Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony przy przystanku PKS, niecałe 50 m. na południe od skrzyżowania dróg Błędowo-Płużnica i Gorzuchowo-Wieldządz. Od północy graniczy z przystankiem PKS, nieużytkami i boiskiem, od wschodu i południa z polem uprawnym, a od zachodu z drogą.
Podstawowe informacje
| Data założenia | Pocz. XX w. - ok. 1908 |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Wieldządz (od 1888), Radzyń Chełmiński (1795-1888, od 1780 dom modlitwy) |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~0,05 ha |
| Nr działki | prawie cała 64 i kawałeczek 66/1 |
| Kształt | zbliżony do kwadratu |
| Najstarszy zachowany nagrobek | I ćw. XX w. |
| Istniejąca dokumentacja | - |
| Zagrożenia | śmieci, dewastacja, splantowanie terenu |
| Stan zachowania | FATALNY, Typ III |
| Data zamknięcia | 1945?, - |
Pierwotnie cmentarz zajmował ok. 0,09 ha - analiza porównawcza poprzez nałożenie starej mapy na obraz satelitarny.
Roślinność
| Drzewa | dąb,… |
| Krzewy | lilak, … |
| Inne | … |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Układ cmentarza nieznany.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | TAK | 1 | I poł. XX w. | lastryko/beton | |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | 1 stanowisko | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Brak danych o osobach znanych i zasłużonych pochowanych na cmentarzu. W styczniu 1945 w okolicach Kotnowa zginęło 4 żołnierzy niemieckich i 4 żołnierzy Armii Czerwonej, którzy wedle dokumentacji archiwalne zostali pochowani w Kotnowie - prawdopodobnie spoczywają na tym cmentarzu.
Inskrypcje
Nie znaleziono.
Galeria zdjęć
fot. Kornel Pleskot, 2016;
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
Renowacja
Nie przeprowadzono. Podobno podczas budowania boiska natrafiono na elementy związane z nagrobkami - co może dowodzić, że cmentarz był większy. Od strony południowej była robiona wycinka.
Osadnictwo w Kotnowie.
Historia
Najstarsza wzmianka pochodzi z 1421. Kotnowo stanowiło własność Zakonu Krzyżackiego i podlegało administracyjnie pod wójtostwo lipienieckie. W okresie I Rzeczpospolitej była to królewszczyzna w starostwie lipienieckim. Z treści lustracji przeprowadzonej po potopie wynika, że wieś zarosła lasem już za czasów pierwszej wojny szwedzkiej, czyli w I poł. XVII w. Podobnie stało się z folwarkiem. Jednak lustracja z 1765 wymienia Kotnowo, co oznacza, że dokonano powtórnego zasiedlenia.
W 1895 roku ewangelicy stanowili 46% mieszkańców. Po kupieniu ziemi przez komisję kolonizacyjną w 1903 i osadzeniu tam kolonistów ewangelicy zaczęli dominować. W 1908 komisja kolonizacyjna dokupiła grunty w Kotnowie i stworzyła dwie nowe osady dla rolników. Prawdopodobnie nabyła też w 1905 folwark w celu parcelacji. W efekcie kolonizacji pierwszy spis powszechny wykazał 89% ludności ewangelickiej w 1921. Protestanci od 1888 podlegali pod parafię ewangelicką w Wieldządzu, szkoła ewangelicka została utworzona przed 1908. Potem była to polska szkoła powszechna.
W okresie okupacji hitlerowskiej wysiedlono 11 polskich rodzin, a na ich miejsce sprowadzono niemieckich osadników z Besarabii.
Ludzie
Lista strat z I wojny światowej: Kilpinski, Lewandowski, Maser, Osinski, Piontkowski, Reetz, Rex, Westwafski, Wolter
Mieszkańcy w 1922: Reinhold Epding (sołtys), Ernst Kruger (wiatrak)
Nauczyciel w 1925: Paweł Latzke
W księdze adresowej z 1928 r. figurują nazwiska: Epding (zajazd), Krygier (wiatrak), Piotrowski (kowal)
W księdze adresowej z 1941 r. figurują nazwiska: Epding (karczma), Hauf (wiatrak), Pitrowski (kowal)
Koloniści z Besarabii sprowadzeni w latach 1941-1942: Ehni, Gessler, Hildebrand, Nannt, Renke, Reule, Schutt, Stickel, Wallwein
Bibliografia:
- 2678 Blandau, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1911.
- Alfabet miejscowości powiatu wąbrzeskiego. Zeszyt III. Rejon Płużnicy - gmina Płużnica, pod red. Aleksandra Czarneckiego, 2009, s. 85-93.
- Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 104.
- J. T. Dziedzic, P. Ossowski, Powiat i miasto Chełmno. Monografja krajoznawcza, Chełmno, 1923, s. 19, 110, 128, 172.
- "Gazeta Toruńska" z 08.01.1903 , nr 5, s. 1
- "Gazeta Toruńska" z 23.05.1905 , nr 166, s. 2
- "Gazeta Toruńska" z 21.08. 1908 , nr 192, s. 3
- A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 484-485.
- R. Heling, Die Evangelischen Kirchengemeinden in Ostpreussen und Westpreussen in den Pfarr-Almanachen von 1912 und 1913. Hamburg: Selbstverlag des Vereins, 2000, s. 48.
- Kalendarz nauczycielski na rok 1925, Tuchola, 1924, s. 28.
- Kotnowo w internetowym Słowniku historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=1044&q=kotnowo
- Kotnowo w Płużnickie historie, http://pluznickiehistorie.pl/wsie/kotnowo/
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1175.
- A. Mańkowski, J. Paczkowski, Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, Toruń: TNT, 1938, s. 439.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 8.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. IV, s. 496.