Cmentarz ewangelicki - Prądki

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

okrxnsglOgtuxg2imZoETL46J3tX--cN4EqLLyQB617seHY8rboJQmDFKTtCR3dIATAht84JQKATxT2TQos=w320

Opis cmentarza

las.png mennonici.png
Położenie

Cmentarz położony w lesie. Do Zielonki wjeżdżamy ulicą Bydgoską i po ok. 1,4 km skręcamy w lewo w ul. Podziałową. Jedziemy cały czas prosto aż po ok. 850 metrach będziemy wiedzieć po lewej stronie ścianę lasu. Tu skręcamy w lewo, a gdy krawędź lasu skończy się skręcamy w prawo. Po ok. 130 metrach niemal naprzeciwko gospodarstwa domowego mamy cmentarz w lesie na niewielkim wzniesieniu. Cmentarz od północy sąsiaduje z niewielką skarpą, a z pozostałych stron z lasem.

Podstawowe informacje
Data założenia k. XIX / p. XX w. (pomiędzy 1896, a 1909)
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Ciele (od 1866), Bydgoszcz (1772-1866)
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,09ha
Nr działki 44*
Kształt zbliżony do prostokąta
Najstarszy zachowany nagrobek 1909
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia likwidacja, śmieci, zalesienie
Stan zachowania ZŁY, typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945?, -

[*] - najprawdopodobniej działka należy do UG Białe Błota natomiast las jest własnością prywatną.

Roślinność
Drzewa dąb, sosna, brzoza, …
Krzewy lilak, …
Inne trawa, …

Brak pomników przyrody. Układ nieczytelny. Aleje wtórne.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mogiły obmurowane TAK 7 I poł. XX w. lastryko w tym 1 dziecięcy
Mogiły obmurowane z postumentem TAK 1 I poł. XX w. lastryko w tym 1 dziecięcy
Mogiły ziemne ? - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Postumenty TAK 1 I poł. XX w. piaskowiec -
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
Inne NIE - - - -
RAZEM 9 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Inskrypcje


Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2015;

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11

Renowacja

Nie przeprowadzono.


Osadnictwo w Prądkach

Historia

Prądki musiały istnieć przynajmniej na krótko przed potopem szwedzkim. Wspomina o nich lustracja starostwa bydgoskiego wykonana w 1661 i określa osadę jako spustoszoną. Według spisów powstałych w okresie III wojny północnej w 1712 mieszkał tu 1 gospodarz, w 1713 Prądki były desertą, a w 1717 mieszkało tu 2 rybaków posiadających kontrakt czynszowy. W 1746 posesor wójtostwa bydgoskiego Herman Keyserling wydał kontrakt osadniczy na 50 lat dla Jana Bimskiego i Christiana Firkau osiadłych w Prądkach, co potwierdził potem August III. Nie wiadomo, czy gospodarze lub ich potomkowie pozostali do końca kontraktu gdyż kolejny znany nam inwentarz z 1766 wymienia olędrów o nazwiskach Cynke i Ferrach.
Statystyki z XIX i pocz. XX wieku wykazują, że prawie wszyscy mieszkańcy byli ewangelikami. Szkoła znajdowała się w Zielonce, a parafia ewangelicka w Cielu (od 1866). Pierwszy spis powszechny zanotował 89% ewangelików pośród mieszkańców.
Na początku XXI wieku Prądki stały się suburbiem Bydgoszczy. W okresie pierwszej dekady XXI wieku ilość mieszkańców wzrosła ponad dwukrotnie.

Ludzie

Lista strat z I wojny światowej: Giede, Heller, Redmann

Księga adresowa Polski z 1928: Brunk (właściciel ziemski, 86ha), Gehnke (właściciel ziemski, 60ha), Ziemke (właściciel ziemski, 65ha)

Inne: Foss (+ 1790), Virchau (* 1799), Zimke/Ziemke (+ 1795), Zimken (* 1776)


Bibliografia:

  1. 2973 Zielonke, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1911. comp.jpg
  2. J. N. Bobrowicz, Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, 1846, s. 427. comp.jpg
  3. Z. Górski, R. Kabaciński, A. Mietz (red.), Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1765. Województwo inowrocławskie, Bydgoszcz, 2011, s. 50.
  4. Z. Guldon, Opisy starostwa bydgoskiego z lat 1661-1765, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe - źródła do dziejów Bydgoszczy nr2, 1966, s. 21, 28, 32, 33, 36, 43.
  5. R. Kabaciński, Inwentarze starostwa i wójtostwa bydgoskiego z lat 1753-1766, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, źródła do dziejów Bydgoszczy, nr 9, 1977, s. 22, 66.
  6. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1435. comp.jpg
  7. Prądki na Wikipedii, https://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%85dki
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie, 1926, s. 5. comp.jpg
  9. Studium Uwarunkowań i Zagospodarowania Przestrzennego gminy Białe Błota, 2016, s. 46. comp.jpg
  10. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. IX, s. 25. comp.jpg
  11. Uebersicht der Bestandtheile und Verzeichniss aller Ortschadten des Bromberger Regierungsbezirks, 1818, s. 17. comp.jpg
  12. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks, Bromberg: Gruenauer, 1833, s. 12. comp.jpg
  13. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 4-5. comp.jpg
  14. A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 48-49. comp.jpg
  15. F. Żmudziński, Przemiany w gospodarce wiejskiej starostwa bydgoskiego w latach 1661-1772, BTN, Prace Wydziału Nauk Humanistycznych, Seria C, Nr 13, Prace Komisji Historii, t. 9, 1973, s. 93, 104.

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License