Cmentarz ewangelicki rodowy - Samsieczynek

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

Przechwytywanie.PNG

Opis cmentarza

polny.png chronione.png
Położenie

Cmentarz położony przy drodze z Samsieczynka do Samsieczna, ok. 300 m. na wschód od przystanku PKS, w stronę Samsieczna. Od północy sąsiaduje z drogą, a z pozostałych stron z polem uprawnym.

Podstawowe informacje
Data założenia I poł. XIX (1834?)
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Mrocza
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,06 ha
Nr działki 82/1
Kształt prostokąt
Najstarszy zachowany nagrobek 1834
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia śmieci, dewastacja
Stan zachowania ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945, -
Roślinność
Drzewa dąb, …
Krzewy
Inne bluszcz, …

Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak informacji co do istnienia alei. Układ cmentarza czytelny.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce TAK 1 XIX w. cegła naziemny, zrujnowany, nie wiadomo czy to było mauzoleum, czy kaplica grobowa
Krzyże NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK 3 IV ćw. XIX w. - I poł. XX w. beton 1 wewnątrz pola grobowego
Mogiły ziemne NIE - - - -
Płyty poziome TAK 1 1834? piaskowiec -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe TAK 1 k. XIX / p. XX w żeliwo zachowany jedynie fragment krat z tablicą obrośniętą przez drzewo
Postumenty NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
ŁĄCZNIE 4 stanowiska
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Na cmentarzu pochowano członków rodów będących właścicielami majątku Samsieczynek. Udało się zidentyfikować tylko jeden nagrobek i to nie na 100%. Prawdopodobnie płyta pozioma nalezy do Friedericke Nehring z domu Hinz. Żony właściciela majątku Augusta Ludwika Nehringa.

Inskrypcje - fot. Sławek Sikorski, 2016


Galeria zdjęć

fot. Sławek Sikorski, 2016

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11

Renowacja

Nie przeprowadzono.


Osadnictwo w Samsieczynku

Historia

Najdawniejsze informacje o Samsieczynku pochodzą z 1374. Majątek płacił dziesięciny klasztorowi byszewskiemu. Posiadłość często zmieniała swoich właścicieli. Wśród znalezionych w źródłach i opracowaniach byli: Czucharscy (przynajmniej 1578 - 1694), Przetoccy (1694-1700), Szeliscy (1700 - co najwyżej 1723), Dąbrowscy (co najmniej 1723 - przynajmniej 1773). Już w okresie zaborów majątek był dzierżawiony przez rodzinę Hinz ze Strzelewa (przynajmniej 1827 - 1841) . Potem z uwagi na koligację (małżeństwo z Friedericke Hinz) przeszedł w ręce Augusta Ludwika Nehringa (1841 - co najwyżej 1846). W spisie z 1846 jako właściciel albo dzierżawca wpisany jest Kazimierz Potulicki będący wówczas właścicielem pobliskiego Samsieczna. Kolejnym znanym nazwiskiem jest rodzina Gutknecht, który zakupiła Samsieczynek w 1854 i był obecna jeszcze w 1884. Co ciekawe w spisie z 1860 figuruje niejaki Hartmann. Ostatnim właścicielem niemieckim był Ernst Erdmann posiadający wieś od co najmniej 1907 do przynajmniej 1923. Najprawdopodobniej majątek kupił od niego już w 1923 Józef Pawlak jednak w dostępnych opracowaniach pojawia się w 1926. By ratować się od długów hipotecznych na początku lat 30. XX w. rozparcelowuje majątek jednak ostatecznie wybiera zamianę w 1931 z niejakim Lamparskim na tartak i młyn w Raciążu koło Tucholi. Lamparski w tym samym roku sprzedaje bądź odstępuje Samsieczynek żonom Kowalskiego i Balcerka jak wynika z artykułu w "Kronice Bydgoskiej". Nowe właścicielki nie dają sobie rady z parcelacją. Ostatecznie w 1936 Bank Ziemski przejmuje majątek od Franciszki Kowalskiej. Dworu nie ma, a cały teren został rozparcelowany.
W 1860 ewangelicy liczyli 63%, ale to wyjątek gdyż ich ilość szybko malała. W 1885 było ich 34%, a w 1921 wg spisu powszechnego zero. Podlegali pod parafię ewangelicką w Mroczy. Szkoła była aż w Gorzeniu.

