskiej parafii ewangelickiej w Mąkowarsku. Dane z 1860 roku mówią, że ewangelicy uczęszczali do szkoły w Obodowie. Nie wiadomo czy istniała szkoła w Dziednie. W XIX w. składało się ze wsi i kolonii powstałej najprawdopodobniej po I zaborze. W latach 80. XIX w. ewangelicy stanowili 41%, po odzyskaniu niepodległości w 1921 było ich 38% spośród wszystkich mieszkańców wsi.

Ludzie

Lista poległych w I wojnie światowej zawiera następujące nazwiska: Bethke, Blumke, Chechla, Droymann, Dryzinski, Fischer, Gettka, Gordon, Gorski, Janischewski, Jauz, Jendrzejczyk, Kardach, Klonder, Krause, Link, Mahlke, Matz, Mleszek, Najdowski, Neumann, Niemczyk, Paluchowski, Pankau, Pawlicz, Pichowiak, Polasik, Ryzewski, Schmidt, Schonke, Siroslawski, Swicki, Urbanowski, Wegener, Weinert, Winter, Zureck,

Księga adresowa Polski z 1928 r. zawiera następujące nazwiska: Blumke (właściciel ziemski), Botter (restauracja), Ciżmowski (właściciel ziemski), Ekwiński (właściciel ziemski), Lange (właściciel ziemski), Marquardt (właściciel ziemski), Rehbein (właściciel ziemski), Tojza (kowal, szewc),

Księga adresowa z 1941 r. zawiera następujące nazwiska: Bolter (gościniec), Iwicki (krawiec), Jesiak (szewc), Reschkow (stelmach), Schlich (kowal),


Bibliografia:

  1. 2572 Waldau, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1: 25 000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1940 comp.jpg
  2. Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 61. comp.jpg
  3. Dziedno na PolskieZabytki.pl, http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/979/Dziedno/ [dostep: 23.08.2015]
  4. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1295. comp.jpg
  5. A. Lattermann, Einfuehrung in die deutsche Sippenforschung in Polen und dem preussischen Osten. Poznań: Historische Geselschaft fuer Polen, 1938, s. 82. comp.jpg
  6. M. Perlbach, Pomerellisches Urkundenbuch, Danzig, 1882, s. 525. comp.jpg
  7. Plan Rozwoju Miejscowości Dziedno, 2010, http://www.bip.sosno.lo.pl/?bip_id=2080&cid=196 [dostęp: 23.08.2015]
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie, Warszawa: GUS, 1926, s. 3. comp.jpg
  9. Spis abonentów sieci telefonicznych Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Bydgoszczy i Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej w mieście Bydgoszczy na 1939 r., Warszawa, 1939, s. 111. comp.jpg
  10. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Sośno, Koronowo, 2009, s. 28, www.bip.sosno.lo.pl/?bip_id=1700&cid=208 [dostęp: 23.08.2015]
  11. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. II, s. 268. comp.jpg
  12. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 6. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License