Cmentarz ewangelicki - Grodzeń

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

grodzen.PNG

Opis cmentarza

polny.png mennonici.png
Położenie

Cmentarz polny położony w północnej części wsi Grodzeń. Znajduje się naprzeciwko kaplicy rzymskokatolickiej pw. Św. Piotra - charakterystyczne zakrzaczenie w polu, w odległości 100 metrów od kaplicy. Od północy, wschodu i południa sąsiaduje z polem uprawnym, a od zachodu z dawnym wyrobiskiem.

Podstawowe informacje
Data założenia III ćw. XVIII w. (w 1775 już był)
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Lipno (od 1799), Białowieżyn (1782-1798), kantorat pierwotnie znajdował się w Grodzeniu, prawdopodobnie już od 1781 r. w Janowie
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,19 ha
Nr działki 21
Kształt sześciokąt nieforemny
Najstarszy zachowany nagrobek lata 10. XX w.
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia śmieci
Stan zachowania ZŁY, Typ III

Układ cmentarza zatarty.

Roślinność
Drzewa
Krzewy lilak, grochodrzew, dzika róża, głóg, …
Inne -

Brak alei albo zatarta. Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak starodrzewia.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże TAK 1 I poł. XX w. żelazo -
Mogiły obmurowane TAK 12 I poł XX w. lastryko, beton, piaskowiec, cegła
Mogiły ziemne NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Postumenty TAK 6 I poł. XX w. beton, kamień polny, piaskowiec w tym 2 podstawy pod krzyż
Przyścienne NIE - - - -
RAZEM 19 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych.

Inskrypcje - fot. Michał P. Wiśniewski, 2015


Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2015

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14
{$caption}
fot. 15
{$caption}
fot. 16
{$caption}
fot. 17
{$caption}
fot. 18
{$caption}
fot. 19
{$caption}
fot. 20
{$caption}
fot. 21
{$caption}
fot. 22
{$caption}
fot. 23
{$caption}
fot. 24
{$caption}
fot. 25

Renowacja

Nie przeprowadzono. Na cmentarzu walają się kości ludzkie wygrzebane także przez zwierzęta.


Osadnictwo w Grodzeniu

Historia

Grodzeń według najstarszych dokumentów był w 1434 roku własnością Jana Grodzeńskiego. Potem wieś często była dzielona między kilku właścicieli. Pod koniec XVII w. Grodzeń przeszedł w ręce Wojciecha Zboińskiego, właściciela Kikoła. Zboińscy w II poł. XVIII w. sprowadzili do swoich dóbr osadników olęderskich w tym do Grodzenia.
Według wizytacji kościelnej z 1775 roku osadnicy posiadali własny dom modlitwy pełniący funkcję szkoły, a także oparkaniony cmentarz za pozwoleniem dziedzica (Ignacy Zboiński). Kolejna wizytacja z 1781 r. wspomina, że dysydenci nie posiadają już publicznego domu modlitwy. Prawdopodobnie wtedy przeniesiono siedzibę kantoratu do sąsiedniego Janowa gdzie ludność ewangelicka jeszcze w okresie międzywojennym liczyła 42% populacji. W tym czasie w Grodzeniu mieszkało tylko 3 ewangelików. Znikoma ilość protestantów w Grodzeniu ujawniła się już w 1910 r. Wg wykazu składek na utrzymanie parafii ewangelicko-augsburskiej w Lipnie ilość płatników dla wsi wynosiła 2 rodziny, podczas gdy dla Janowa 15 płatników (rodzin).

Ludzie

Bibliografia:

  1. 3081 Horstfeld, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, OKH/G StdH, 1944. comp.jpg
  2. E. H. Busch, Beitrage zur Geschichte und Statistik des Kirchen und Schulwesens der Ev.-Augsburg. Gemeinden im Konigreich Polen, Leipzig, 1867, s. 184-186.
  3. M. M. Grzybowski, Katolickie kaplice dworskie oraz miejsca kultu innowierców na Mazowszu w drugiej połowie XVIII wieku [c. d.]: materiały źródłowe z wizytacji kościelnych, "Studnia Płockie", 1985, nr 13, s. 263. comp.jpg
  4. K. Kłodawski, Z dziejów parafii ewangelicko-augsburskiego wyznania w Lipnie (od końca XVIII wieku do roku 1914), "Notatki Płockie" 2008, nr 3 (216), s. 6, 7, 9. comp.jpg
  5. E. Kneifel, Die evangelisch-augsburgischen Gemeinden in Polen 1555-1939. Eine Parochialgeschichte in Einzeldarstellungen. Vierkirchen über München : Selbstverlag des Verfassers, 1971, s. 57-58.
  6. Rys historyczny Grodzenia, http://www.nasze.kujawsko-pomorskie.pl/ciekawostki/miejscowosci/g/486-grodzen-gm-kikol-pow-lipnowski.html [dostep: 21.09.2015]
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 1, Miasto Stołeczne Warszawa, Województwo Warszawskie. Warszawa: GUS, 1925, s. 61. comp.jpg
  8. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. II, s. 837. comp.jpg (Grodzień)

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License