Cmentarz ewangelicki - Podgórz I

Położenie cmentarza - mapy

Opis cmentarza

Położenie

Cmentarz położony na terenie zabudowanym przy ulicy Poznańskiej 114 (naprzeciw skrzyżowania ul. Poznańskiej z ul. Inowrocławską). Od północy graniczy z nieużytkami i torami kolejowymi, od wschodu z łąką, od południa z ul. Poznańską, a od zachodu z terenem przedsiębiorstwa.

Podstawowe informacje

Data założenia	poł XIX w., prawdopodobnie 1845 r.
Wyznanie	ewangelicki
Ówczesna parafia	Podgórz, do 1891 Toruń (Stare Miasto)
Status	nieczynny
Powierzchnia	~0,39ha (Geoportal Miasta Torunia)
Nr działki	162
Kształt	zbliżony do prostokąta
Najstarszy zachowany nagrobek	1898 (INS. 14)
Istniejąca dokumentacja	?
Zagrożenia	śmieci, odpady budowlane, dewastacja
Stan zachowania	UPORZĄDKOWANY, Typ VIa
Data zamknięcia, likwidacji	1945, pomiędzy 1985, a 1994

Roślinność

Drzewa	wiąz, klon, jesion, kasztanowiec
Krzewy	śnieguliczka, lilak
Inne	konwalia, barwinek, bluszcz, glistnik jaskółcze ziele

Brak alei lub niemożliwa do wyodrębnienia. Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Część drzewostanu z pewnością pierwotna.

Nagrobki i inne elementy

Nagrobki
Rodzaj	Istnienie	Ilość	Data powstania	Materiał	Uwagi
Cenotafy	NIE	-	-	-	-
Cippusy	NIE	-	-	-	-
Grobowce	TAK	1	k. XIX w.	cegła	pierwotnie zabezpieczony żelaznymi klapami
Krzyże	NIE	-	-	-	-
Mogiły obmurowane	TAK	20	k . XIX w. - I poł. XX w.	lastryko, beton, piaskowiec	w tym 1 o tymczasowej metalowej obudowie, w tym 6 dziecięcych
Mogiły ziemne	NIE	-	-	-	-
Obeliski	NIE	-	-	-	-
Płyty poziome	NIE	-	-	-	-
Płyty pionowe	NIE	-	-	-	-
Pola grobowe	NIE	-	-	-	-
Postumenty	TAK	11	I poł. XX w.	piaskowiec, beton	3 przy mogiłach obmurowanych, 8 wolnostojących, 2 "dąbki", 4 podstawy od krzyży
Przyścienne	NIE	-	-	-	-
RAZEM	29 stanowisk
Elementy
Rodzaj	Istnienie	Ilość	Data powstania	Materiał	Uwagi
Mur ogrodzeniowy	NIE	-	-	-	-
Brama	NIE	-	-	-	-
Kościół	NIE	-	-	-	-
Kaplica	NIE	-	-	-	-
Inne	NIE	-	-	-	-

Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych.

Inskrypcje - fot. Bohdan Horbaczewski, 1976 (z dokumentacji), fot. Tymoteusz Słowikowski, 2014, fot. Michał P. Wiśniewski, 2014-2015.

Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2015 (stan cmentarza z 05.12.2015)

