Cmentarz ewangelicki - Holendry Bytońskie

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

2XgPAHAw-gSVLCUoGBdw7xUIC8TO8ZVdg8rY7c4bFv6L3jEEBhQV8s-WXNp8WsESqF-1oV70LttSfNK99_g=w320

Opis cmentarza

polny.png mennonici.png
Położenie

Cmentarz położony w polu, ok. 260 metrów na wschód od głównej drogi biegnącej przez wieś, za gospodarstwem nr 15. Ze wszystkich stron sąsiaduje z gruntami uprawnymi. Droga dojazdowa została zaorana.

Podstawowe informacje
Data założenia k. XVIII w. (1790?)
Wyznanie ewangelicko-augsburski
Ówczesna parafia filiał Ludwikowo (od 1931), Sompolno (1839-1931), kantorat od przynajmniej 1790
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,18 ha
Nr działki 110
Kształt czworokąt nieforemny
Najstarszy zachowany nagrobek 1892
Istniejąca dokumentacja -
Zagrożenia śmieci, splantowanie terenu
Stan zachowania BARDZO ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji ?, -
Roślinność
Drzewa dąb, akacja, jesion, …
Krzewy lilak, …
Inne trawa, …

Układ cmentarza nieznany, brak pomników przyrody, brak informacji o alei.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże TAK 2 k. XIX /p. XX w. żeliwo ażur, prawosławny
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane NIE - - - -
Mogiły ziemne NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Postumenty TAK 2 I poł. XX w. beton M. Drews, postument po urwanym krzyżu
Przyścienne NIE - - - -
Inne TAK 1 1892 żeliwo tabliczka żeliwna
ŁĄCZNIE 5 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Inskrypcje


Galeria zdjęć

fot. Urszula Karolczak, 2016;

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14

Renowacja

Nie przeprowadzono.


Osadnictwo w Holendrach Bytońskich

Historia

Wieś czynszowa podlegająca pod prywatną wieś Bytoń. Bytoń był królewszczyzną starostwa radziejowskiego jednak cały majątek został wydzierżawiony, a potem przeszedł w ręce prywatne. W 1770 dzierżawcą była Barbara Rudnicka z Gąsiorowskich. W 1790 dożywotnia dzierżawczyni Bytonia Anna z Wodzińskich Modlińska przeznaczyła las pod karczunek osadnikom niemieckim na prawach dzierżawy emfiteutycznej na okres 40 lat. W ten sposób powstały Holendry Bytońskie (w 1858 powstały sąsiednia kolonia Borowo). Według spisu statystycznego z 1867 w kantoracie zbudowanym z niewypalonej cegły uczyło się 15 uczniów. Zgodnie z pierwszym polskim spisem powszechnym z 1921 ewangelicy stanowili 55% mieszkańców Bytońskich Holendrów. Podlegali pod parafię w Sompolnie, a od 1931 pod filiał w Ludwikowie.

Ludzie

Osoby o nazwiskach: Belchhaus, Betke, Bohse, Buelow, Drews, Fecho, Greif, Grenke, Hoffmann, Janke, Jassmann, Jesse, Kolander, Kosmann, Lansmann, Liwke, Lorenz, Manthey, Mantik, Matews, Matis, Matz, Mund, Pedde, Rahn (Ran), Reich, Renn, Rykalski, Siede, Sommerfeld, Sosiński, Zander


Bibliografia:

  1. 3477 Piotrków Kujawski, 1:25 000, Meßtischblatt, 1944. comp.jpg
  2. A. Breyer, Deutsche Gaue in Mittelpolen, "Deutsche Monatshefte in Polen", Heft 10, 1935. Wersja elektroniczna 2006, s. 30, comp.jpg
  3. A. Breyer, Zur Geschichte von Sompolno und Umgebung, "Unsere Heimat" 1937, H. 4. Wersja online z 2006, s. 63, 70, 77. comp.jpg
  4. E. H. Busch, Beitrage zur Geschichte und Statistik des Kirchen und Schulwesens der Ev.-Augsburg. Gemeinden im Konigreich Polen, Leipzig, 1867, s. 211.
  5. A. F. Busching, Verzeichniss aller adelichen, geistlichen und koniglischen Oerter in Polen nach den Woiewodschaften und Districten und mit Bemerkung der Anzahl der Rauchfange in jedem Orte, "Magazin für die neue Historie und Geographie", t. 22, 1788, s. 144. comp.jpg
  6. A. Gąsiorowski, "Regestr diecezjów" Franciszka Czaykowskiego, czyli właściciele ziemscy w Koronie, 1783-1784, 2006, s. 856.
  7. E. Kneifel, Die evangelisch-augsburgischen Gemeinden der Kalischer Diözese, 1937, s. 238, 242, 243, 244. comp.jpg
  8. Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1789. Cz. 3, Województwa łęczyckie i brzesko-kujawskie, 1977, s. 230-231. comp.jpg
  9. E. Piotrowski, Summarjusz królewszczyzn w całej Koronie Polskiej z wyrażeniem posesorów i siłą która płaci rocznej kwarty spisany roku 1770, 1861, s. 61. comp.jpg
  10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 1, Warszawa, województwo warszawskie. Warszawa: GUS, 1925, s. 98. comp.jpg
  11. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. I, s. 520. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License