Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony w lesie na wschód od dawnego folwarku. Jedziemy drogą wojewódzką nr 240 ze Świecia w kierunku Tucholi. Od razu za zieloną tabliczką informującą o rozpoczęciu się terenu wsi Polski Konopat skręcamy w prawo i po ok. 400 metrach na jedynym skrzyżowaniu znów skręcamy w prawo w stronę lasu. Potem nieco ponad 500 metrów cały czas prosto aż po prawej stronie zobaczymy młody las. Tu znajduje się cmentarz. Od północy sąsiaduje z leśną ścieżką, którą dojechaliśmy, a z pozostałych stron z lasem.
Podstawowe informacje
| Data założenia | XIX w. (w 1879 roku już był) |
| Wyznanie | ewangelicki (prawdopodobnie pierwotnie epidemiczny) |
| Ówczesna parafia | Świecie (od 1795) |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~0,05 ha |
| Nr działki | nie wyodrębniona, na terenie 3351/3 |
| Kształt | prostokąt |
| Najstarszy zachowany nagrobek | ? |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | śmieci, dewastacja |
| Stan zachowania | ZLIKWIDOWANY, Typ Ia |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1945?, przed 2012 |
Na najstarszej dostępnej mapie z 1879 droga na cmentarz wiedzie z Kozłowa. Od przynajmniej 1893 droga wiodła także od strony Polskiego Konopatu.
Roślinność
| Drzewa | klon, brzoza |
| Krzewy | … |
| Inne | bluszcz, barwinek, konwalia, pokrzywa |
Brak informacji o alei. Układ cmentarza nieznany. Brak pomników przyrody.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | NIE | - | - | - | 1 destrukt |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | 1 destrukt i "dziury" po nagrobkach | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Brak danych o pochowanych tu osobach.
Inskrypcje
Nie znaleziono.
Galeria zdjęć
fot. Kornel Pleskot, 2016
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
fot. Adam Drogomirecki, 2012;
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
Renowacja
Nie przeprowadzono. Przed 2012 cmentarz musiał zostać zaorany przez nadleśnictwo, które posadziło tu młody las.
Osadnictwo w Polskim Konopacie
Historia
Konopat znany jest historiografii od przynajmniej 1400 roku i wyjąwszy lata 1565-1580 od początku aż do początku XVIII w. był rękach rodu Konopackich. Następcami byli Kruszyńscy do 1797. Od XIX stulecia właściciele zmieniali się częściej. W 1831 był nim Derengowski, od 1831 von Bolzenthal, od 1843 Krause, od 1852 Schneider. W 1860 majątek zakupiła rodzina Gordon ustanowiwszy Polski Konopat swoim trzecim gniazdem po Laskowicach i Jaszczu (oba z przyległościami). Gordonowie obecni byli do 1945 roku. Majątek składał się z Polskiego Konopatu oraz folwarków w Terespolu i Drozdowie.
W 1910 ewangelicy stanowili 59% ludności miejscowości, w 1921 ich liczebność spadła do 16%. Podlegali pod parafię ewangelicką w Świeciu.
W latach 30. XX w. majątek został rozparcelowany. Tuż przy szosie powstała nowa osada Polski Konopat. Dwór będący w katastrofalnym stanie został rozebrany w 2008.
Ludzie
Księga adresowa z 1928: Bremer (bydło), Desselberger (młyn), Franciszek Gordon (właściciel majątku, cegielnia, gorzelnia), Kalinowski (kołodziej), Kontny (kowal), Lipski (młyn), Schultz (wyszynk trunków), Strehlau (wyszynk trunków)
Księga adresowa z 1941: Gordon (gorzelnia), Nitz (młyn)
Bibliografia:
- 2576 Schwetz, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1940.
- F. Calsow, General-Adressbuch der Ritterguts- und Gutsbesitzer in Norddeutschland, T. IV Westpreussen, Berlin, 1872, s. 18-19.
- Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 104.
- "Gazeta Bydgoska" z 16.02.1930, nr 39, s. 8. "]]
- Gemeindelexikon die Regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Oppeln : auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 1. Dezember 1910 und anderer amtlicher Quellen, Berlin, 1912, s. 64-65.
- J. F. Goldbeck, Volständige Topographie des Königreichs Preussen, Marienwerder, 1789, s. 98.
- Handbuch des Grundbesitzes im Deutschen Reiche, Berlin, 1880, s. 84-85.
- A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 537-539.
- J. Krzepela, Rody ziem pruskich, cz. I, Kraków, 1927, s. 107.
- Książka adresowa gospodarstw rolnych ponad 50 hektarów wojew. pomorskiego, 1926, s. 356-357.
- Księga adresowa gospodarstw rolnych ponad 50 hektarów województwa pomorskiego, Toruń, 1929, s. 538-539.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1201.
- H. Maercker, Eine polnische Starostei und ein preußischer Landkreis. Geschichte des Schwetzer Kreises 1473-1873, Band II, "Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins, 1886-1888, H. 17-19", s. 230-231.
- Polski Konopat na stronie PolskieZabytki.pl, http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/1253/Polski_Konopat/
- Provinz Westpreussen / im Auftrag der Landwirtschaftskammer unter Mitwirkung der Königlichen Behörden der Provinz, 1909, s. 270.
- K. Rauer, Hand-Matrikel der in sämmtlichen Kreisen des preussischen Staats auf Kreis- und Landtagen vertretenen Rittergüter, 1857, s. 51.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 53.
- Spis abonentów sieci telefonicznych Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów, Bydgoszcz, 1939, s. 119.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. X, s. 326-327. - WSTAWIĆ WŁAŚCIWY LINK
- Westpreussisches Güter-Adressbuch, Stettin: P. Niekammer, 1903, s. 154-155