Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony w polu. Będąc na drodze przy cmentarzu ewangelickim w Krzywym Kolanie Nowym jedziemy dalej na północ (w kierunku Rzeszyna i Kruszwicy), do najbliższego skrzyżowania (mamy tu krzyż przydrożny i przystanek PKS) gdzie skręcamy w prawo. Po ok. 280 metrach dojeżdżamy do ścieżki idącej w lewo pomiędzy terenem gospodarstwa, a stodołą. Idziemy ścieżką niecałe 200 metrów i po prawej stronie widzimy cmentarne krzaki. Od strony zachodniej cmentarz sąsiaduje ze ścieżką, którą doszliśmy, z pozostałych stron z polem uprawnym.
Podstawowe informacje
| Data założenia | I poł. XIX w. |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Jeziora Wielkie (od 1867), Strzelno (1788-1867) |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~ 0,14 ha |
| Nr działki | 95 |
| Kształt | zbliżony do prostokąta |
| Najstarszy zachowany nagrobek | k. XIX w. |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | śmieci, likwidacja |
| Stan zachowania | ZŁY, Typ III |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1945?, ? |
Roślinność
| Drzewa | robinia, klon, … |
| Krzewy | lilak, … |
| Inne | bluszcz, …. |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak alei. Układ wewnętrzny cmentarza nieznany.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | TAK | > 10 | k. XIX w - I poł. XX w. | lastryko, cegła ,beton | - |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | > 10 stanowisk | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Inskrypcje
Nie znaleziono.
Galeria zdjęć
fot. Urszula Karolczak, 2016
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
Renowacja
Nie przeprowadzono.
Osadnictwo w Krzywym Kolanie
Historia
Krzywe Kolano powstało między 1789, a 1802 w okresie kolonizacji fryderycjańskiej. Nie znaleziono dokładnego roku utworzenia - może odpowiedź zawierają archiwa. W świetle dostępnych inwentarzy i innych opracowań miejscowość została zasiedlona przez osadników ze Szwabii choć w grę mogą wchodzić także osoby z francuskiej Alzacji (poszlaka). Komora celna umieszczona w dzisiejszym Krzywym Kolanie Nowym funkcjonowała od przynajmniej 1826 roku (istniejący budynek jest późniejszy).
Kolonię zamieszkiwali w znakomitej większości protestanci, których ilość zaczęła gwałtownie spadać po 1885. W wymienionym roku stanowili 84% mieszkańców, a w 1905 już 53%. Po odzyskaniu niepodległości według spisu z 1921 rok 1/3 mieszkańców to ewangelicy. Szkoła znajdowała się na miejscu, a parafia w Jeziorach Wielkich.
Ludzie
Księga adresowa z 1903 r. zawiera następujące nazwiska: Blum, Burghardt (strażnik graniczny), Busse (karczma), Bogucki (karczma), Dombrowa (celnik), Dickow, Drews, Dembowski, Gunther, Hauthe, Jarmuszewski, Kadig (nauczyciel), Ruther (młyn), Reodenwald, Schmidt (celnik), Stanke (celnik), Slowiński, Schulz, Weber (poborca celny), Winter (strażnik graniczny), Ziebarth, Zobel (karczma)
Lista strat z I wojny światowej zawiera następujące nazwiska: Dickow, Jadicke, Mielager, Rodenwald, Schulz, Schwarm, Seiffert, Tadeja, Tomm, Vollert, Ziebarth
Księga adresowa Polski z 1928 r. zawiera następujące nazwiska: Rodenwald (85 ha), Lange (wyroby cementowe, maszyny rolnicze), Szczepański (wiatrak), Czajkowski (karczma), Doberstein (karczma)
Księga adresowa z 1941: Adamczewski (stelmach), Łukaszewski (sklep)
Bibliografia:
- 3475 Sierakowo, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1940.
- Adressbuch für die Stadt Inowrazlaw und die Kreise Inowrazlaw und Strelno, Inowrazlaw: Kujawischer Bote, 1903, s. 195.
- AP Poznań, Akta Naczelnej Dyrekcji Ceł w Poznaniu, sygn. 246, Die Verwaltung des Nebenzollamts in Krummknie Kreis Strelno, 1826-1884.
- J. N. Bobrowicz, Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, 1846, s. 487.
- T. Ciałkowski, Gmina Jeziora Wielkie. Zarys monograficzny, 1998, s. 96.
- Deutsches Reichs-Adressbuch, 1941, s. 237.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1342.
- D. Nawrocki, Krzywe Kolano. Skąd ta dziwna nazwa? Odpowiedzi padały różne…, "Gazeta Pomorska", 2009, wyd. internetowe, http://www.pomorska.pl/publicystyka/art/7070655,krzywe-kolano-skad-ta-dziwna-nazwa-odpowiedzi-padaly-rozne,id,t.html
- Gemeindelexikon für die Provinz Posen: auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1 Dezember 1885 und anderer amtlicher Quellen, 1888, s. 232-233.
- Gemeindelexikon für das Königreich Preussen… H. 5. Provinz Posen, s. 1908, 182-183.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 82.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. IV, s. 805.
- Uebersicht der Bestandtheile und Verzeichniss aller Ortschadten des Bromberger Regierungsbezirks, 1818, s. 91.
- Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks : mit einer geographisch-statistischen Übersicht derselben, 1833, s. 79.
- Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 102-103.
- A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 113.