Cmentarz ewangelicki - Gawroniec (Więckowo)

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

5ww5ilKR_LD6fy6dno_irxNiMUTPLv7O2OwX-jjUmUQg-ZkfmuLl0jFSeE3l68P7eMzGADmPoJJlc5TcIUg=w320

Opis cmentarza

polny.png
Położenie

Cmentarz położony w południowo-wschodniej części wsi Gawroniec, na terenie obszaru byłego folwarku Więckowo. Będąc przy zabudowaniach dworskich w Gawrońcu kierujemy się w stronę wsi Różanna. Po niecałym kilometrze docieramy do skrzyżowania, na którym skręcamy w lewo. Po 1,3 km skręcamy w lewo na Poledno. Zaraz po skręceniu mamy przy drodze zarośnięty niewielki podłużny skrawek terenu - tu jest cmentarz. Od południowego wschodu sąsiaduje z drogą, a z pozostałych stron z gruntami uprawnymi.

Podstawowe informacje
Data założenia przynajmniej IV ćw. XIX w
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Bukowiec (od 1855), Świecie (1773-1855); kaplica w Bukowcu istniała od 1788, od 1821 był filią Świecia
Status nieczynny
Powierzchnia ~ 0,14 ha
Nr działki 150
Kształt zbliżona do prostokąta
Najstarszy zachowany nagrobek 1892
Istniejąca dokumentacja
Zagrożenia śmieci, splantowanie
Stan zachowania ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945?, -
Roślinność
Drzewa klon, akacja, topola …
Krzewy lilak, …
Inne trawa, bluszcz…

Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Układ cmentarza nieczytelny. Brak danych o alei.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK 5 k. XIX w - I poł. XX w. lastryko, beton -
Mogiły ziemne NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Postumenty TAK 1 k. XIX w. beton przy mogile
Przyścienne NIE - - - -
ŁĄCZNIE 5 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Inskrypcje


Galeria zdjęć

fot. Kornel Pleskot, 2016

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9

Renowacja

Nie przeprowadzono.


Osadnictwo w Więckowie

Historia

Podobnie jak i dziś, tak w przeszłości Więckowo związane było z Gawrońcem. W dodatku identycznie jak Gawroniec również Więckowo było dobrem szlacheckim. Najstarsze informacje o miejscowości pochodzą z czasów krzyżackich. Wówczas był to majątek administracyjnie leżący na terenie komturstwa świeckiego, a jego dziedzic zobowiązany był do służby zbrojnej na rzecz Zakonu Krzyżackiego. W okresie I Rzeczpospolitej wyróżniano dobra Więckowo i wieś włościańską Więckówko. W 1668 osobne działy ziemi posiadali tu wdowa Rokicka i Jakub Więckowski. Rok później majątek dzielony był na 3 części i do poprzednich właścicieli doszedł jeszcze Władysław Osłowski. W 1676 Więckowo należało do Jana Rokickiego, Władysława Osłowskiego i Alberta Bagniewskiego zaś Więckówko było Jerzego Zembowskiego z Gawrońca. W 1682 znów było dwóch właścicieli Więckowa: Suliński i Rokicki. W połowie XVIII wieku notujemy jednego właściciela, a był nim Jan Zembowski z Gawrońca, co przypieczętowało trwałe związki Więckowa z Gawrońcem. W późniejszych latach aż do przynajmniej 1939 właściciele Gawrońca byli jednocześnie posesorami Więckowa.
Społeczność ewangelicka w Więckowie była bardzo mała. W 1868 roku liczyła 14% mieszkańców natomiast według pierwszego polskiego spisu powszechnego z 1921 stanowili 11% społeczności miejscowości. Podlegali pod parafię ewangelicką w Bukowcu, szkoła znajdowała się w Gawrońcu.

Ludzie

Lista strat w I wojnie światowej zawiera następujące nazwiska: Gibas, Kujawski, Linder, Pilarski, Sawischewski, Uzdowski


Bibliografia:

  1. 1262 Grutschno, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Preuss. Landesaufnahme, 1913. comp.jpg
  2. J. F. Goldbeck, Volständige Topographie des Königreichs Preussen, Marienwerder, 1789, s. 251.
  3. A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 532-533. comp.jpg
  4. E. Jacobson, Topographisch-statistisches Handbuch für den Regierungsbezirk Marienwerder, 1868, s. 172-173. comp.jpg
  5. H. Maercker, Eine polnische Starostei und ein preußischer Landkreis. Geschichte des Schwetzer Kreises 1473-1873, Band II, "Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins, 1886-1888, H. 17-19", s. 346-347. comp.jpg
  6. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 52. comp.jpg
  7. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XIII, s. 438. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License