^{fot. 1}

^{fot. 2}

^{fot. 3}

^{fot. 4}

^{fot. 5}

^{fot. 6}

fot. Michał P. Wiśniewski, 2015

^{fot. 1}

^{fot. 2}

^{fot. 3}

^{fot. 4}

^{fot. 5}

^{fot. 6}

^{fot. 7}

^{fot. 8}

^{fot. 9}

^{fot. 10}

^{fot. 11}

^{fot. 12}

^{fot. 13}

^{fot. 14}

^{fot. 15}

^{fot. 16}

^{fot. 17}

^{fot. 18}

^{fot. 19}

^{fot. 20}

^{fot. 21}

^{fot. 22}

^{fot. 23}

^{fot. 24}

^{fot. 25}

^{fot. 26}

^{fot. 27}

^{fot. 28}

^{fot. 29}

^{fot. 30}

^{fot. 31}

^{fot. 32}

^{fot. 33}

^{fot. 34}

^{fot. 35}

^{fot. 36}

^{fot. 37}

^{fot. 38}

^{fot. 39}

^{fot. 40}

^{fot. 41}

^{fot. 42}

^{fot. 43}

^{fot. 44}

^{fot. 45}

^{fot. 46}

^{fot. 47}

^{fot. 48}

^{fot. 49}

^{fot. 50}

^{fot. 51}

fot. Michał P. Wiśniewski, 2014 (stan cmentarza z 19.12.2014 r.)

^{fot. 1}

^{fot. 2}

^{fot. 3}

^{fot. 4}

^{fot. 5}

^{fot. 6}

^{fot. 7}

^{fot. 8}

fot. Michał P. Wiśniewski, 2014 (stan cmentarza z 27.07.2014 r.)

^{fot. 1}

^{fot. 2}

^{fot. 3}

^{fot. 4}

fot. Michał P. Wiśniewski, 2014

^{fot. 1}

^{fot. 2}

^{fot. 3}

^{fot. 4}

^{fot. 5}

^{fot. 6}

^{fot. 7}

^{fot. 8}

^{fot. 9}

^{fot. 10}

^{fot. 11}

^{fot. 12}

^{fot. 13}

^{fot. 14}

^{fot. 15}

^{fot. 16}

^{fot. 17}

^{fot. 18}

^{fot. 19}

^{fot. 20}

^{fot. 21}

^{fot. 22}

^{fot. 23}

^{fot. 24}

^{fot. 25}

^{fot. 26}

^{fot. 27}

^{fot. 28}

^{fot. 29}

^{fot. 30}

^{fot. 31}

^{fot. 32}

^{fot. 33}

^{fot. 34}

^{fot. 35}

^{fot. 36}

^{fot. 37}

^{fot. 38}

^{fot. 39}

fot. Tymoteusz Słowikowski, 2014

^{fot. 1}

^{fot. 2}

^{fot. 3}

fot. Michał P. Wiśniewski, 2012

^{fot. 1}

^{fot. 2}

^{fot. 3}

^{fot. 4}

^{fot. 5}

^{fot. 6}

fot. Bogdan Horbaczewski, 1976

^{fot. 1}

^{fot. 2}

^{fot. 3}

^{fot. 4}

Renowacja

Porządkowanie cmentarza rozpoczęło się 08.03.2014 r. z inicjatywy stowarzyszenia "Nasz Podgórz", grupy "Tak Trzeba" oraz zespołu szkół nr 15 w Toruniu. Wydobyto śmieci z grobowca (2 sześciotonowe kontenery) i wycięto zbędną roślinność na obszarze 95% cmentarza. Wycięta roślinność została zabrana w drugiej połowie grudnia 2014 r. Następnym etapem będzie eksponowanie i klejenie nagrobków. Podczas prac odkryto 1 markę z 1887 r. oraz łuskę z 1940 r. wyprodukowaną dla Kriegsmarine. W trakcie jednego ze spotkań wsparł nas Explorers Team Grudziądz.
W lutym i marcu 2015 r. wycięto resztę roślinności, zebrano nowe śmieci i zalegające liście,a także odkryto nowe nagrobki. Sklejono także kilka postumentów. Największym znaleziskiem okazała się być żeliwna płyta z 1898 r., wydobyta z dna grobowca oraz figurka anioła - niestety w kilku częściach. W prace włączyły się: Warmińsko-Mazurskie Stowarzyszenie Historyczno-Kolekcjonerskie, Grupa Rekonstrukcji Historycznej "Rex" oraz Związek Strzelecki Rzeczpospolitej, Jednostka 3366 Toruń.
W grudniu 2015 r. ktoś ustawił na wysokości chodnika obok cmentarza drewniany krzyż z krucyfiksem. Wywieziono prawie wszystkie śmieci i niewielką część zebranego gruzu.

