Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
![]() |
Opis cmentarza


Położenie
Cmentarz polny usytuowany na zachód od centrum wsi. Jadąc w stronę Sępólna Krajeńskiego zjeżdżamy z drogi krajowej nr 25 na głównym skrzyżowaniu w Lucimiu w lewo. Ok. 50 metrów dalej mamy rozwidlenie, na którym wybieramy drogę po lewej stronie. Po ok. 620 m. mamy następne skrzyżowanie, na którym jedziemy prosto. Po ok. 360 m. po lewej stronie przy drodze mamy zarośla. Tu jest cmentarz. Nie sięga on całego zarośniętego terenu, a ok. 60 m. wzdłuż drogi, którą dojechaliśmy. Dalej jest coś jakby dawna zarośnięta żwirownia. Od północy sąsiaduje z drogą, którą dojechaliśmy, od wschodu i południa z terenami uprawnymi, a od zachodu z wyrobiskiem.
Podstawowe informacje
Data założenia | III ćw. XIX w. (prawdopodobnie w 1872, w 1874 już był) |
Wyznanie | ewangelicki |
Ówczesna parafia | Mąkowarsko (od 1895) Gogolin-Lucim-Sitowiec (1872- 1895), Koronowo (1772-1872) |
Status | nieczynny |
Powierzchnia | 0,21ha |
Nr działki | 83, ewentualnie część 84 |
Kształt | czworokąt nieforemny, dawniej prostokąt |
Najstarszy zachowany nagrobek | ? |
Istniejąca dokumentacja | ? |
Zagrożenia | dalsze zaśmiecanie, splantowanie |
Stan zachowania | ZŁY, Typ III |
Data zamknięcia, likwidacji | 1945?, ? |
Roślinność
Drzewa | ? |
Krzewy | lilak, grochodrzew, … |
Inne | ? |
Brak informacji o alei. Układ cmentarza nieczytelny.
Nagrobki i inne elementy
Nagrobki | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
Cippusy | NIE | - | - | - | - |
Grobowce | NIE | - | - | - | - |
Krzyże | NIE | - | - | - | - |
Mogiły obmurowane | TAK | >10 | I poł. XX w. | lastryko, beton | - |
Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
Obeliski | NIE | - | - | - | - |
Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
Postumenty | TAK | ? | > 3 | I poł. XX w. | część to destrukty |
Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
Elementy | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
Brama | NIE | - | - | - | - |
Kościół | NIE | - | - | - | - |
Kaplica | NIE | - | - | - | - |
Krzyż | NIE | - | - | - | - |
Inne | NIE | - | - | - | - |
Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych
Inskrypcje
Galeria zdjęć
fot. Karolina Falleńczyk, 2015
Renowacja
Nie przeprowadzono. Nie wiadomo, czy zachodnia część cmentarza nie została poddana likwidacji z uwagi na uruchomioną tam kiedyś żwirownię.
Osadnictwo w Lucimiu
Historia
Lucim to jedna z miejscowości należąca u zarania swoich dziejów do dóbr klasztoru w Byszewie. Pierwsze wzmianki pochodzą z 1286 roku. We wsi istnieje także zespół dworski z I poł. XIX w. Dwór został rozbudowany w latach 20. XX w.
Protestanci z Lucimia po odłączeniu się od macierzystej parafii koronowskiej w 1872 r. (parafia Gogolin-Lucim-Sitowiec) mieli do dyspozycji szkołę ewangelicką, w której odbywały się spotkania modlitewne. W 1895 r. za siedzibę parafii ostatecznie obrano Mąkowarsko. W latach 80. XIX w. wieś liczyła 32% ewangelików. Co ciekawe, wówczas ok. 34% całej populacji było analfabetami. W 1921 r. ewangelicy stanowili ok. 13% mieszkańców. Ich ilość malała do 1939 r.
Ludzie
Lista poległych w I wojnie światowej zawiera następujące nazwiska: Kaczmarzewski, Mitzalski, Olejnik, Ossowski, Serrgott, Siorkowski, Thimm, Urlich
Księga adresowa Polski z 1928 r. zawiera następujące nazwiska: Gort (krawiec), Kątny (krawiec), Łuczkowski (właściciel ziemski), Mindak (handel bydłem, rzeźnik), Polasik (szewc), Poteracki (stolarz), Regenbrecht (młyn, tartak wodny), Ruhnke (właściciel ziemski), Siuda (właściciel ziemski), Ściesieński (właściciel ziemski), Szukalski (stolarz), Tojza (kowal), Zająkała (handel bydłem, restauracja)
Księga adresowa z 1941 r. zawiera następujące nazwiska: Szoporowski (stelmach)
Bibliografia:
- 2672 Wierzchucyn, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1: 25 000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1940
- Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 112.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1351.
- A. Lattermann, Einfuehrung in die deutsche Sippenforschung in Polen und dem preussischen Osten. Poznań: Historische Geselschaft fuer Polen, 1938, s. 82.
- Lucim na stronie Polskiezabytki.pl, http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/1134/Lucim/ [dostęp: 28.08.2015]
- Plan Rozwoju Miejscowości Lucim, 2010, http://www.bip.koronowo.pl/?app=uchwaly&nid=3953 [dostęp: 27.08.2015]
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie, Warszawa: GUS, 1926, s. 4.
- Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Koronowo. Cz. I. uwarunkowania rozwoju, Koronowo, 2009, s. 52, http://www.bip.koronowo.pl/?app=uchwaly&nid=3751&y=2009 [dostęp: 15.06.2015]
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. V, s. 468.
- A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen, Posen: W. Decker, 1898, s. 92-93.