Cmentarz ewangelicki rodowy - Kowróz

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

kowroz.jpg

Opis cmentarza

las.png rodowy.png 129505-simple-red-square-icon-signs-stop-sign3.png

Uwaga! W spisie podany jako cmentarz, tj. pojedynczy nagrobek jednak w opisach funkcjonuje także jako kamień upamiętniający. Nie wiemy na 100%, czy został tam ktoś pochowany, czy nie.

Położenie

Głaz stoi na terenie dawnego majątku Kowróz, w południowej części parku, otoczony przez zieleń parkową. Obecnie jest to teren prywatny.

Podstawowe informacje
Data założenia ?
Wyznanie -
Ówczesna parafia Chełmża (od 1803)
Status nieczynny
Powierzchnia ?
Nr działki nie wyodrębniona, na terenie 12/38
Kształt -
Najstarszy zachowany nagrobek -
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia likwidacja
Stan zachowania DOBRY, Typ VI
Data zamknięcia, likwidacji -, -
Roślinność
Drzewa Lipa, Buk, Dąb, …
Krzewy
Inne trawa, …

Pomimo starodrzewu brak zarejestrowanych pomników przyrody.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Mogiły obmurowane NIE - - - -
Mogiły ziemne NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Postumenty TAK 1 po 1902 kamień polny kamień na cokole złożonym z kamieni i zaprawy
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Jest to kamień upamiętniający śmierć jednego z członków rodu Feldt, właścicieli majątku Kowróz. Najprawdopodobniej chodzi o Edwarda Maksymiliana zmarłego w grudniu 1902 r.

Inskrypcje

Nie znaleziono.


Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2014

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3

Inne

{$caption}
fot. 1

Renowacja

Nie przeprowadzono. Postument nie wymaga działań porządkowo-renowacyjnych.


Osadnictwo w Kowrozie

Historia

Kowróz zaistniał w źródłach pisanych w 1385 jako folwark należący wówczas do komturstwa bierzgłowskiego. W I poł. XV w. Kowróz przeszedł we władanie komturstwa toruńskiego, a w 1454 r. król polski Kazimierz Jagiellończyk oddał go w dzierżawę rycerstwu, potem plebanowi kościoła Św. Jana w Toruniu. W 1519 r. majątek stał się własnością dziedziczną burmistrza toruńskiego Conrada Hitfelta. Od 1570 r. notowano Kowróz jako własność szlachecką. Potem stał się własnością kościelną - jezuitów i był nią aż do kasaty zakonu. Wówczas stał się domeną królewską, a następnie rządu pruskiego. Od momentu zaboru dzierżawcą była rodzina Dziewanowskich, która kupiła folwark. Kolejni właściciele to: Zimmermann, Kleinschmidt (wyodrębnił Kowrózek), Schultz, a od 1833 rodzina Feldt obecna w Kowrozie do 1946 r.
W 1921 r. ewangelikami było 13 spośród 186 mieszkańców. Oznacza to, że do protestantów z pewnością można zaliczyć rodzinę Feldt i najbliższych współpracowników. Katolicka większość uczęszczała do parafii w Świerczynkach, szkoła był w Brąchnowie. Ewangelicy zaś przypisani byli parafii ewangelickiej w Chełmży.
Dwór w Kowrozie został zniszczony przez wojska radzieckie w 1945 r. Na jego miejscu utworzono budynek Stacji Hodowli Roślin obok dawny dom ogrodnika. Obecnie budynki te wraz z parkiem są własnością prywatną.

Ludzie

W nawiasie lata gospodarowania:
Johann Feldt (1833-1849)
Edward Maksymilian Feldt (1849-1902)
Leo Feldt (1902-1944)
Harold Feldt (1944-1946)


Bibliografia:

  1. 2877 Culmsee, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Preuss. Landesaufnahme, 1909. comp.jpg
  2. "Gazeta Toruńska" z 11.12.1902 r., nr 286, s. 1. comp.jpg
  3. H. Maercker, Geschichte der ländlichen Ortschaften und der drei kleineren Städte des Kreises Thorn in seiner früheren Ausdehnung vor der Abzweigung des Kreises Briesen i. J. 1888, Danzig, 1900, s. 323-326. comp.jpg
  4. Kowróz na stronie Polskiezabytki.pl, http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/9536/Kowroz/ [dostęp: 23.03.2015].
  5. M. Pawłowski, Gmina Łysomice od pradziejów do współczesności, Toruń: UG Łysomice, 2004, s. 206-223.
  6. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 59. comp.jpg
  7. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. IV, s. 533. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License