Cmentarz ewangelicki - Frydrychowo (gm. Ryńsk)

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

i2F-jLDaRElSaIEgXjatMrlAT07Lf36OWPlvr6Z0O7414YpxvDPYNuxMoZ4yJa00aK5Ae8K9o7jzcjc=w320

Opis cmentarza

polny.png
Położenie

Cmentarz położony przy głównej drodze biegnącej przez wieś. Jedziemy z Mysliwca w stronę Sitna. Docieramy do skrzyżowania, na którym jedziemy prosto. Jakieś 60 metrów za nim mamy dom (klocek), a jeszcze wcześniej rozwidlenie w prawo. Jedziemy cały czas drogą przy domu. Za domem mamy po prawej stronie przy ulicy zarośla. Dojeżdżamy do końca ich. Tu był/jest cmentarz. Graniczy/ł z polem, nieużytkami i drogą.

Podstawowe informacje
Data założenia przynajmniej III ćw. XIX w. (w 1874 już był)
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Wąbrzeźno (od 1852), przedtem Radzyń Chełmiński
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,06 ha*
Nr działki nie wyodrębniono, na terenie działki nr 40
Kształt prostokąt
Najstarszy zachowany nagrobek -
Istniejąca dokumentacja -
Zagrożenia śmieci
Stan zachowania LIKWIDACJA NAGROBKÓW (brak informacji o ekshumacji), Typ Ia
Data zamknięcia 1945?, 50/60 XX w.

[*] Wskutek zmian terenu trudno wymierzyć jaką powierzchnię zajmował, na pewno nie większą niż 0,07ha i nie mniejszą niż 0,04 ha.

Roślinność
Drzewa topola, brzoza
Krzewy lilak, rozchodnik, …
Inne

Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Układ cmentarza nieznany.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane NIE - - - -
Mogiły ziemne NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Postumenty NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
ŁĄCZNIE -
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Brak danych o osobach znanych i zasłużonych pochowanych na cmentarzu.

Inskrypcje

Nie znaleziono.


Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2016

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4

fot. B. Borysowski, Dokumentacja…, 2003

{$caption}
fot. 1

Renowacja

Nie przeprowadzono z powodu braku nagrobków. Wygląda na to, że teren cmentarza i najbliższej okolicy był wyrobiskiem piachu. Podobno likwidacja nastąpiła na przełomie lat 50 i 60 XX w.


Osadnictwo we Frydrychowie

Historia

Osada Frydrychowo powstała w ramach kolonizacji fryderycjańskiej (stąd nazwa) wkrótce po zaborach. Z majątku Sitno wydzielono bagna, które następnie osuszono i rozparcelowano. Pierwszą parcelę otrzymał urzędnik, niejaki Pohlmann w 1792 i ten rok można uznać za początek istnienia osady. Resztę wydzierżawiono 10 innym gospodarzom w 1795. Ewangelicy z Frydrychowa podlegali parafii we Wąbrzeźnie i korzystali ze szkoły ewangelickiej w Myśliwcu. Ewangelicy stanowili 74% mieszkańców w połowie lat 80. XIX wieku i identyczny rezultat dał pierwszy spis powszechny z 1921. Dekadę póxniej sytuacja całkowicie się odmieniła, bo w Frydrychowie żyło wówczas 12 Niemców, co stanowiło 4% populacji.

Ludzie

Lista strat z I wojny światowej: Dulski, Grapenthin, Holiński, Klempahn, Maczkowski, Nass, Nehring, Pehlke, Putzer, Rotzoll, Stahnke, Stermann, Wiśniewski

Księga adresowa z 1928: Komorowski (kowal)


Bibliografia:

  1. 2779 Briesen, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1911. comp.jpg
  2. B. Borysowski, Dokumentacja cmentarzy poewangelickich w powiecie wąbrzeskim, Wąbrzeźno, 2003.
  3. R. Czaja (red.), Historia gminy Wąbrzeźno t. 1, Wąbrzeźno: UG Wąbrzeźno, 2006.
  4. Gemeindelexikon für die Provinz Westpreussen : auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1885 und anderer amtlicher Quellen, Berlin, 1888, s. 106-107. comp.jpg
  5. A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 474-475. comp.jpg
  6. B. Heym, Geschichte des Kreises Briesen und seiner Ortschaften, Briesen am Wpr: Otto Weise, 1902, s. 245-246. comp.jpg
  7. E. Jacobson, Topographisch-statistisches Handbuch für den Regierungsbezirk Marienwerder, 1868, s. 72-73. comp.jpg
  8. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1149. comp.jpg
  9. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 63 comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License