Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony na południowym skraju miejscowości, za terenem zabudowanym, ok. 360 m. na południe od centrum wsi - skrzyżowania drogi z Pęperzyna, z główną drogą biegnącą przez wieś. Od strony północnej, południowej i zachodniej graniczy z polem uprawnym, od strony wschodniej z drogą nieutwardzoną prowadzącą w stronę Konstantowa.
Podstawowe informacje
| Data założenia | I poł. XIX w. |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Sitno (od 1901), przedtem Więcbork (od 1772) |
| Status | zlikwidowany |
| Powierzchnia | ~0,57 ha |
| Nr działki | 107 |
| Kształt | zbliżony do prostokąta |
| Najstarszy zachowany nagrobek | - |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | - |
| Stan zachowania | ZLIKWIDOWANY, Typ V (Adaptacja) |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1945, ? |
Data zamknięcia odnosi się do cmentarza, jako ewangelickiego.
Roślinność
| Drzewa | sosna, świerk |
| Krzewy | iglaki |
| Inne | trawa |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Aleja prawdopodobnie pokrywała się w całości lub części z dzisiejszą aleją prowadzącą do krzyża. Układ dawnego cmentarza nieznany ze względu na likwidację nagrobków.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | TAK | 2 | I poł XX w. | lastryko | - |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | TAK | 3 | k. XIX w. - I poł. XX w. | lastryko, piaskowiec | postument "dąbek", postument (INS. 2), cokół pod krzyż |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | - | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | TAK | - | żelazo, beton | mur współczesny | |
| Brama | TAK | 1 | XX/XXI w. | żelazo, beton | brama współczesna |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | TAK | 1 | XX w. | drewno | krzyż z krucyfiksem |
Patrząc w stronę krzyża widzimy po lewej stronie 2 mogiły obmurowane oraz 3 postumenty. Jeden z nich posiada inskrypcję (INS. 2). Zachował się także krucyfiks i kawałek inskrypcji na marblicie. To wszystko co pozostało z cmentarza ewangelickiego w Sitnie. Pozostałe elementy wpisane do powyższej tabelki są współczesne i zamontowano je na potrzeby cmentarza rzymskokatolickiego utworzonego na miejscu ewangelickiego.
Inskrypcje - fot. Michał P. Wiśniewski, 2014
Galeria zdjęć
fot. Michał P. Wiśniewski, 2014
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
Renowacja
Niemożliwa ze względu na likwidacje nagrobków. Nie znaleziono żadnych nagrobków przekutych.
Osadnictwo w Sitnie.
Historia
Najstarsze przekazy o protestantach zwanych wówczas heretykami pochodzą z 1653 r. Podobno już wtedy funkcjonowała kaplica, która spaliła się ok. 1700 r. Na początku XVIII w. odbudowano ją i funkcjonowała do 1739 r., gdy odebrano ją protestantom. Później protestanci sitnieńscy należeli do parafii ewangelickiej w Więcborku. Za miejsce modlitw prawdopodobnie służyła szkoła z 1772 r. Nową kaplicę wystawiono w 1898 r., zaś w 1901 r. wydzielono samodzielną parafię w Sitnie. Był to pamiętny dzień dla mieszkańców (22 marca 1901) gdyż spadł wówczas wielki grad i co roku dokładnie tego dnia zbierali się na modlitwie. Jako parafia ewangelicko-augsburska funkcjonowała do 1945 r. W 1973 r. erygowano parafię rzymskokatolicką pw. Św. Józefa. Być może wówczas cmentarz ewangelicki został zlikwidowany, a na jego miejscu zaczęto chować katolików.
Ludzie
Bibliografia:
- 2671 Pempersin, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1874.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1210.
- A. Mietz, Archidiakonat kamieński archidiecezji gnieźnieńskiej. Struktura terytorialna i stan kościołów w czasach staropolskich 1512-1772, Włocławek: Lega, 2005, s. 104.
- Plan odnowy miejscowości Sitno 2009-2015, 2009
- Sitno w Polonia Maior - Fontes, dokument elektroniczny, 2009.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 42.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. X, s. 629.