Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
![]() |
Opis cmentarza


Położenie
Cmentarz położony był w południowej części wsi (dawne Liznowo Stare), bezpośrednio za (na zachód) dawną szkołą ewangelicką, stojącą przy głównej drodze prowadzącej przez wieś. Od północy, południa i zachodu sąsiadował z gruntami ornymi, a od wschodu ze wspomnianą szkołą.
Podstawowe informacje
Data założenia | IV. ćw. XIX w. |
Wyznanie | ewangelicki |
Ówczesna parafia | Zelgno (od 1913 r.), Chełmża (od 1803 r.) |
Status | nieistniejący |
Powierzchnia | ~0,14 ha |
Nr działki | niewyodrębniona, 31, kawałek 32/2 i kawałek 32/3 |
Kształt | prostokąt |
Najstarszy zachowany nagrobek | brak |
Istniejąca dokumentacja | ? |
Zagrożenia | śmieci i odpady składowane na terenie pocmentarnym |
Stan zachowania | CMENTARZ ZLIKWIDOWANY, Typ I |
Układ cmentarza nieznany ze względu na jego likwidację.
Roślinność
Drzewa | klon, sosna, brzoza |
Krzewy | lilak, … |
Inne | bluszcz, barwinek |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Występują aleje, lecz być może zostały one wytyczone już po likwidacji.
Nagrobki i inne elementy
Nagrobki | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
Cippusy | NIE | - | - | - | - |
Grobowce | NIE | - | - | - | - |
Krzyże | TAK | 1 | 1885 | żeliwo | patrz INS. 2 |
Obejścia | NIE | - | - | - | - |
Obeliski | NIE | - | - | - | - |
Mogiły obmurowane | NIE | - | - | - | - |
Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
Postumenty | NIE | - | - | - | - |
Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
Elementy | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
Brama | NIE | - | - | - | - |
Kościół | NIE | - | - | - | - |
Kaplica | NIE | - | - | - | - |
Inne | NIE | - | - | - | - |
Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych.
Inskrypcje
fot. Andrzej Bogucki, 2015
Galeria zdjęć
fot. Andrzej Bogucki, 2015
fot. Michał P. Wiśniewski, 2013
Renowacja
Renowacja niemożliwa ze względu na likwidację cmentarza i utworzenie na jego miejscu zieleńca. Na terenie pocmentarnym znaleźć można wyżej pokazany krzyż oraz fragment tablicy inskrypcyjnej.
Osadnictwo w Liznowie
Historia
Wieś powstała dopiero w 1824 r., na skutek rozparcelowania części terenów należących uprzednio do wsi Witkowo i Szerokopas… W latach 80. XIX w. 2/3 mieszkańców było ewangelikami. Po odzyskaniu niepodległości ilość ta spadła do 45%. Protestanci przypisani byli do parafii ewangelickiej w Chełmży. Dopiero w 1913 r. otwarto dla nich kościół w Zelgnie.
Ludzie
Księga adresowa z 1908 r. wymienia następujące nazwiska: Apczyński, Autenrieb (stolarz), Babst, Bansleben, Bauer, Blum, Eggert, Gaide (murarz), Jakubowski (handel bydłem), Jung (nauczyciel), Litke, Makowski, Rutkowski, Scheubach, Scheuing, Schneider, Schwerdtle, Sengpiel (nauczyciel), Skowroński, Sonnenberg, Unruch, Volkmann, Wernicke, Will, Wolf (wiatrak), Zacharek, Zielinski
Lista osób biorących udział w I wojnie światowej zawiera następujące nazwiska: Bauer, Blum, Dalig, Fenske, Graczikowski, Jankowski, Jordan, Kalinowski, karczewski, Kasprzewski, Klaczinski, Kressin, Leichnitz, Lewandowski, Maser, Mende, Michalski, Nowakowski, Nowacki, Olszewski, Rajewski, Schening, Schumilowski, Schwertle, Skrabaczewski, Sobetzki, Szymborski, Wilaretzki, Zachareck, Zilinski, Zilz
Księga adresowa Polski z 1928 wymienia następujące nazwiska: Machalski (wiatrak), Wolff (wiatrak)
Księga adresowa z 1942 r. zawiera następujące nazwiska: Wolf (młyn/wiatrak)
Bibliografia:
- 2877 Culmsee, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Preuss. Landesaufnahme, 1909;
- Adressbuch für Thorn. Stadt und Land 1908, Thorn, 1908.
- Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 75.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1164.
- H. Maercker, Geschichte der ländlichen Ortschaften und der drei kleineren Städte des Kreises Thorn in seiner früheren Ausdehnung vor der Abzweigung des Kreises Briesen i. J. 1888. Danzig, 1900.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 57.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. V, s. 319.