Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony na niewielkim wzniesieniu, ok. 300 m. na południowy wschód od centrum wsi, przy drodze asfaltowej łączącej Skoraczewo z drogą powiatową Wąwelno-Mrocza. Od zachodu graniczy ze wspomnianą drogą , z pozostałych stron otacza go pole uprawne.
Podstawowe informacje
| Data założenia | pocz. XIX w. |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Wąwelno (od 1892), przedtem Mrocza. We wsi szkoła z kaplicą. |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~0,29 ha |
| Nr działki | na terenie 184 |
| Kształt | czworobok zbliżony do prostokąta |
| Najstarszy zachowany nagrobek | ? |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | śmieci, dewastacja |
| Stan zachowania | PODCZAS PORZĄDKOWANIA, Typ III |
| Data zamknięcia | 1945?, - |
Roślinność
| Drzewa | klon |
| Krzewy | lilak, czarny bez, grochodrzew |
| Inne | pokrzywy, bluszcz |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Układ cmentarza czytelny. Brak informacji o istnieniu alei.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | ? | beton | co najmniej 1 podstawa po żeliwnym krzyżu |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | TAK | ok. 100 | k. XIX w. - I poł. XX w. | lastryko, beton, piaskowiec | |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | TAK | >1 | I poł. XX w. | piaskowiec | fot. 5 |
| Postumenty | TAK | >10 | k. XIX w. - I poł. XX w. | lastryko, beton, piaskowiec | jeden w kształcie krzyża przy mogile obmurowanej |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | ok. 100 stanowisk | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych.
Inskrypcje - fot. Mieczysława Boniecka, 2014; fot. Mirosława Grzesiak, 2014;
Galeria zdjęć
fot. Mieczysława Boniecka, 2014
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
fot. Mirosława Grzesiak, 2014
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
 |
| fot. 12 |
fot. Michał P. Wiśniewski, 2014
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
Renowacja
Z inicjatywy miejscowego Koła Gospodyń Wiejskich porządkowanie rozpoczęło się 29.03.2014 r.
fot. Oleńka, 2014
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
Osadnictwo Skoraczewie.
Historia
Nazwa wg ks. Stanisława Kozierowskiego pochodzi albo od właściciela/dzierżawcy terenu niejakiego Scorozy albo od skoruszy czyli jarzębiny. Osada po raz pierwszy wymieniona zostaje w dokumentach z roku 1288 r. Wchodziła w składu kompleksu prywatnych dóbr ziemskich, którego centrum stanowiła Mrocza - miasto szlacheckie będące w latach 1649-1772 własnością Działyńskich. Po pierwszym rozbiorze staje się domeną wchodzącą w skład domeny Mrocza. Następnie rozparcelowana w celu założenia nowych osad podczas kolonizacji: Skoraczewka i Skoraczewca (Kolonia Skoraczewo) z folwarkiem Annafeld wchodzącym w skład obwodu dworskiego Ostrówek. Opracowania mówią o parcelacji w 1829 r. jednak nie podają czy wtedy właśnie wydzielono od razu wymienione osady, czy którąś z osobna. Szkoła istnieje od co najmniej 1860 r., aczkolwiek tradycje szkolne sięgają IV ćw. XVIII w. Natomiast budynek szkoły, w której istniała sala modlitewna, wygląda na zbudowany pod koniec XIX w. lub na pocz. XX w. W 1873 r. Skoraczewo przemianowane zostaje na Wiesenthal, Skoraczewiec na Colonie Grünfelde, a Skoraczewko na Grünwalde. Do polskich nazw powrócono w 1921 r. Ze danych spisu powszechnego z okresu międzywojennego wynika, że ludność ewangelicka i niemieckojęzyczna dominowała nad polską.
Ludzie
W 1839 r. Charlotte Brunk z d. Schulz była akuszerką. W latach 1856-1878 mieszkańcem była rodzina Gollnick: Gottlieb, żona Charlotte z d. Piekarska oraz dzieci: Friedrich Wilhelm, Louise Wilhelmine, Adeline Auguste, August Herman, Albert Richard, Hermann Carl, Helmuth Johann. Nauczycielem w szkole ewangelickiej do roku 1921 r. był Willy Hannemann. Z powodu optowania za narodowością niemiecką został on zwolniony i zapewne wyjechał do Niemiec. W księdze adresowej Polski z 1928 r. figuruje właściciel ziemski Edward Lochstädt, oraz bławatnik P. Modorft. W czasie okupacji sklep wielobranżowy prowadził Gerhard Lüneberg.
W spisie mieszkańców z 1944 r. figurują rodziny o nazwiskach: Belau, Bethke, Bölter, Bottke, Brummund, Finner, Gollnik, Görtz, Guderian, Kempfert, Karau, Kienitz, Knaak, Kolander, Krügel, Krumrey, Kubatz, Lockstädt, Lüneberg, Manthey, Manke, Moddelmog, Piehl, Redemann, Rotzoll, Schmidt, Schülke, Schultz, Seehawer, Seehafer, Stranz, Streck, Warmbier, Wiederhöft, Wiese.
Bibliografia:
- P35_S25_H Zabartowo, Mapa szczegółowa Polski 1:25000, WIG, 1935.
- E. Callier, Powiat nakielski w XVI stuleciu. Rys geograficzno-historyczny, Poznań: W. Simon, 1886, s. 40.
- Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 160.
- "Dziennik Urzędowy Królewsko Pruskiej Regencyi w Bydgoszczy" z 9 sierpnia 1839, nr. 32.
- "Dziennik Urzędowy Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej", 1921, nr 12, s. 156.
- Dziennik Urzędowy Okręgu Szkolnego Poznańskiego 1921, nr 4, s. 95.
- "Gazeta Toruńska" z 4 czerwca 1873 r., nr 126, s. 3.
- Golnick births 1856-1878 in Mrotschen, Kreis Wirsitz, Posen, Archiwum forum RootsWeb, 2004,
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1452.
- S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych dzisiejszej Archidyecezyi Gnieźnieńskiej, Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1913, s. 141-142,
- H. Papstein, Kreis Wirsitz, ein westpreußisches Heimatbuch, Bad Zwischenahn : Heimatkreis Wirsitz/Westpreussen, 1982, s. 277-278.
- Polonia Maior - Fontes. Mrocza,
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 123
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. X, s. 695-696.
- Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg : mit Angabe des Kreises, des Gerichts-, Polizei- und Gemeindebezirks, der Grundherrschaft, des Pächters, des specificirten Areals, der Häuser, der Einwohnerzahl, des Pfarrsprengels, Schulkreises, der Speditions-Postanstalt u.s.w. : nebst Beilagen historischen und statistischen Inhalts etc., Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 158-159.
- A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 181-182.