Nie przeprowadzono.
Historia
Według kroniki Jana Długosza w 1015 roku miał zdobyć tutejszy gród książę Bolesław Chrobry przy okazji wytyczania granicy ziemi chełmińskiej na Osie. Nie wiadomo jednak czy na pewno wspomniany w kronice Rasin jest dzisiejszym Radzyniem. Druga wczesna wzmianka tyczy roku 1224. Wówczas synowie wojewody mazowieckiego Krystyna sprzedali Radzyń biskupowi Chrystianowi. Ten z kolei zrzeka się grodu Radzyń na rzecz Zakonu Krzyżackiego w 1231. Krzyżacy począwszy od 1234 budują zamek, który od 1251 staje się siedzibą komturstwa radzyńskiego. Przywilej na miasto został odnowiony w 1285 (pierwszy musiał zostać wystawiony między 1234, a 1239 przez Hermanna Balka). Nadano mu 92 łany i przeniesiono bliżej zamku w stosunku do pierwotnej lokalizacji. To tutaj w 1397 powstał Związek Jaszczurczy, tajna organizacja szlachty ziemi chełmińskiej przeciwnej Krzyżakom. Od 1466 do 1772 Radzyń leżał w granicach I Rzeczpospolitej i był siedzibą starostów niegrodowych. Starostami byli m. in. Bażyńscy (k. XV w.), Dąbrowscy (XVI w.), Działyńscy (p. XVII w.), Wejherowie (I poł. XVII w.), Gnińscy, a na końcu Czapscy. W Radzyniu na przemian z Kowalewem Pomorskim odbywały się sądy ziemskie i sejmiki województwa chełmińskiego. W skład patrymonium miasta (wsie będące własnością miasta) wchodziły m. in.: Buk, Buk Miejski (złączony z później Mazankami), Cztery Włóki, Mazanki, Prochy, Radzyń-Wieś, Wymysłowo, Ziegelscheune
Zapewne ludność wyznania ewangelickiego obecna była w mieście już przed zaborem pruskim. Wówczas podlegali pod parafię ewangelicką w Grudziądzu Początek budowania miejscowej świątyni protestanckiej przypada na rok 1777, gdy król Fryderyk Wielki przeznaczył 1903 talary na ten cel. Budowę kościoła ukończono w 1780 aczkolwiek na usamodzielnienie się od zboru grudziądzkiego przyszło czekać aż do 1795. Filiałem dla tej parafii stał się drewniany kościółek ewangelicki w Jarantowicach. Wieżę kościelną wzniesiono w 1856.
Pierwsza szkoła ewangelicka zaczęła funkcjonować w 1776. Placówka rozwinęła się do trzyklasowej szkoły w latach 80tych XIX wieku. W 1868 roku ewangelicy stanowili 43% populacji Radzynia. Ilość ta sukcesywnie malała. W 1921 było ich 29%.
Ludzie
Lista strat z I wojny światowej: Albrecht, Bademann, Bartel, Baumann, Boesler, Bork, Budzinski, Bunk, Burger, Bosler, Casper, Chall, Chrostowski, Chudzinski, Dombrowski, Drawert, Dumler, Eichel, Fiedler, Flader, Frost, Gahr, Garczinski, Gawyal, Gehrke, Gerlach, Gielke, Gomse, Gorski, Graff, Grubalski, Gunther, Haberland, Henning, Herzberg, Hejdanowski, Hinz, Holweg, Hostmann, Hube, Ignatowski, Izykowski, Jahnke, Janiszewski, Jankowski, Jaranowski, Jasieniecki, Jaworski, Joanowski, Joseph, Jurkiewicz, Kaniecki, Karpinski, Kaschubowski, Kastner, Kazmirski, Kirsch, Klann, Kodrowski, Korthals, Kowalski, Kreft, Krzeminski, Kuhn, Lange, Lengowski, Lerch, Lewandowski, Licznerski, Lipka, Lipowski, Loewenstein, Macierzynski, Majewski, Marx, Masłowski, Moses, Muzykowski, Murawski, Muller, Nadworny, Nass, Niedzielski, Niklewicz, Nitz, Ohles, Olszewski, Orszt, Paczotta, Pick, Piwowarski, Prahl, Preuss, Rafalski, Reddmann, Resmer, Rosanke, Roske, Runkowski, Rzepkowski, Sabinski, Sarnowski, Schaletzki, Schening, Schlaak, Schloser, Schulz, Senkbeil, Smigielski, Sommer, Sonnenberg, Spadzinski, Stahnke, Stoyke, Straszkiewicz, Szaledzki, Talkowski, Theiss, Thorn, Tietz, Treichel, Tydda, Wacławski, Walter, Wegner, Weise, Werner, Wisniewski, Witkowski, Wittwer, Wojanowski, Wojtaszewski, Wopp, Wunsch, Wyrzykowski, Wyszkowski, Zabel, Zasadowski, Zawitowski, Zelewski, Zielonowski, Zieliński, Zillmann, Zilz, Ziółkowski
