Cmentarz ewangelicki - Osiek (Osiek Bogucki)

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

cQq7HIKj2lmubPY1Tj89L3yJTyrtzBkobLkMxbhllWIasw-Mcu8DmppJT3BcGaEgkVqjV3wtsMHT5Za0Zyo=w320

Opis cmentarza

las.png mennonici.png
Położenie

Cmentarz położony na w północno-zachodniej części miejscowości. Jadąc droga krajową nr 67 z Włocławka w stronę Lipna, w Bogucinie skręcamy w lewo na Osiek. Dalej po ok. 2,3 km skręcamy w lewo, a następnie po ok. 300 m. w prawo. Cmentarz jest po lewej stronie za tablicą informacyjną. Ze wszystkich stron sąsiaduje z lasem, z tym że od strony wschodniej, południowej i zachodniej las został wycięty.

Podstawowe informacje
Data założenia pocz. XIX w.
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Lipno (od 1858), Osówka (1838-1858), Lipno (1799-1838), Białowieżyn (1782-1799)
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,42 ha
Nr działki nie wyodrębniono, na terenie działki nr 296
Kształt prostokąt
Najstarszy zachowany nagrobek 1904
Istniejąca dokumentacja Karta cmentarza, oprac. P. Kokotkiewicz, 1987
Zagrożenia śmieci, zatarcie, splantowanie
Stan zachowania ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji po 1945 r., -
Roślinność
Drzewa dąb, sosna, klon, …
Krzewy lilak, grochodrzew, …
Inne ?

Układ cmentarza nieczytelny. Brak pomników przyrody, brak informacji o alei.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK >10 I poł. XX w. beton, lastryko, piaskowiec
Mogiły ziemne NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Postumenty TAK 10 I poł. XX w. piaskowiec, beton przy mogiłach i osobno, w tym destrukty
Przyścienne NIE - - - -
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - -
Inne TAK 1 2013 - rozwalona tablica informacyjna
Inskrypcje


Brak tablic inskrypcyjnych Adolfa Wentlanda, Adeli Wentlant, Friedricha Wernera i Julianny Gerth.


Galeria zdjęć

fot. Karta cmentarza WUOZ Toruń delegatura we Włocławku, oprac. P. Kokotkiewicz, 1987;

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6

fot. Michał P. Wiśniewski, 2015;

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14
{$caption}
fot. 15
{$caption}
fot. 16
{$caption}
fot. 17
{$caption}
fot. 18
{$caption}
fot. 19
{$caption}
fot. 20
{$caption}
fot. 21
{$caption}
fot. 22
{$caption}
fot. 23

Renowacja

Nie przeprowadzono. Karta cmentarna z 1987 roku podaje, że po środku stał drewniany krzyż. Na zdjęciu z karty leży, teraz nie został znaleziony. Również nie znaleziono 4 tablic inskrypcyjnych sfotografowanych w 2006. W południowym skraju (i nie tylko) leżą powalone drzewa.
Według treści tablicy informacyjnej w 2013 przeprowadzono tu prace porządkowe. Śladów porządków nie widać, chyba że polegały wyłącznie na wycince roślinności, bo nagrobki są mocno zdewastowane i raczej nie były czyszczone.


Osadnictwo w Osieku Boguckim

Historia

Osadnicy olęderscy na rumunek Osiek i Wilczeniec zostali sprowadzeni przez właścicieli majątku Bogucin, rodzinę Mioduskich. Stało się to najprawdopodobniej jeszcze w IV ćw. XVIII wieku. Budynek kantoratu stanął już w I poł. XIX w. naprzeciwko cmentarza. Według danych z 1867 był to budynek drewniany. Roman Gall wspominał, że w kantorówce mieściła się sala do nabożeństw i sala klasowa, a na zewnątrz stała sygnaturka.
Ewangelicy z Osieka Boguckiego, Bogucina, Wilczeńca Boguckiego i Starego Witoszyna podlegali pod parafię ewangelicko-augsburską w Lipnie, z wyjątkiem lat 1838-1858 gdy przypisani zostali do parafii w Osówce. W 1910 roku na liście płatników składek na parafię lipnowską mamy łącznie 20 płatników z Osieka. Spis powszechny z 1921 wykazał, że 82% mieszkańców stanowią Niemcy wyznania ewangelickiego, w Wilczeńcu Boguckim 93%.

Ludzie

Na cmentarzu pochowany został co najmniej jeden miejscowy kantor Hermann Becker oraz Karl Wilhelm Gall, który umarł wkrótce po powrocie z internowania w 1939 i Emilie Henriette Gall - rodzice Romana Galla.

W opracowaniu E. Eichelkraut: Michael Knopf, Gustav Zabel, Emil Tober, Alex Brudnicki, Amalie Gertz, Roman Gall (1899- w Witoszynie Starym, po 1976)


Bibliografia:

  1. P38 S 28 WŁOCŁAWEK, 1:100 000, WIG, 1930; comp.jpg
  2. E. H. Busch, Beitrage zur Geschichte und Statistik des Kirchen und Schulwesens der Ev.-Augsburg. Gemeinden im Konigreich Polen, Leipzig, 1867, s. 185.
  3. E. Eichelkraut, Deutsche Dorfer im Kreis Lipno, Dobriner Land, Teil II, Wuppertal, 2009, s. 99-100.
  4. Informacja o cmentarzu w Osieku na stronie Kujawskiego Szlaku Ewangelickiego, http://www.szlakewangelicki.pl/component/k2/item/21-cmentarz-w-osieku.html
  5. Karta cmentarza, oprac. P. Kokotkiewicz, 1987
  6. K. Kłodawski, Z dziejów parafii ewangelicko-augsburskiego wyznania w Lipnie (od końca XVIII wieku do roku 1914), "Notatki Płockie" 2008, nr 3 (216). comp.jpg
  7. E. Kneifel, Die evangelisch-augsburgischen Gemeinden in Polen 1555-1939. Eine Parochialgeschichte in Einzeldarstellungen, Vierkirchen über München : Selbstverlag des Verfassers, 1971, s. 57.
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 1, M. St. Warszawa, województwo warszawskie. Warszawa: GUS, 1925, s. 66; comp.jpg
  9. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. VII, s. 629; comp.jpg
  10. Zdjęcia i opis cmentarza ewangelickiego w Osieku Boguckim na UpstreamVistula.org z 2006 comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License