Cmentarz ewangelicki - Stodólno

Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia

Położenie cmentarza - mapy

---

Opis cmentarza

Położenie

Cmentarz położony na południowym krańcu wsi Stodólno. Jedziemy drogą nr 62 ze Strzelna w stronę Kruszwicy. Po wjeździe do Stodólna tuż przed skrzyżowaniem widzimy po prawej stronie sklep i krzyż. Po drugiej stronie mamy słup elektryczny stojący na dawnej drodze na cmentarz. Idziemy nią niecałe 45 m i już jesteśmy na cmentarzu. Od północy i południa graniczy z gospodarstwami domowymi, a od wschodu i zachodu z polami uprawnymi.

Podstawowe informacje

Data założenia	k. XVIII / p. XIX w.
Wyznanie	ewangelicki
Ówczesna parafia	Strzelno (od 1788)
Status	nieczynny
Powierzchnia	0,21 ha
Nr działki	7
Kształt	prostokąt
Najstarszy zachowany nagrobek	-
Istniejąca dokumentacja	?
Zagrożenia	splantowanie terenu, śmieci
Stan zachowania	BARDZO ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji	1945?, -

Roślinność

Drzewa	dąb, klon, …
Krzewy	lilak, grochodrzew, …
Inne	…

Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak alei.

Nagrobki i inne elementy

Nagrobki
Rodzaj	Istnienie	Ilość	Data powstania	Materiał	Uwagi
Cenotafy	NIE	-	-	-	-
Cippusy	NIE	-	-	-	-
Grobowce	NIE	-	-	-	-
Krzyże	NIE	-	-	-	-
Obeliski	NIE	-	-	-	-
Mogiły obmurowane	TAK	?	k. XIX - I poł. XX w.	piaskowiec, lastryko, beton	-
Mogiły ziemne	NIE	-	-	-	-
Płyty poziome	NIE	-	-	-	-
Płyty pionowe	NIE	-	-	-	-
Pola grobowe	NIE	-	-	-	-
Postumenty	TAK	?	k. XIX w. - I poł. XX w.	lastryko, beton	-
Przyścienne	NIE	-	-	-	-
ŁĄCZNIE	?
Elementy
Rodzaj	Istnienie	Ilość	Data powstania	Materiał	Uwagi
Mur ogrodzeniowy	NIE	-	-	-	-
Brama	NIE	-	-	-	-
Kościół	NIE	-	-	-	-
Kaplica	NIE	-	-	-	-
Inne	NIE	-	-	-	-

Inskrypcje - fot. K. Falleńczyk, 2015

---

Galeria zdjęć

fot. Karolina Falleńczyk, 2015

fot. 1

fot. 2

fot. 3

fot. 4

fot. 5

fot. 6

fot. 7

fot. 8

fot. 9

fot. 10

fot. 11

fot. 12

fot. 13

fot. 14

fot. 15

fot. 16

fot. 17

fot. 18

fot. 19

fot. 20

---

Renowacja

Nie przeprowadzono.

---

Osadnictwo w Stodólnie.

Historia

Dzisiejsze Stodólno założono na ziemiach należących do wsi Stodoły. Była to wieś kościelna, znana od końca XIII w. i będąca własnością klasztoru w Trzemesznie. W miejscu gdzie istnieje dzisiejsze Stodólno istniały Huby Stodolne. Po I zaborze pruskim Stodoły wraz z Hubami jako własność kościelna została zabrana i stała się własnością królewską zarządzaną przez urząd domenalny w Strzelnie. Obszary takie przeznaczane były pod kolonizację. W 1781 r. sprowadzono protestanckich osadników ze Szwabii, którzy założyli Stodólno w dzisiejszym kształcie zwane wówczas oficjalnie Kolonia Stodoły, a potem Konigsbrunn.
Wobec braku własnej świątyni kolonistom za miejsce do modlitwy służył plac na środku wsi. Protestanci podlegali pod parafię ewangelicką w Strzelnie powstałą w 1788 r. Kościół zbudowano później, bo w 1826 , za pieniądze króla Fryderyka Wilhelma III. Chrztów i ślubów udzielał osadnikom kościół w Stodołach. Pierwsza szkoła została wybudowana w 1825 r. Przedtem uczono w domu nauczyciela.
Sprowadzeni do Stodólna i kilku innych miejscowości w okolicy Szwabi byli bardzo procesarscy. Według przekazów z kroniki szkolnej w każdej z izb znajdował się obraz króla Prus. W latach 60 XIX w. wieś w 86% zamieszkana była przez ewangelików. ich ilość spadała choćby z powodu częstych wyjazdów do Ameryki Północnej. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w chwili pierwszego spisu powszechnego z 1921 r. stanowili 38%.

Ludzie

Księga adresowa z 1903 r. zawiera następujące nazwiska: Basler, Ege, Engel, Gosciniak, Herter, Hotho, Lindemann, Mrowczynski, Mutschler, Pechthold (cieśla), Radler (nauczyciel), Sauter, Trettin, Wiedemeyer, Wurtz, Zobel

Lista strat z I wojny światowej zawiera następujące nazwiska: Basler, Bassa, Ege, Frank, Gosciniak, Hauer, Herbe, Herrling, Herter, Kapczynski, Kraszewski, Kwiatkowski, Lewandowski, Niedrich, Olszewski, Pechthold, Ruchalski, Schneider, Skowron, Striebig, Tobias, Wiedemeyer, Zahler, Ziolkowski, Zobel

Księga adresowa Polski z 1928 r. zawiera następujące nazwiska: Ege (wiatrak), Goździkiewicz (towary różne), Mutschler (karczma), Lindemann (szewc), Pechthold (stolarz), Szatkowski (kowal)

Księga adresowa Polski z 1941 r. zawiera następujące nazwiska: Kluczewski (kowal), Lindemann (szewc)

---

Bibliografia:

1. 278 Mogilno, Karte des Deutschen Reiches, 1:100 000, 1893.
2. 3375 Strelno, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1940.
3. Adressbuch für die Stadt Inowrazlaw und die Kreise Inowrazlaw und Strelno, Inowrazlaw: Kujawischer Bote, 1903, s. 194-195.
4. Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 231.
5. F. Kempf, Aus dem Blattern einer kujawischen Schul- und Dorfchronik, "Aus dem Posener Lande", 1907, nr 5, s. 46-49.
6. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1458.
7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 83
8. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XI, s. 351.
9. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks, Bromberg: Gruenauer, 1833, s. 82.
10. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 94-95.
11. A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 394-395.

---

Lapidaria » powiat mogileński » gmina Strzelno » Stodólno