Cmentarz ewangelicki - Sikorz

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

sssssss.PNG

Opis cmentarza

polny.png
Położenie

Cmentarz położony na wschodnim skraju wsi. Jedziemy drogą wojewódzką nr 241 z Sępólna do Sikorza. Mijamy skrzyżowanie z kapliczką maryjną, przy której skręcaliśmy na cmentarz rodowy i po ok. 160 metrach szosa skręca w lewo, a zjeżdżamy z niej w drogę na wprost. Cały czas jedziemy prosto. Po ok. 2 km po lewej stronie przy drodze zobaczymy cmentarz. Od północy, wschodu i zachodu otoczony jest polami uprawnymi, a od południa sąsiaduje z drogą, którą przyjechaliśmy.

Podstawowe informacje
Data założenia 1847
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Sępólno (od 1772, od XVII w. był zbór w Sępólnie)
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,26 ha
Nr działki 297/2
Kształt prostokąt
Najstarszy zachowany nagrobek ?
Istniejąca dokumentacja sygn. 9/59/0/1599 Der evangelische Begräbnisplatz in Szikorsz, 1847
Zagrożenia śmieci
Stan zachowania ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945?, ?
Roślinność
Drzewa dąb, brzoza
Krzewy lilak …
Inne

Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Układ cmentarza czytelny.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK 6 k. XIX - I poł. XX w. lastryko, piaskowiec, beton
Mogiły ziemne NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Postumenty TAK 7 k. XIX w - I poł. XX w.|piaskowiec przy mogiłach i osobno, w tym destrukty
Przyścienne NIE - - - -
ŁĄCZNIE 11 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Inskrypcje - fot. Karolina Falleńczyk, 2015;


Galeria zdjęć

fot. Karolina Falleńczyk, 2015

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14
{$caption}
fot. 15
{$caption}
fot. 16
{$caption}
fot. 17
{$caption}
fot. 18
{$caption}
fot. 19
{$caption}
fot. 20
{$caption}
fot. 21

Renowacja

Nie przeprowadzono.


Osadnictwo w Sikorzu

Historia

O właścicielach majątku w Sikorzu, patrz: cmentarz ewangelicki rodowy - Sikorz.
Osada Sikorz wzmiankowana jest po raz pierwszy jako Szykorz w 1424 r. Była to wieś szlachecka, która w latach 1710-1826 znajdowała się w rękach Potulickich. Folwark posiadał uprawnienia do prowadzenia browaru i gorzelni. Oprócz majątku istniała także wieś zagrodowa Sikorz. W 1829 r. wieś należała do Banku Głównego w Berlinie, a potem do urzędu dóbr skarbowych w Więcborku. W 1835 r. majątek Sikorz został sprzedany rodzinie Orland, która przebywała tu do co najmniej 1939 r. Część lasu leżącego na terytorium majątku (na wschód od centrum) wykarczowano na potrzeby osadnictwa. Osadników sprowadzono w 1847 roku. Dziesięć lat później doszło do złączenia kolonii z resztą wsi. W 1889 zniemczono nazwę na Schonhorst.
Szkoła, o nieznanym rodzaju, istniała od 1840 r. Ewangelicy należeli do parafii w Sępólnie Krajeńskim. W latach 80. XIX w. protestanci stanowili 71% mieszkańców. W 1921 r. 40%. Interesujący wydaje się być fakt, że na 142 ewangelików zaledwie 42 zadeklarowało narodowość niemiecką.

Ludzie

Lista ofiar I wojny światowej zawiera następujące nazwiska: Affeld, Buda, Budnick, Deja, Fenske, Gerth, Gorschinski, Grunau, Hinz, Jahr, Kaczyk, Klawitter, Kolmsee, Kujoth, Kunza, Lemanczyk, Luczinski, Ludtke, Luneberg, Muller, Nimczyk, Nitz, Ostrowski, Paul, Plebusch, Radtke, Ristau, Rittau, Schewe, Schleif, Schmidt, Seling, Sobichowski, Splittstößer, Stachowitz, Tiede, Weder, Wedmann, Weilandt, Wenda, Wilke, Wischniewski

Kalendarz nauczycielski na rok 1925 wymienia następujących nauczycieli: Elżbieta Kropaczkowa, Paweł Skoczylas

Spis mieszkańców z 1928 r. zawiera następujące nazwiska: Duwe (ziemiopłody), Grodecki (zajazd), Louis Orland (właściciel dóbr), Ścisłowska (artykuły kolonialne)

Spis mieszkańców z 1941 r. zawiera następujące nazwiska: Prahl (karczma)


Bibliografia:

  1. 2571 Zempelburg, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1874. comp.jpg
  2. E. Calier, Powiat nakielski w XVI stuleciu. Szkic geograficzno-historyczny, Poznań: W. Simon, 1886, s. 39. comp.jpg
  3. Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 141. comp.jpg
  4. J. Dorawa, Szkice z dziejów wsi podsępoleńskich, [w:] "Dzieje Sępólna Krajeńskiego" pod red. Z. Biegańskiego, 2010, s. 524-525.
  5. O. Goerke, Flur- und Ortsnamen in Kreis Flatow, "Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtvereins", 1917, Heft 57, s. 128. comp.jpg
  6. A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 492-494. comp.jpg
  7. Informacje o Sikorzu na stronie powiatu sępoleńskiego, http://www.powiat-sepolno.pl/213,sikorz.html [dostęp: 15.09.2015]
  8. Kalendarz nauczycielski na rok 1925, Tuchola, 1924, s. 50. comp.jpg
  9. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1210. comp.jpg
  10. P35 S25 B Sępólno, 1:25 000, WIG, 1935. comp.jpg
  11. Plan odnowy miejscowości Sikorz 2008-2015, 2008 comp.jpg
  12. Sikorz w Polonia Maior - Fontes, dokument elektroniczny, 2009. comp.jpg
  13. L. Skaza, Wybrane pomniki kultury materialnej Sępólna Krajeńskiego i okolic,[w:] "Dzieje Sępólna Krajeńskiego" pod red. Z. Biegańskiego, 2010, s. 592-594.
  14. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 42. comp.jpg
  15. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Sępólno Krajeńskie. Część I. Uwarunkowania, 2011, s. 60, http://www.bip.gmina-sepolno.pl/bip_download.php?id=5109 [dostep: 16.09.2015]
  16. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. X, s. 608. comp.jpg
  17. Zdjęcia cmentarza rodowego w Sikorzu na stronie powiatu sępoleńskiego, http://www.powiat-sepolno.pl/254,cmentarz-sikorz.html [dostęp: 15.09.2015]

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License