Relacje z prac:

Osadnictwo w Podgórzu

Historia

Cmentarz założony w 1845 r. W czasie powodzi w 1888 r. niemal uległ zalaniu. Poszerzany w 1894 r. Prezydent Okręgu wydał dekret o jego uporządkowaniu w 1898 r., dotyczyło to wydzielenia osobnych kwater dziecięcych. Nie wiadomo kiedy przestano z niego korzystać na rzecz cmentarza nowego (ul. Poznańska 313). Na pewno był użytkowany jeszcze w pierwszej dekadzie XX w. Po drugiej wojnie światowej skazany na zapomnienie i dewastację. W 1966 r. pojawiły się komunikaty o jego likwidacji (splantowaniu). Ostatecznie dokonano jej pomiędzy 1976, a 1985 r., nie usuwając jednak wszystkich nagrobków.
Nie ma pewności do kogo należy grobowiec. Prawdopodobnie spoczywa w nim rodzina założycieli podgórskiego browaru - Thoms.

Ludzie

Bibliografia:

3077 Podgorz, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Preuss. Landesaufnahme, 1909.
K. Ciesielska, T. Zakrzewski, 450 lat toruńskiego Podgórza 1555-2005. Toruń: ToMiTo, 2005
K. Kluczwajd (red.), Dzieje i skarby kościołów Torunia Podgórza. Materiały z konferencji przygotowanej przez Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki przy współpracy Domu Muz w Toruniu (Toruń, 18 listopada 2006 roku). Toruń: TNOiK, 2007.
H. Maercker, Geschichte der ländlichen Ortschaften und der drei kleineren Städte des Kreises Thorn in seiner früheren Ausdehnung vor der Abzweigung des Kreises Briesen i. J. 1888. Danzig, 1900.
E. Piskorska, Cmentarze ewangelickie na Podgórzu. Dokumentacja naukowo-historyczna wykonana na zlecenie Miejskiego Konserwatora Zabytków w Toruniu, fot. Bohdan Horbaczewski. Toruń, 1976.
Program ochrony nekropolii Torunia, dokument niepublikowany, 2013.
Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926.
F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902.
O. Steinmann, Der Kreis Thorn. Statistische Beschreibung. Thorn 1866.

Lapidaria » miasto Toruń » Toruń (Podgórz I)

2014 2015 cmentarz ewangelicki podgorz torun

wersja strony: 55, ostatnia edycja: 25 Dec 2015 18:06

Edytuj Oceń (0) Tagi Historia Pliki Drukuj Narzędzia + Opcje

Lapidaria

zapomniane nekropolie woj. kujawsko-pomorskiego

Położenie cmentarza - mapy

Opis cmentarza

Położenie

Podstawowe informacje

Roślinność

Nagrobki i inne elementy

Inskrypcje - fot. Bohdan Horbaczewski, 1976 (z dokumentacji), fot. Tymoteusz Słowikowski, 2014, fot. Michał P. Wiśniewski, 2014-2015.

Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2015 (stan cmentarza z 05.12.2015)

fot. Michał P. Wiśniewski, 2015

fot. Michał P. Wiśniewski, 2014 (stan cmentarza z 19.12.2014 r.)

fot. Michał P. Wiśniewski, 2014 (stan cmentarza z 27.07.2014 r.)

fot. Michał P. Wiśniewski, 2014

fot. Tymoteusz Słowikowski, 2014

fot. Michał P. Wiśniewski, 2012

fot. Bogdan Horbaczewski, 1976

Renowacja

Osadnictwo w Podgórzu

Historia

Ludzie

Bibliografia: