Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony przy drodze z Samsieczynka do Samsieczna, ok. 300 m. na wschód od przystanku PKS, w stronę Samsieczna. Od północy sąsiaduje z drogą, a z pozostałych stron z polem uprawnym.
Podstawowe informacje
| Data założenia | I poł. XIX (1834?) |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Mrocza |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~0,06 ha |
| Nr działki | 82/1 |
| Kształt | prostokąt |
| Najstarszy zachowany nagrobek | 1834 |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | śmieci, dewastacja |
| Stan zachowania | ZŁY, Typ III |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1945, - |
Roślinność
| Drzewa | dąb, … |
| Krzewy | … |
| Inne | bluszcz, … |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak informacji co do istnienia alei. Układ cmentarza czytelny.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | TAK | 1 | XIX w. | cegła | naziemny, zrujnowany, nie wiadomo czy to było mauzoleum, czy kaplica grobowa |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | TAK | 3 | IV ćw. XIX w. - I poł. XX w. | beton | 1 wewnątrz pola grobowego |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | TAK | 1 | 1834? | piaskowiec | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | TAK | 1 | k. XIX / p. XX w | żeliwo | zachowany jedynie fragment krat z tablicą obrośniętą przez drzewo |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | 4 stanowiska | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Na cmentarzu pochowano członków rodów będących właścicielami majątku Samsieczynek. Udało się zidentyfikować tylko jeden nagrobek i to nie na 100%. Prawdopodobnie płyta pozioma nalezy do Friedericke Nehring z domu Hinz. Żony właściciela majątku Augusta Ludwika Nehringa.
Inskrypcje - fot. Sławek Sikorski, 2016
Galeria zdjęć
fot. Sławek Sikorski, 2016
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
Renowacja
Nie przeprowadzono.
Osadnictwo w Samsieczynku
Historia
Najdawniejsze informacje o Samsieczynku pochodzą z 1374. Majątek płacił dziesięciny klasztorowi byszewskiemu. Posiadłość często zmieniała swoich właścicieli. Wśród znalezionych w źródłach i opracowaniach byli: Czucharscy (przynajmniej 1578 - 1694), Przetoccy (1694-1700), Szeliscy (1700 - co najwyżej 1723), Dąbrowscy (co najmniej 1723 - przynajmniej 1773). Już w okresie zaborów majątek był dzierżawiony przez rodzinę Hinz ze Strzelewa (przynajmniej 1827 - 1841) . Potem z uwagi na koligację (małżeństwo z Friedericke Hinz) przeszedł w ręce Augusta Ludwika Nehringa (1841 - co najwyżej 1846). W spisie z 1846 jako właściciel albo dzierżawca wpisany jest Kazimierz Potulicki będący wówczas właścicielem pobliskiego Samsieczna. Kolejnym znanym nazwiskiem jest rodzina Gutknecht, który zakupiła Samsieczynek w 1854 i był obecna jeszcze w 1884. Co ciekawe w spisie z 1860 figuruje niejaki Hartmann. Ostatnim właścicielem niemieckim był Ernst Erdmann posiadający wieś od co najmniej 1907 do przynajmniej 1923. Najprawdopodobniej majątek kupił od niego już w 1923 Józef Pawlak jednak w dostępnych opracowaniach pojawia się w 1926. By ratować się od długów hipotecznych na początku lat 30. XX w. rozparcelowuje majątek jednak ostatecznie wybiera zamianę w 1931 z niejakim Lamparskim na tartak i młyn w Raciążu koło Tucholi. Lamparski w tym samym roku sprzedaje bądź odstępuje Samsieczynek żonom Kowalskiego i Balcerka jak wynika z artykułu w "Kronice Bydgoskiej". Nowe właścicielki nie dają sobie rady z parcelacją. Ostatecznie w 1936 Bank Ziemski przejmuje majątek od Franciszki Kowalskiej. Dworu nie ma, a cały teren został rozparcelowany.
W 1860 ewangelicy liczyli 63%, ale to wyjątek gdyż ich ilość szybko malała. W 1885 było ich 34%, a w 1921 wg spisu powszechnego zero. Podlegali pod parafię ewangelicką w Mroczy. Szkoła była aż w Gorzeniu.
Ludzie
Lista strat w I wojnie światowej: Ciepluch, Erdmann, Gennrich, Grasshoff, Greczkowiak, Jezakowski, Kazmierkowski, Kloska, Kujawa, Lange, Marach, Maternowski, Mazurkiewicz, Neumann, Palacz, Thom, Zmudzinski
Księga adresowa z 1928: Józef Pawlak (właściciel majątku, gorzelnia)
Bibliografia:
- 2772 Słupowo, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1876.
- Adressbuch des Grundbesitzes im Grossherzogthum Posen dem Areal nach von 500 Morgen, Berlin, 1872, s. 20-21.
- Amtsblatt der Königlichen Preußischen Regierung zu Bromberg z 07.04.1843, nr 14, s. 295.
- J. N. Bobrowicz, Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, 1846, s. 425.
- E. Callier, Powiat nakielski w XVI stuleciu, 1886, s. 39.
- Genealogishes Handbuch Burgerlicher Familien, t. 140, 1965, s. 170.
- K. Grysińska, Działalność gospodarcza ziemiaństwa powiatu bydgoskiego w latach 1920-1939, "Kronika Bydgoska", 1999, t. 21, s. 97, 98.
- Gueter-Adressbuch der Provinz Posen, Stettin: Paul Niekammer, 1907, s. 158-159.
- Güter-Adressbuch für die Provinz Posen, 1913, s. 178-179.
- S. Kozierowski, Badanie nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski. Tom II M-Z, Poznań: Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1922, s. 276.
- Księga adresowa gospodarstw rolnych województwa poznańskiego, 1926, s. 12-13.
- Księga Adresowa Obywateli Ziemskich Rzeczypospolitej Polskiej, 1923, s. 4.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1447.
- Kurzgefasstes statistisches Handbuch der Provinz Posen, Posen, 1877, s. 136.
- Oeffentlicher Anzeiger zum Amtsblatt No.21. der Königl. Preuss. Regierung zu Bromberg, 1830, s. 439-440.
- A. Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Wielkopolska, t. I, Warszawa, 1883, s. 173.
- "Przebudzenie" z 24.09.1936, nr 39, s. 6.
- K. Rauer, Hand-Matrikel der in sämmtlichen Kreisen des preussischen Staats auf Kreis- und Landtagen vertretenen Rittergüter, 1857, s. 295.
- Samsieczynek w Polonia Major - Fontes, dokument elektroniczny, 2009.
- Plan rozwoju miejscowości Samsieczynek, Mrocza 2007.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 7.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. X, s. 259.
- Teki Dworzaczka, http://teki.bkpan.poznan.pl/index_regesty.html
- Uebersicht der Bestandtheile und Verzeichniss aller Ortschadten des Bromberger Regierungsbezirks, 1818, s. 20.
- Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks, Bromberg: Gruenauer, 1833, s. 6.
- Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 14-15.
- A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 36-42.