Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
Opis cmentarza



Położenie
Cmentarz położony na południowym krańcu wsi. Wyjeżdżając z drogi prowadzącej do kościoła skręcamy w lewo na drogę wojewódzką nr 246 w stronę na Złotniki Kujawskie. Po przejechaniu ok. 130 m. skręcamy w prawo (drogowskaz stacji paliw). Następnie jedziemy prosto 1,4 km mijając po drodze cmentarz ewangelicki w Rojewie. Na pierwszym skrzyżowaniu w lesie skręcamy w lewo. Po ok. 260 m. po lewej stronie mamy cmentarz, a po prawej gospodarstwo domowe. Cmentarz od północy sąsiaduje z drogą, którą przyjechaliśmy, od wschodu i zachodu z polem uprawnym, a od południa z lasem.
Podstawowe informacje
Data założenia | XIX w. |
Wyznanie | ewangelicki |
Ówczesna parafia | Rojewice (1856-1945), Bydgoszcz (1835-1856) |
Status | nieczynny |
Powierzchnia | ~0,49 ha |
Nr działki | 128 |
Kształt | prostokąt |
Najstarszy zachowany nagrobek | koniec XIX w. |
Istniejąca dokumentacja | ? |
Zagrożenia | śmieci |
Stan zachowania | ZŁY, Typ III |
Data zamknięcia, likwidacji | 1945, - |
Roślinność
Drzewa | dąb, sosna, … |
Krzewy | lilak, grochodrzew, … |
Inne | trawa, … |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak informacji co do istnienia alei. Być może to droga biegnąca przez cmentarz. Układ cmentarza w większości czytelny.
Nagrobki i inne elementy
Nagrobki | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
Cippusy | NIE | - | - | - | - |
Grobowce | NIE | - | - | - | - |
Krzyże | NIE | - | - | - | - |
Obejścia | NIE | - | - | - | - |
Obeliski | NIE | - | - | - | - |
Mogiły obmurowane | TAK | > 40 | k. XIX - I poł. XX w. | piaskowiec, beton, lastryko | |
Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
Postumenty | TAK | 5 | k. XIX - I poł. XX w. | piaskowiec, lastryko, beton | przy mogiłach obmurowanych i osobno |
Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
ŁĄCZNIE | > 40 stanowisk | ||||
Elementy | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
Brama | NIE | - | - | - | - |
Kościół | NIE | - | - | - | - |
Kaplica | NIE | - | - | - | - |
Inne | NIE | - | - | - | - |
Inskrypcje
Galeria zdjęć
fot. Michał P. Wiśniewski, 2015
fot. Damian Czekaj, 2008
Renowacja
Nie przeprowadzono.
Osadnictwo w Jaszczółtowie.
Historia
Najwcześniejszą wzmianka o Jaszczółtowie pochodzi z 1749 r., w której mowa o wsi holenderskiej i jej kolonii. Miejscowość nazywała się wówczas inaczej, a mianowicie Piaseczno albo Piaskowieś. Nazwę zbliżona do obecnej, bo Jaszczołtowo nadano w okresie międzywojennym. Niemiecka nazwa brzmiała Sanddorf. Została zmieniona w dokładnie nieokreślonym czasie na Wiesenau, zaś w czasie okupacji hitlerowskiej na Askoldhausen. Nie ulega wątpliwości, że jedna to jedna z osad olęderskich puszczy bydgoskiej, w rejonie tzw. Niziny Zielonej Strugi jednak brak informacji kto był zasadźcą. W lustracjach królewszczyzn brak tej miejscowości, a zatem najprawdopodobniej sprowadzili ich właściciele Kaczkowa. W spisach statystycznych z XIX w. ewangelicy stanowią niemal 100% mieszkańców. Co ciekawe, w roku 1860 odnotowano także 5 Żydów. Pierwszy spis powszechny z 1921 r. podaje, że protestanci liczą 86%.
Jaszczółtowo od 1856 do 1945 r. podlegało parafii ewangelickiej w Rojewicach, a nieco wcześniej Bydgoszczy (pastor pomocniczy przyjeżdżał Do Rojewic raz w miesiącu). Szkołę ewangelicką notujemy od co najmniej 1860 r.
Ludzie
W księdze adresowej z 1903 r. wymieniono nazwiska: Gerth, Hoffmann, Hose (nauczyciel), Marmanowski, Schmidt, Zuhlke.
Lista strat z I wojny światowej wymienia następujące nazwiska: Gerth, Hoose, Schunmann, Zuhlke
Inne
Z danych Vogel-Vorfahren.de:
Heinrich Wilhelm Ludwig, ur. i zm. w 1836
Euphrosine Treptow, ur, 1836
Caroline Wilhelmine Kreklau, ur. 1839
Wilhelmine Gollnick, ur. 1839
Henriette Gollnick, ur. 1841
Bibliografia:
- 3075 Gr. Wodek, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1890.
- Adressbuch für die Stadt Inowrazlaw und die Kreise Inowrazlaw und Strelno, Inowrazlaw: Kujawischer Bote, 1903, s. 173. (Sanddorf)
- Die Geschichte, die wirtschaftliche und die kulturelle Entwickelung des Kreises Hohensalza bis zum Jahre 1911, Hohensalza: Lehmann, 1911, passim.
- Dziennik Urzędowy Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej z 21.02.1921, nr 8, s. 99.
- Informacje parafii w Rojewicach i co nieco o olędrach z Zielonej Strugi, http://www.vogel-vorfahren.de/html/body_grunfliessniederung.html [dostęp: 28.04.2015]
- S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski, t. II, Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, s. 143
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 22
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. VIII, s. 47. Piaseczno
- Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks, Bromberg: Gruenauer, 1833, s. 70.
- Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 110.
- A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 116-118.