Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony na skraju lasu. Jadąc drogą wojewódzką nr 534 w stronę Radzynia skręcamy zgodnie z tablicą informacyjną w lewo na Wronie. Po ok. 1,3 km mam po prawej stronie kapliczkę, za którą skręcamy w prawo w las. Dalej po ok. 450 m. mamy po lewej stronie skarpę, na szczycie której znajduje się cmentarz. Ze wszystkich stron sąsiaduje z lasem.
Podstawowe informacje
| Data założenia | II poł. XIX w. (< 1881) |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Wąbrzeźno (od 1852), kościół już w 1836 jako filia parafii w Radzyniu Chełmińskim (od 1795) |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ?* |
| Nr działki | nie wyodrębniono, na terenie 3016/4 |
| Kształt | ?* |
| Najstarszy zachowany nagrobek | 1881? |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | śmieci, dewastacja |
| Stan zachowania | ZŁY, Typ III |
| Data zamknięcia | 1920?, - |
[*] Teoretycznie cmentarz rodowy o 3 nagrobkach, z tym że gdy spojrzymy na mapę z 1909 widzimy, że powierzchnia cm jest dużo większa.
Roślinność
| Drzewa | buczyna |
| Krzewy | śnieguliczka |
| Inne | barwinek, przylaszczka |
Układ cmentarza czytelny, brak alei, brak pomników przyrody.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | TAK | 3 | k. XIX w. | ? | tumby, posiadały tablice żeliwne |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | 3 stanowiska | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Zmarłe rodzeństwo było dziećmi leśnika z Katarzynek.
Inskrypcje
Galeria zdjęć
fot. Tymoteusz Słowikowski, 2015
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
Renowacja
Nie przeprowadzono. Na zdjęciu z 2003 roku widać, że zachowana była jeszcze 1 tablica żeliwna (INS. 2)
Osadnictwo w Katarzynkach
Historia
Katarzynki "od zawsze" związane były z Wroniem, a dokładniej z jego właścicielami, a najstarszym obiektem była leśniczówka. Tak więc od 1526 aż do początku XVIII wieku władali nią Plemięccy, a potem Czapscy. To za ich kadencji wydzielono teren i założono osadę Katarzynki (1712) dla kolonistów niemieckich. Zachował się kontrakt na prawie olęderskim z 1752 dotyczący 6 gospodarzy zawarty na 40 lat i podpisany przez Konstancję Czapską, właścicielkę Wronia i starościnę radzyńską. Kolonia istniała do 1830, gdy kolejni właściciele, Schonbornowie z Ostromecka (obecni tu od 1818) translokowali gospodarzy do Stanisławek, a z ich ziemi utworzono folwark Katarzynki, Rok wcześniej przeniesiono szkołę do Wronia. Od lat 80. XIX w. do 1945 za folwark Katarzynki (i Pólko) odpowiedzialna była rodzina von Alvensleben, właściciele majątku Wronie. Nie przebywali tu na stałe, a majątkiem zarządzali administratorzy.
W 1868 w Katarzynkach mieszkało 56% ewangelików. Tuż po odzyskaniu niepodległości ich ilość zmniejszyła się do 41%, zaś w 1931 było ich kilkanaście osób (w Wroniu) co stanowiło zaledwie 6%. Podlegali pod parafię we Wąbrzeźnie.
Ludzie
Gospodarze z kontraktu z 1752: Michał Netzla, Jan Klempahn, Antoni Werner, Andrzej Borck, Paweł Werner, Tomasz Lewandowski
Lista strat z I wojny światowej: Kronert, Metzkowski
W księdze adresowej z 1928 r. figurują nazwiska: Wilhelm Bohrich (właściciel ziemski)
Bibliografia:
- 2679 Rehden, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1909.
- APT, USC Stanisławki, sygn. 1024, nr 33 i 34, Sterbe Haupt Register des Konglich Preussischen Standes-Amtes Stanislawken, Kreis Culm fur das Jahr 1881.
- B. Borysowski, Dokumentacja cmentarzy poewangelickich w powiecie wąbrzeskim, Wąbrzeźno, 2003.
- R. Czaja (red.), Historia gminy Wąbrzeźno t. 1, Wąbrzeźno: UG Wąbrzeźno, 2006, s. 302-303.
- A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 474-475.
- B. Heym, Geschichte des Kreises Briesen und seiner Ortschaften, Briesen am Wpr: Otto Weise, 1902, s. 246-248.
- E. Jacobson, Topographisch-statistisches Handbuch für den Regierungsbezirk Marienwerder, 1868, s. 80-81.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1244.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 66.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. III, s. 908.