Ludzie

Lista strat w I wojnie światowej: Ciepluch, Erdmann, Gennrich, Grasshoff, Greczkowiak, Jezakowski, Kazmierkowski, Kloska, Kujawa, Lange, Marach, Maternowski, Mazurkiewicz, Neumann, Palacz, Thom, Zmudzinski

Księga adresowa z 1928: Józef Pawlak (właściciel majątku, gorzelnia)


Bibliografia:

  1. 2772 Słupowo, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1876. comp.jpg
  2. Adressbuch des Grundbesitzes im Grossherzogthum Posen dem Areal nach von 500 Morgen, Berlin, 1872, s. 20-21. comp.jpg
  3. Amtsblatt der Königlichen Preußischen Regierung zu Bromberg z 07.04.1843, nr 14, s. 295. comp.jpg
  4. J. N. Bobrowicz, Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, 1846, s. 425. comp.jpg
  5. E. Callier, Powiat nakielski w XVI stuleciu, 1886, s. 39. comp.jpg
  6. Genealogishes Handbuch Burgerlicher Familien, t. 140, 1965, s. 170.
  7. K. Grysińska, Działalność gospodarcza ziemiaństwa powiatu bydgoskiego w latach 1920-1939, "Kronika Bydgoska", 1999, t. 21, s. 97, 98. comp.jpg
  8. Gueter-Adressbuch der Provinz Posen, Stettin: Paul Niekammer, 1907, s. 158-159. comp.jpg
  9. Güter-Adressbuch für die Provinz Posen, 1913, s. 178-179. comp.jpg
  10. S. Kozierowski, Badanie nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski. Tom II M-Z, Poznań: Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1922, s. 276. comp.jpg
  11. Księga adresowa gospodarstw rolnych województwa poznańskiego, 1926, s. 12-13. comp.jpg
  12. Księga Adresowa Obywateli Ziemskich Rzeczypospolitej Polskiej, 1923, s. 4. comp.jpg
  13. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1447. comp.jpg
  14. Kurzgefasstes statistisches Handbuch der Provinz Posen, Posen, 1877, s. 136. comp.jpg
  15. Oeffentlicher Anzeiger zum Amtsblatt No.21. der Königl. Preuss. Regierung zu Bromberg, 1830, s. 439-440. comp.jpg
  16. A. Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Wielkopolska, t. I, Warszawa, 1883, s. 173. comp.jpg
  17. "Przebudzenie" z 24.09.1936, nr 39, s. 6. comp.jpg
  18. K. Rauer, Hand-Matrikel der in sämmtlichen Kreisen des preussischen Staats auf Kreis- und Landtagen vertretenen Rittergüter, 1857, s. 295. comp.jpg
  19. Samsieczynek w Polonia Major - Fontes, dokument elektroniczny, 2009. comp.jpg
  20. Plan rozwoju miejscowości Samsieczynek, Mrocza 2007.
  21. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 7. comp.jpg
  22. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. X, s. 259. comp.jpg
  23. Teki Dworzaczka, http://teki.bkpan.poznan.pl/index_regesty.html
  24. Uebersicht der Bestandtheile und Verzeichniss aller Ortschadten des Bromberger Regierungsbezirks, 1818, s. 20. comp.jpg
  25. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks, Bromberg: Gruenauer, 1833, s. 6. comp.jpg
  26. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 14-15. comp.jpg
  27. A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 36-42. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License