Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony w polu, w zachodniej części Józefek. Jedziemy z Chodcza w stronę Dąbrowic. W Kromszewicach, tuż po minięciu sklepu spożywczego "Pod Brzozami" z prawej strony drogi, skręcamy w lewo. Po 1,6 km, tuż przy gospodarstwie domowym mamy drogę w pole. Cmentarz stoi w odległości ok. 120 metrów i ze wszystkich stron graniczy z polem uprawnym.
Podstawowe informacje
| Data założenia | przynajmniej w 1814 |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Chodecz (od 1809, oficjalnie od 1817) |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~0,19 ha |
| Nr działki | 267 |
| Kształt | prostokąt |
| Najstarszy zachowany nagrobek | 1932 |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | śmieci, całkowita likwidacja |
| Stan zachowania | ZŁY, Typ III |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1945?, - |
Roślinność
| Drzewa | dąb, klon, … |
| Krzewy | grochodrzew, lilak, … |
| Inne | … |
Układ cmentarza nieczytelny. Brak pomników przyrody. Brak informacji o alei
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | TAK | >2 | I poł. XX w. | lastryko, sztuczny kamień | - |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | TAK | 2 | I poł. XX w. | lastryko | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | ? stanowisk | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | TAK | 1 | XX w. | drewno | krzyż z krucyfiksem, urwana belka poprzeczna |
Inskrypcje - fot. Tymoteusz Słowikowski, 2014;
Galeria zdjęć
fot. Tymoteusz Słowikowski, 2014
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
Renowacja
W maju 2016 roku Bractwo Miłośników Ziemi Chodeckiej oraz mieszkańcy wsi uporządkowali cmentarz. Krzaki zostały wycięte, nagrobki postawione podobnie jak i krzyż. Zamontowano także kamień z tablicą informacyjną.
Osadnictwo w Józefkach
Historia
Ani lustracje dóbr królewskich, ani spisy majątków ziemskich i kościelnych z 1789 nie wymieniają miejscowości o nazwie Józefki, które dziś są częścią wsi Kromszewice będącej dawnym folwarkiem istniejącym już w XVI wieku. Jednak do założenia kolonii doszło najprawdopodobniej co najwyżej rok później gdyż w danych genealogicznych rodziny Krebs odszukamy rok 1790 jako najwcześniejszą ze wszystkich roczną datę urodzin osoby zamieszkałej w tej wsi. Zasadźcą Józefek był właściciel dóbr chodeckich Jakub Zygmunt Kretkowski. Kolejna wzmianka z 1811 ujawnia, że na pewno było to osadnictwo typu olęderskiego - nazwa Józefki Holendry.
Szkoła istniała co najmniej od 1814 i w 1845 przekształcona została w elementarną, co nie oznacza, że nie praktykowano w niej nauki religii i modlitw. Ewangelicy podlegali pod parafię w Chodczu od 1809. W latach 80. XIX w. stanowili 47% populacji. Według spisu z 1921 było ich 49%.
Ludzie
Georg Hensel - sołtys w 1816, członek rady parafialnej Chodcza
Johann Abraham - kantor w 1814
Gottfried Bruhel - kantor w 1829
rodziny: Arndt, Brandt, Eggert, Eschner, Fester, Grams, Henke, Henschell, Holland, Jeske (Geske), Kaus, Kelm, Krebs, Lueck (Lyk), Meyer, Missal, Muth, Pitt, Prechel, Riske, Sager, Schiewe, Schmidt, Schubert, Sommerfeld, Stelter, Weber, Wegner
Bibliografia:
- M. Borucki, Ziemia kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym, ekonomicznym i statystycznym, Włocławek, 1882
- Dane Martina Krebsa, http://www.gedbas.de/person/show/1076864611
- J. Kłaczkow, Rozwój organizacyjny parafii ewangelickich na Kujawach Wschodnich w pierwszej połowie XIX wieku ze szczególnym uwzględnieniem Chodcza i Przedcza, "Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie", 2000, z. 14, s. 69-78.
- E. Kneifel, Die evangelisch-augsburgischen Gemeinden der Kalischer Diözese, 1937, s. 93-107.
- Osadnicy na Ziemi Chodeckiej, wpis z 11.11.2012, http://bmzch.pl/276-zapraszamy-na-spotkanie
- P39S28 Kłodawa, 1:100 000, WIG, 1930.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 1, m. st. Warszawa, woj. warszawskie. Warszawa: GUS, 1925, s. 198.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. III, s. 609.