Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
Opis cmentarza


Położenie
Cmentarz położony przy dawnej szkole ewangelickiej. Jedziemy droga wojewódzką nr 534 z Wąbrzeźna w kierunku Radzynia Chełmińskiego aż do drogowskazu z napisem Mazanki 4 gdzie skręcamy w prawo (po drodze miniemy drogowskaz Mazanki 2). Potem po ok. 1,2 km po prawej stronie mijamy budynek dawnej szkoły ewangelickiej, a tuż za nią krzaki gdzie jest cmentarz. Od północy cmentarz sąsiaduje z drogą, którą dojechaliśmy, od wschodu z droga gruntową, z pozostałych stron z terenami gospodarstwa domowego.
Podstawowe informacje
Data założenia | k. XVIII wieku (1784?) |
Wyznanie | ewangelicki |
Ówczesna parafia | Radzyń Chełmiński (od 1795) |
Status | nieczynny |
Powierzchnia | ~0,10 ha |
Nr działki | 86 |
Kształt | prostokąt |
Najstarszy zachowany nagrobek | I poł. XX w. |
Istniejąca dokumentacja | - |
Zagrożenia | śmieci, zniesienie cmentarza |
Stan zachowania | ZŁY, Typ III |
Data zamknięcia | 1945?, - |
Roślinność
Drzewa | klon, … |
Krzewy | lilak, grochodrzew, … |
Inne | barwinek, trawa, … |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Układ cmentarza nieczytelny. Brak informacji o alei.
Nagrobki i inne elementy
Nagrobki | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
Cippusy | NIE | - | - | - | - |
Grobowce | NIE | - | - | - | - |
Krzyże | NIE | - | - | - | - |
Obeliski | NIE | - | - | - | - |
Mogiły obmurowane | TAK | >8 | I poł. XX w. | beton | |
Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
Postumenty | TAK | 4 | I poł. XX w. | beton | 1 przy mogile, reszta osobno |
Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
ŁĄCZNIE | > 11 stanowisk | ||||
Elementy | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
Brama | NIE | - | - | - | - |
Kościół | NIE | - | - | - | - |
Kaplica | NIE | - | - | - | - |
Inne | TAK | 1 | k. XIX w. | cegła | dawna szkoła ewangelicka, która mogła pełnić funkcje sali modlitewnej i/lub kaplicy przedpogrzebowej |
Brak danych o osobach znanych i zasłużonych pochowanych na cmentarzu.
Inskrypcje
Nie znaleziono.
Galeria zdjęć
fot. Tymoteusz Słowikowski, 2015
Renowacja
Nie przeprowadzono.
Osadnictwo w Mazankach
Historia
Wieś Mazanki niemal od zawsze była własnością miasta Radzyń Chełmiński i leżały na terenie komturstwa radzyńskiego. Potwierdza to pierwsza wzmianka z 1285. W okresie I Rzeczypospolitej król Kazimierz Jagiellończyk nadaje Radzyniowi Mazanki (1472). Już podczas zaboru w 1778 miasto nadało grunty w dzierżawę wieczystą 7 dotychczasowym czynszownikom, których uwłaszczono w 1830.
Najstarsze wzmianki na temat szkoły ewangelickiej pochodzą z 1784 roku. Istniejący do dziś budynek pochodzi z pocz. XX wieku. W 1868 ewangelicy stanowili 58% mieszkańców, a tuz po odzyskaniu niepodległości przez Polskę 50% (w 1921). Podlegali pod parafię ewangelicką w Radzyniu Chełmińskim.
Ludzie
Osadnicy z przywileju emfiteutycznego potwierdzonego w 1778: Bahr, Foth, Felski, Templin, Zillmann, Mallon, Drawert
Lista strat z I wojny światowej: Bobrowski, Bonk, Busch, Bohme, Drawert, Glaske, Hinz, Klabes, Krampitz, Lewandowski, Malinowski, Maschke, Murawski, Petruszewski, Runkowski, Sontowski, Stahnke
W księdze adresowej z 1928 r. figurują nazwiska: Franciszek Rozwadowski (właściciel ziemski, 190 ha), Fryderyk Macikowski (wiatrak)
Bibliografia:
- 2679 Rehden, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1909.
- X. Froelich, Geschichte des Graudenzer Kreises. Bd. 1, Graudenz: Selbstverlag, 1868, s. 221-222.
- A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 484-485.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1208.
- Mazanki w Słowniku historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?q=mazanki
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 20.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. VI, s. 182.