Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
Opis cmentarza


Położenie
Cmentarz położony w lesie. Do Zielonki wjeżdżamy ulicą Bydgoską i po ok. 1,4 km skręcamy w lewo w ul. Podziałową. Jedziemy cały czas prosto aż po ok. 850 metrach będziemy wiedzieć po lewej stronie ścianę lasu. Tu skręcamy w lewo, a gdy krawędź lasu skończy się skręcamy w prawo. Po ok. 130 metrach niemal naprzeciwko gospodarstwa domowego mamy cmentarz w lesie na niewielkim wzniesieniu. Cmentarz od północy sąsiaduje z niewielką skarpą, a z pozostałych stron z lasem.
Podstawowe informacje
Data założenia | k. XIX / p. XX w. (pomiędzy 1896, a 1909) |
Wyznanie | ewangelicki |
Ówczesna parafia | Ciele (od 1866), Bydgoszcz (1772-1866) |
Status | nieczynny |
Powierzchnia | ~0,09ha |
Nr działki | 44* |
Kształt | zbliżony do prostokąta |
Najstarszy zachowany nagrobek | 1909 |
Istniejąca dokumentacja | ? |
Zagrożenia | likwidacja, śmieci, zalesienie |
Stan zachowania | ZŁY, typ III |
Data zamknięcia, likwidacji | 1945?, - |
[*] - najprawdopodobniej działka należy do UG Białe Błota natomiast las jest własnością prywatną.
Roślinność
Drzewa | dąb, sosna, brzoza, … |
Krzewy | lilak, … |
Inne | trawa, … |
Brak pomników przyrody. Układ nieczytelny. Aleje wtórne.
Nagrobki i inne elementy
Nagrobki | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Mogiły obmurowane | TAK | 7 | I poł. XX w. | lastryko | w tym 1 dziecięcy |
Mogiły obmurowane z postumentem | TAK | 1 | I poł. XX w. | lastryko | w tym 1 dziecięcy |
Mogiły ziemne | ? | - | - | - | - |
Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
Krzyże | NIE | - | - | - | - |
Postumenty | TAK | 1 | I poł. XX w. | piaskowiec | - |
Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
Cippusy | NIE | - | - | - | - |
Grobowce | NIE | - | - | - | - |
Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
Inne | NIE | - | - | - | - |
RAZEM | 9 stanowisk | ||||
Elementy | |||||
Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
Brama | NIE | - | - | - | - |
Kościół | NIE | - | - | - | - |
Kaplica | NIE | - | - | - | - |
Inne | NIE | - | - | - | - |
Inskrypcje
Galeria zdjęć
fot. Michał P. Wiśniewski, 2015;
Renowacja
Nie przeprowadzono.
Osadnictwo w Prądkach
Historia
Prądki musiały istnieć przynajmniej na krótko przed potopem szwedzkim. Wspomina o nich lustracja starostwa bydgoskiego wykonana w 1661 i określa osadę jako spustoszoną. Według spisów powstałych w okresie III wojny północnej w 1712 mieszkał tu 1 gospodarz, w 1713 Prądki były desertą, a w 1717 mieszkało tu 2 rybaków posiadających kontrakt czynszowy. W 1746 posesor wójtostwa bydgoskiego Herman Keyserling wydał kontrakt osadniczy na 50 lat dla Jana Bimskiego i Christiana Firkau osiadłych w Prądkach, co potwierdził potem August III. Nie wiadomo, czy gospodarze lub ich potomkowie pozostali do końca kontraktu gdyż kolejny znany nam inwentarz z 1766 wymienia olędrów o nazwiskach Cynke i Ferrach.
Statystyki z XIX i pocz. XX wieku wykazują, że prawie wszyscy mieszkańcy byli ewangelikami. Szkoła znajdowała się w Zielonce, a parafia ewangelicka w Cielu (od 1866). Pierwszy spis powszechny zanotował 89% ewangelików pośród mieszkańców.
Na początku XXI wieku Prądki stały się suburbiem Bydgoszczy. W okresie pierwszej dekady XXI wieku ilość mieszkańców wzrosła ponad dwukrotnie.
Ludzie
Lista strat z I wojny światowej: Giede, Heller, Redmann
Księga adresowa Polski z 1928: Brunk (właściciel ziemski, 86ha), Gehnke (właściciel ziemski, 60ha), Ziemke (właściciel ziemski, 65ha)
Inne: Foss (+ 1790), Virchau (* 1799), Zimke/Ziemke (+ 1795), Zimken (* 1776)
Bibliografia:
- 2973 Zielonke, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1911.
- J. N. Bobrowicz, Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, 1846, s. 427.
- Z. Górski, R. Kabaciński, A. Mietz (red.), Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1765. Województwo inowrocławskie, Bydgoszcz, 2011, s. 50.
- Z. Guldon, Opisy starostwa bydgoskiego z lat 1661-1765, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe - źródła do dziejów Bydgoszczy nr2, 1966, s. 21, 28, 32, 33, 36, 43.
- R. Kabaciński, Inwentarze starostwa i wójtostwa bydgoskiego z lat 1753-1766, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, źródła do dziejów Bydgoszczy, nr 9, 1977, s. 22, 66.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1435.
- Prądki na Wikipedii, https://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%85dki
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie, 1926, s. 5.
- Studium Uwarunkowań i Zagospodarowania Przestrzennego gminy Białe Błota, 2016, s. 46.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. IX, s. 25.
- Uebersicht der Bestandtheile und Verzeichniss aller Ortschadten des Bromberger Regierungsbezirks, 1818, s. 17.
- Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks, Bromberg: Gruenauer, 1833, s. 12.
- Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 4-5.
- A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 48-49.
- F. Żmudziński, Przemiany w gospodarce wiejskiej starostwa bydgoskiego w latach 1661-1772, BTN, Prace Wydziału Nauk Humanistycznych, Seria C, Nr 13, Prace Komisji Historii, t. 9, 1973, s. 93, 104.