Cmentarz ewangelicki rodowy - Pigża

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

brak zaznaczonego cmentarza na starych mapach

Opis cmentarza

las.png rodowy.png
Położenie

Cmentarz, a właściwie nagrobek zlokalizowany był podobno we wschodniej części dawnego parku dworskiego. Prawdopodobnie na wysokości południowego boku dawnego dworu. Otoczony przez zieleń parkową

Podstawowe informacje
Data założenia ?
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Lulkowo (od 1895), Chełmża (1803-1895)
Status nieistniejący
Powierzchnia ?
Nr działki nie wyodrębniona, na terenie 135/2
Kształt -
Najstarszy zachowany nagrobek -
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia -
Stan zachowania ZLIKWIDOWANY, Typ Ib
Data zamknięcia, likwidacji ?, ?
Roślinność
Drzewa
Krzewy
Inne

Pomimo starodrzewu brak zarejestrowanych pomników przyrody.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Mogiły obmurowane NIE - - - -
Mogiły ziemne NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Postumenty NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Nagrobek miał upamiętniać pochowane tam dzieci Wilhelma Kluga, właściciela majątku Pigża.

Inskrypcje

Nie znaleziono z powodu braku nagrobka


Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2014

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6

Renowacja

Nie przeprowadzono z powodu zlikwidowania nagrobka. Świadkowie mówią o pomniku z czarnego granitu, który można było zobaczyć jeszcze na początku lat 70. XX w.


Osadnictwo w Pigży

Historia

Nazwa wsi nawiązuje do Prusa Pipina, który przy niezlokalizowanym jeziorze posiadał gród obronny zniszczony przez Krzyżaków w 1231 r. Tym samym jest to pierwsza wzmianka o Pigży. Za czasów krzyżackich wieś była własnością Szpitala Św. Ducha, a od 1415 r. własnością zakonu Benedyktynek. Tak też było w czasach rzeczpospolitej szlacheckiej. Od początku XVIII w. istniał folwark zakonny. Po I zaborze w wyniku kasacji dóbr zakonnych władze pruskie włączyły Pigżę do domeny z siedzibą w Chełmży. Majatek wydzierżawiono w 1786 r. Johanowi Kallienowi jednak w tym samym roku zmienił go Anton Wolff, a od 1791 Johann Mischke, od 1814 jego syn Christian Mischke, od 1845 wdowa po Christianie Frederike, która sprzedaje Pigżę w 1851 r. Ernstowi Sommerowi. Po śmierci w 1853 majątek dziedziczy syn Ernst Hermann Sommer. Od jego imienia powstaje niemiecka nazwa wsi Ernstrode wprowadzona w 1878. Ernst Hermann zostawia testament opublikowany w 1879 gdzie spadkobiercą mianuje Hermanna Sommera i jego pięcioro rodzeństwa. Majątek popada w długi i po publicznej licytacji w 1881 r. kupuje go ziemianin Max Weinschenk z Lulkowa. Rok potem w 1882 Pigżę nabywa Wilhelm Klug. Majętność pozostaje w rękach tej rodziny do 1945 r. W okresie międzywojennym doszło do parcelacji majątku. Po wojnie dwór stał się PGRem, a dokładnie stacją hodowli roślin. Według dokumentów w 1957 mieli rozebrać dwór a z lustracji wynika, że dwór stoi tylko został przebudowany.
Ewangelicy w Pigży stanowili mały ułamek całej populacji. Pod koniec lat 60. XIX w. było ich 15%, a w 1921 zaledwie 5% (14 osób). Prawdopodobnie wyłącznie rodzina Kluga i oficjaliści.

Ludzie

Na liście zaginionych w czasie I wojny światowej jest porucznik rezerwy (Oberleutant des Reserve) Werner Klug z Pigży.


Bibliografia:

  1. R. Kowalski, Gmina Łubianka. Historia i współczesność, 2004, s. 74-79.
  2. H. Maercker, Geschichte der ländlichen Ortschaften und der drei kleineren Städte des Kreises Thorn in seiner früheren Ausdehnung vor der Abzweigung des Kreises Briesen i. J. 1888, Danzig, 1900, s. 233-234. comp.jpg
  3. Pigża na stronie Polskiezabytki.pl, http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/1580/Pigza/ [dostęp: 06.10.2015].
  4. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 60. comp.jpg
  5. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. VIII, s. 122. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License