Cmentarz ewangelicki - Pląchoty

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

plachoty.PNG

Opis cmentarza

polny.png
Położenie

Cmentarz położony w polu, w zachodniej części miejscowości. Z drogi krajowej nr 15 skręcamy w drogę wojewódzką nr 548 prowadzącą przez wieś w stronę Dębowej Łąki. Po 2 km dojeżdżamy do budynku dawnej szkoły ewangelickiej. Niecałe 100 metrów przedtem mamy drogę polną prowadzącą do zagajnika stojącego w polu. Tam znajduje się cmentarz. Ze wszystkich stron sąsiaduje z polem uprawnym

Podstawowe informacje
Data założenia 1902
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Kawki (od 1867), przedtem Golub-Dobrzyń (Golub)
Status nieczynny
Powierzchnia 0,20ha
Nr działki 7 i 8
Kształt prostokąt
Najstarszy zachowany nagrobek pocz. XX w.
Istniejąca dokumentacja APE Malbork, sygn. 9/59/0/1880 Der Begräbnisplatz in Friedeck, 1902
Zagrożenia śmieci, zniesienie cmentarza
Stan zachowania ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945, -
Roślinność
Drzewa klon, akacja, brzoza, dąb, …
Krzewy lilak, …
Inne bluszcz, …

Brak alei lub niemożliwa do wyodrębnienia. Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Układ nieczytelny

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK 5 I poł. XX w. lastryko, beton -
Obejścia NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Postumenty TAK 2 I poł. XX w. lastryko, beton, 2 cokoły, jeden z tablicą
Przyścienne NIE - - - -
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych.

Inskrypcje

Nie znaleziono.


Galeria zdjęć

fot. Mariusz Kaniecki, 2015

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13

Renowacja

Nie przeprowadzono.


Osadnictwo w Pląchotach

Historia

Pląchoty były dobrami rycerskimi, potem szlacheckimi znanymi już w początku XV wieku. Za czasów krzyżackich administracyjnie podlegały komturstwu kowalewskiemu. Pierwszym właścicielem był Andrzej Kostka, który otrzymał 7 łanów w Pląchotach od wielkiego mistrza w 1417. W okresie I Rzeczpospolitej Pląchoty administracyjnie leży na terenie starostwa golubskiego. Do 1698 wieś podzielona była pomiędzy kilku właścicieli (pięciu). Dopiero Jan Białochowski w 1698 nabył 3 części wsi. Konsolidację kontynuował jego zięć Albert Czyżniewski ożeniony z córką Białochowskiego, Zofią, który nabył czwartą część Pląchot. Piąta część doszła za czasów władania ich syna Michała. Po jego śmierci w 1808 Pląchoty przejął brat Piotr. Najprawdopodobniej nie było to dobre posunięcie gdyż majątek został wystawiony na przymusową licytację, w wyniku której przejął go Antoni Żernicki. Kolejni właściciele to Johann Friedrich Sartorius von Schwanenfeld (1829-1836), Friedrich Gottlob Henning (od 1836). W latach 1845-1864 władał jego syn Juliusz. Lata 1864-1873 to okres władania Pląchotami przez Johanna Tiedemanna. Był on fundatorem kościoła ewangelickiego w Kawkach. Za jego czasów zniemczono nazwę na Friedeck. Dalsi właściciele są mało znani gdyż w spisie z 1880 pod rubryką właściciel figuruje saksońska fabryka maszyn Hartmanna (Sächsische Maschinenfabrik vormals Richard Hartmann in Chemnitz). Z ogłoszeń prasowych wiadomo, że w 1895 roku niejaki J. Moses z Lidzbarka Welskiego, domyślnie właściciel, dokonał parcelacji, a tym samym zasiedlił Pląchoty kolonistami niemieckimi. Przed parcelacją ewangelicy stanowili 21% populacji, w 1910 był ich 40%. Niewiele mniej już w niepodległej Polsce bo 39% w 1921.
W 1900 roku zmieniono status administracyjny Pląchot z majątku na gminę wiejską. Krótko potem wybudowano szkołę i cmentarz. Od 1867 miejscowi protestanci należeli do kościoła ewangelickiego w Kawkach.

Ludzie

Lista strat z I wojny światowej: Albrecht, Bader, Blumkowski, Glede, Gurski, Heinrich, Herzberg, Hoffmann, Jankowski, Kriebel, Krieger, Kulinski, Loffelbein, Mallon, Meyer, Piasecki, Piotrowski, Romanowski, Rosinski, Sprenglewski, Suski, Tolkemit, Wisniewski, Zabel, Zimmermann

Nauczyciel z 1925: Alfons Wróblewski

Księga adresowa z 1928: Czarnowski (wiatrak), Dubel (olejarnia), Frey (młyn), Górski (olejarnia), Olkiewicz (tartak, zajazd), Piętkowska (akuszerka), Vogt (młyn)

Księga adresowa z 1941: Olkiewicz (tartak)


Bibliografia:

  1. 2781 Wrotzk, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Preuss. Landesaufnahme, 1911 comp.jpg
  2. APE Malbork, sygn. 9/59/0/1880 Der Begräbnisplatz in Friedeck, 1902
  3. F. Calsow, General-Adressbuch der Ritterguts- und Gutsbesitzer in Norddeutschland, T. IV Westpreussen, Berlin, 1872, s. 54-55. comp.jpg
  4. Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 76. comp.jpg
  5. Gemeindelexikon für die Provinz Westpreussen : auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1885 und anderer amtlicher Quellen, 1887, s. 102-103. comp.jpg
  6. Gemeindelexikon die Regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Oppeln : auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 1. Dezember 1910 und anderer amtlicher Quellen, Berlin, 1912, s. 66-67 (Reg. Marienwerder). comp.jpg
  7. Handbuch des Grundbesitzes im Deutschen Reiche, Berlin, 1880, s. 94-95. comp.jpg
  8. A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen, Neidenburg, 1890, s. 542. comp.jpg
  9. Kalendarz nauczycielski na rok 1925, Tuchola, 1924, s. 26. comp.jpg
  10. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1199. comp.jpg
  11. Pląchoty w internetowym Słowniku historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=1481&q=pl%C4%85choty&d=0&t=0
  12. H. Plehn, Ortsgeschischte des Kreises Strasburg in Westpreussen, Königsberg, 1900, s. 21-22. comp.jpg
  13. K. Rauer, Hand-Matrikel der in sämmtlichen Kreisen des preussischen Staats auf Kreis- und Landtagen vertretenen Rittergüter, 1857, s. 49. comp.jpg
  14. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 4 comp.jpg
  15. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. VIII, s. 242. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License