Cmentarz ewangelicki - Polichno I

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

polichno1.PNG

Opis cmentarza

polny.png chronione.png mennonici.png
Położenie

Cmentarz położony na wschodnim krańcu wsi naprzeciwko szkoły, ok. 210 m na zachód od tablic informacyjnych oznaczających koniec Rozwarzyna, a początek Polichna. Od północy cmentarz sąsiaduje z główną drogą biegnącą przez wieś, od wschodu z nieużytkami i polem uprawnym, od południa z nieużytkami, a od zachodu z terenem zalesionym.

Podstawowe informacje
Data założenia II poł. XIX w.
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Nakło nad Notecią (od 1797)
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,11 ha
Nr działki 167
Kształt prostokąt
Najstarszy zachowany nagrobek ?
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia śmieci, dewastacja
Stan zachowania ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945, -
Roślinność
Drzewa klon, …
Krzewy lilak, grochodrzew, …
Inne trawa, bluszcz

Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak informacji co do istnienia alei. Układ cmentarza czytelny.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK ok. 15 I poł. XX w. lastryko
Mogiły ziemne NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Postumenty TAK ok. 5 I poł. XX w lastryko przy mogiłach i osobno
Przyścienne NIE - - - -
ŁĄCZNIE ok. 15
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Brak danych o pochowanych tutaj osobach znanych lub szczególnie zasłużonych.

Inskrypcje

Nie znaleziono.


Galeria zdjęć

fot. Sławomir Sikorski, 2014

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14

Renowacja

Nie przeprowadzono.


Osadnictwo w Polichnie.

Historia

Wieś wymieniana w dokumentach już w 1394 r. choć osadnictwo w tym rejonie notowane jest o wiele wcześniej. Mimo, że leży na południe od Noteci to jako królewszczyzna przynależna starostwu nakielskiemu zaliczana była do Krajny, a nie Pałuk. W wyniku zmian administracyjnych po I zaborze pruskim oraz osadnictwu olęderskiemu w tym rejonie, wieś została podzielona na sołectwo Polichno Wilhelmsdorf, domenę Kirchberg (potem samodzielny Rozwarzyn) oraz Polichno Holendry (Polichno Hauland, Wilhelmshauland) zwane w okresie międzywojennym Polichnowem. Zmiany nazwy na niemieckie nastąpiła w 1873 r. Na najstarszych mapach tego rejonu powstałych z okazji powstawania Kanału Bydgoskiego z 1776 r. Polichno wieś zaznaczona jest jako olędry zaś późniejsze Polichnowo powstało gdzieś między 1776, a 1793.
Zanim powstała parafia ewangelicka w Nakle, w Polichnie (dokładniej w części dworskiej, dziś Rozwarzyn) urządzono w 1775 r. fachwerkową kaplicę protestancką, do której uczęszczali protestanci z całej okolicy. Dom modlitwy stał aż do czasu sprzedania majątku komisji osadniczej w 1914 r. Od 1797 r. ewangelicy polichnowscy należeli do parafii ewangelickiej w Nakle, szkoła była na miejscu naprzeciw opisywanego cmentarza - istniejący do dziś budynek pochodzi z 1912 r. Przez wiele lat za szkołę służył dom prywatny aż wybudowano osobny obiekt. Również w Polichnowie powstała szkoła, w 1850 r. Obie były dwuklasowe. Od czasu do czasu w tych szkołach urządzane były nabożeństwa pod przewodnictwem pastora z Nakła. W Polichnowie swoją kaplicę posiadali również staroluteranie. Najpierw podlegali staroluterańskiej parafii w Bydgoszczy, a od 1894 r. nakielskiej. Dziś kaplica jest kościołem filialnym pw. Matki Boskiej Częstochowskiej parafii rzymskokatolickiej pw Matki Boskiej Bolesnej w Paterku.
W latach 80. XIX w. we wsi mieszkało ok. 80% ewangelików, a pierwszy spis powszechny z 1921 r. notuje ich 50% (łącznie z Rozwarzynem)

Ludzie

Spis strat z I wojny światowej: Beltz, Biegalke, Dittmann, Ewald, Fechner, Haase, Hackbarth, Hartmann, Hinz, Hochtritt, Huhnke, Jagodzinski, Janikowski, Juhr, Jutrowski, Kreklau, Kriening, Kuhn, Lange, Lorenz, Lubitz, Manthey, Mischnick, Monch, Pisarski, Rabsilber, Rönnspieß, Schlegel, Stein, Weiß, Wiese.

Księga adresowa z 1928 r.:Werke (kowal), Schmidt (młyn), Furst (nabiał)

Księga adresowa z 1941 r.: Wahl (kowal)

Zginęli w II wojnie światowej: Oskar Beiersdorf, Herbert Kriening, Friedrich Wiese, Erich Roepke i Werner Roepke pod Stalingradem, Hugo Zempel, Otto Loeper, Paul Krienke

Nazwiska mieszkańców w 1945 r. (Polichno-wieś i Polichno olędry): Beyersdorf, Bosche, Bolke, Brach, Dracht, Eiermann, Ewald (sklep kolonialny), Gehrke (mistrz murarski), Glasmann (pracownik kolei), Godel. Grumm, Halke, Hinz (nauczyciel), Hippel, Huhnke, Jeschke, Kowall, Kriening, Kybulski (karczma), Lange, Lubnitz, Loper, Manthey, Mielke, Monch, Molzan, Petzold, Peschke, Preuss, Pulina, Reek, Riege, Ronspiess, Ropke, Rosenau, Schattschneider, Schwanke, Schwarzrock (nauczycielka), Spletter, Steinke, Teske, Tessmer, Wahl (kowal), Wendland, Werk, Wiese, Wirth, Zempel, Zilch

Inne:
Stelle - nazwisko nauczyciela


Bibliografia:

  1. 2871 Nakel a. d. Netze, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1940. comp.jpg
  2. Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 160. comp.jpg
  3. "Gazeta Toruńska" z 04.06.1873 r., nr 126, s. 3. comp.jpg
  4. K. J. Hładykiewicz, Zmiany krajobrazu i rozwój osadnictwa w Wielkopolsce od XIV do XIX wieku, Lwów, 1932 r., s. 130. comp.jpg
  5. Krajna i Nakło. Studja i rozprawy wydane z okazji pięćdziesięciolecia gimnazjum imienia Bolesława Krzywoustego w Nakle, Nakło, 1926, s. 4, 104, 191. comp.jpg
  6. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1391. comp.jpg
  7. H. Papstein, Kreis Wirsitz, ein westpreußisches Heimatbuch, Bad Zwischenahn : Heimatkreis Wirsitz/Westpreussen, 1982, s. 61, 67, 77, 328-331.
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 122. comp.jpg
  9. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Nakło nad Notecią. Uwarunkowania rozwoju, Warszawa, 2010. comp.jpg
  10. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. VIII, s. 590. comp.jpg
  11. A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 224-227. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License