Nauczyciele z 1925: Jan Krause, Maria Konopczanka, Anastazja Zedlewska, Kazimierz Szczupak, Weronika Zedlewska, Teodora Cymbrowska
W księdze adresowej z 1928 r. figurują nazwiska: Białecki (szewc), Brose (zegarmistrz), Brunkal (biuro ekspedycyjne), Brzoskowski (młyn), Buttner (ziemiopłody), Casper (przedsiębiorca budowlany), Cichocki (rzeźnik), Chrostowski (siodlarz), Cybulski (meble, stolarz), Czechowska (wyroby tytoniowe), Czechowski (bławaty), Dąbrowski (zdun), Dejewski (zajazd), Deutschmann (konfekcja), Dramiński (artykuły kolonialne), Ediger (ubezpieczenia), Felske (siodlarz), Flar (artykuły kolonialne), Gaca (bławaty), Gałkowski (piekarz), Gawrzylska (bławaty), Gawrzylski (tapicer), Gerber (kowal), Górski (rzeźnik), Graf (bławaty, konfekcja), Grajewski (malarz), Graszkiewicz (garncarz, zdun), Górski (komendant straży pożarnej), Henning (fryzjer, rzeźnik), Hoffmann (lekarz), Holweg (akuszerka), Janowski (szewc), Janiszewski (nasiona), Jaranowska (akuszerka), Jaranowski (zakład fotograficzny), Jaśkowski (ślusarz), Jurkowski (apteka), Kamiński (dekarz), Karzep (hotel), Keding (opał, ziemiopłody), Kerner (piekarz), Kędra (artykuły kolonialne), Kindel (młyn), Franciszek Kirsztein (burmistrz), Klemańska (rzeźnik), Klemański (stolarz), Kołakowska (młyn), Korzep (zajazd), Kościński (szewc), Kowalski (malarz, stolarz), Lachowski (lekarz), Latoś (właściciel ziemski), Linda (stolarz), Macikowski (kowal), Maderski (ziemiopłody), Makowska (akuszerka), Makowski (stolarz), Maletz (handel bydłem, rzeźnik), Malinowski (zajazd), Małgorzewicz (rybołówstwo), Masłowski (bednarz), Mederski (hadel drzewem), Mehnert (handel bydłem), Mrugowski (apteka), Napiewocki (tapicer), Nelkowska (kapelusze, krawcowa), Nelkowski (konfekcja, zegarmistrz), Neske (młyn), Niedzielski (towary różne, zajazd), Niklewicz (szewc), Nowakowski (papier, towary różne), Piwowarski (fryzjer), Ragoss (piekarz), Roszkowski (blacharz), Rozwadowski (właściciel ziemski), Rutkowski (zajazd), Sand (młyn), Schenkel (blacharz, rowery), Schmidt (karczma), Schlak (artykuły kolonialne), Seydak (karczma), Spadziński (cieśla), Stroppe (handel drobiem), Styburski (szewc), Szatkowski (kołodziej, wozy konne), Szymanski (handel bydłem), Śmierniak (nasiona), Tapper (fryzjer), Tolksdorf (rzeźnik), Truskawa (kominiarz), Weich (zajazd), Weiner (kołodziej, wozy konne), Wiechmann (właściciel ziemski), Wierzchowski (dyrektor rzeźni), Witkowski (bławaty), Wojciak (właściciel ziemski), Wojciechowska (papier), Wojnowski (właściciel ziemski), Wrzesiński (krawiec), Wyżykowska (bławaty), Wyżykowski (galanteria), Zabel (zajazd), Zakrzewska (kapelusze, krawcowa), Zaremski (malarz), Zawadzki (lekarz), Zgliszczyński (cieśla), Zieleniewski (młyn), Zieliński (szewc), Żyłkowski (piekarz)
Księga adresowa z 1941: Erich Arendt (burmistrz komisaryczny), Bartz (stolarz), Bertram (krawcowa), Biskupek (siodlarz), Brodowski (krawiec), Bruschke (firma dekarska), Chrostowski (siodlarz), Dorsch (lekarz), Fuchs (szewc), Gerber (kowal), Górski (rzeźnik), Graczkowski (krawiec), Jurkowski (apteka), Karski (rzeźnik), Kopischke (młyn), Kuntze (handel mlekiem), Laabs (młyn), Linda (stolarz), Malinowski (zajazd), Mehnert (rzeźnik, artykuły papiernicze), Neske (paliwo), Piowaski (fryzjer), Rafalski (szewc), Ragoss (piekarz), Schmidt (zajazd), Schmoll (firma budowlana, zajazd), Szatkowski (stelmach), Tapper (fryzjer), Weick (zajazd), Zabel (zajazd), Zaremski (malarz), Ziolkowski (piekarz)
