Cmentarz ewangelicki - Płużnica
Położenie cmentarza - mapy
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony w północnej części wsi. Jadąc drogą wojewódzką nr 548 z Wąbrzeźna w stronę Chełmna skręcamy na głównym skrzyżowaniu w Płużnicy w prawo (na Błędowo) i jedziemy prosto ok. 1,2 km aż napotkamy znak "koniec terenu zabudowanego". Na jego wysokości, po lewej stronie widzimy drzewo i krzak. tam znajduje się cmentarz. Ze wszystkich stron graniczy z gruntami uprawnymi bądź pastwiskami.
Podstawowe informacje
| Data założenia |
pocz. XX w. |
| Wyznanie |
ewangelicki |
| Ówczesna parafia |
Wieldządz (od 1888), Wąbrzeźno (1854-1888), Radzyń Chełmiński (1795-1854, od 1780 dom modlitwy) |
| Status |
nieczynny |
| Powierzchnia |
~0,21 ha |
| Nr działki |
na terenie działki nr 13 |
| Kształt |
prostokąt |
| Najstarszy zachowany nagrobek |
I ćw. XX w. |
| Istniejąca dokumentacja |
- |
| Zagrożenia |
zaoranie cmentarza, śmieci |
| Stan zachowania |
FATALNY, Typ III |
| Data zamknięcia |
1945?, - |
Niewykluczone, że cmentarz był nieco większy, zwłaszcza od strony południowej.
Roślinność
| Drzewa |
… |
| Krzewy |
lilak, … |
| Inne |
trawa, … |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Układ cmentarza nieznany.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki |
| Rodzaj |
Istnienie |
Ilość |
Data powstania |
Materiał |
Uwagi |
| Cenotafy |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Cippusy |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Grobowce |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Krzyże |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Obeliski |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Mogiły obmurowane |
TAK |
ok. 20 |
I poł. XX w. |
lastryko/beton |
|
| Mogiły ziemne |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Płyty poziome |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Płyty pionowe |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Pola grobowe |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Postumenty |
TAK |
? |
I poł. XX w. |
lastryko, beton |
- |
| Przyścienne |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| ŁĄCZNIE |
ok. 20 stanowisk |
| Elementy |
| Rodzaj |
Istnienie |
Ilość |
Data powstania |
Materiał |
Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Brama |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Kościół |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Kaplica |
NIE |
- |
- |
- |
- |
| Inne |
NIE |
- |
- |
- |
- |
Brak danych o osobach znanych i zasłużonych pochowanych na cmentarzu.
Inskrypcje
Galeria zdjęć
fot. Kornel Pleskot, 2016;
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
 |
| fot. 12 |
 |
| fot. 13 |
 |
| fot. 14 |
 |
| fot. 15 |
Renowacja
Nie przeprowadzono. Cmentarz bardziej przypomina łąkę. Nagrobki zostały usunięte lub zalegają pod ziemią. Na terenie cmentarza widać ślady ciągnika. Z opisu stanu na 2003 rok wynika, że cmentarz służy za pastwisko dla krów z sąsiedniego gospodarstwa.
Osadnictwo w Płużnicy
Historia
…
Ludzie
Lista strat z I wojny światowej: Bethge, Bugajski, Butschkowski, Cywinski, Czerwinski, Eberle, Falenski, Gross, Jaworski, Kussmaul, Ledkiewicz, Linowski, Piórkowski, Rosinski, Schlehr, Skowroński, Sorge, Wiliński, Wolnikowski, Aakrzewski, Zander
Nauczyciele w 1925: Feliks Gzella, Zofia Gzellówna, Ernst Howe
W księdze adresowej z 1928 r. figurują nazwiska: Altrock (krawiec), Bystry (szewc), Dąbrowski (artykuły kolonialne, zajazd), Fuhlbrugge (akuszerka), Gehrke (mąka), Głowacki (kowal), Lisewski (kołodziej), Sieg (kowal), Sowiński (artykuły kolonialne, krawiec), Zawadzki (rzeźnik), Zwoliński (artykuły spożywcze)
W księdze adresowej z 1941 r. figurują nazwiska: Kalinowski (piekarz), Knodel (kowal), Seele (rzeźnik), Wolnikowski (skład opału, piece)
Koloniści z Besarabii sprowadzeni w 1941: Leinz, Wagner
Ostatnia niemiecka mieszkanka w 1945: Meta Weber
Bibliografia:
- 2678 Blandau, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1911.
- Alfabet miejscowości powiatu wąbrzeskiego. Zeszyt III. Rejon Płużnicy - gmina Płużnica, pod red. Aleksandra Czarneckiego, 2009, s. 7-40.
- B. Borysowski, Dokumentacja cmentarzy poewangelickich w powiecie wąbrzeskim, Wąbrzeźno, 2003.
- F. Calsow, General-Adressbuch der Ritterguts- und Gutsbesitzer in Norddeutschland, T. IV Westpreussen, Berlin, 1872, s. 140-141.
- Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 131.
- Gemeindelexikon für die Provinz Westpreussen : auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1895 und anderer amtlicher Quellen, Berlin, 1895, s. 108-109.
- Handbuch des Grundbesitzes im Deutschen Reiche, 1880, s. 42-43.
- A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 484-485.
- R. Heling, Die Evangelischen Kirchengemeinden in Ostpreussen und Westpreussen in den Pfarr-Almanachen von 1912 und 1913. Hamburg: Selbstverlag des Vereins, 2000, s. 48.
- B. Heym, Geschichte des Kreises Briesen und seiner Ortschaften, Briesen am Wpr: Otto Weise, 1902, s. 200, 331-333.
- Kalendarz nauczycielski na rok 1925, Tuchola, 1924, s. 67.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1200.
- Płużnica w internetowym Słowniku historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu, www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=1497&q=płużnica (patrz też: Augustynki i Kwiatki)
- Płużnica w Płużnickie historie, http://pluznickiehistorie.pl/wsie/pluznica/
- K. Rauer, Hand-Matrikel der in sämmtlichen Kreisen des preussischen Staats auf Kreis- und Landtagen vertretenen Rittergüter, 1857, s. 46.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 64.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. VIII, s. 329.
