Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony przy skrzyżowaniu drogi krajowej nr 10 z drogą wojewódzką nr 551 (początkiem tej drogi). Charakterystycznym elementem jest ogromny dąb będący pomnikiem przyrody położony przy skrzyżowaniu. Od północy i zachodu graniczy z nieużytkami i łąkami, a od wschodu i południa z gospodarstwem domowym i ulicą.
Podstawowe informacje
| Data założenia | III ćw. XVIII w. |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Ostromecko (od 1855), przedtem Chełmno, od 1862 Ostromecko samodzielną parafią) |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~0,19 ha |
| Nr działki | na terenie działki nr 143 |
| Kształt | wielobok nieforemny |
| Najstarszy zachowany nagrobek | k. XIX w. ? |
| Istniejąca dokumentacja | Karta cmentarza, oprac. I. Loose, 1985 |
| Zagrożenia | śmieci, dewastacja |
| Stan zachowania | BARDZO ZŁY, Typ III |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1945?, - |
Roślinność
| Drzewa | dąb, … |
| Krzewy | lilak, … |
| Inne | trawa,… |
Na cmentarzu 2 pomniki przyrody - dęby szypułkowe o obwodzie 600 i 325 cm. Układ cmentarza nieznany. Brak informacji o istnieniu alei.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | ||||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi | |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - | |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - | |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - | |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - | |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - | |
| Mogiły obmurowane | TAK | 7 | k. XIX w- I poł. XX w. | piaskowiec, lastryko, beton | ||
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - | |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - | |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - | |
| Pola grobowe | TAK | 1 | k. XIX w. - I poł. XX w. | żeliwo | resztki wystających żeliwnych słupków | - destrukty |
| Postumenty | TAK | 2 | k. XIX w. - I poł. XX w. | piaskowiec, beton | - | |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - | |
| ŁĄCZNIE | ok. 10 stanowisk | |||||
| Elementy | ||||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi | |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - | |
| Brama | NIE | - | - | - | - | |
| Kościół | NIE | - | - | - | - | |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - | |
| Inne | NIE | - | - | - | - | |
Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych.
Inskrypcje
Nie znaleziono.
Galeria zdjęć
fot. Karolina Falleńczyk, 2016
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
 |
| fot. 12 |
 |
| fot. 13 |
 |
| fot. 14 |
 |
| fot. 15 |
 |
| fot. 16 |
fot. Michał P. Wiśniewski, 2014
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
Renowacja
Nie przeprowadzono. Karta cmentarza z 1985 informuje o 19 nagrobkach w tym 2 polach grobowych z obejściami żeliwnymi.
Osadnictwo w Strzyżawie
Historia
Strzyżawa należała do klucza ostromeckiego, czyli była wsią należącą do właścicieli majątku Ostromecko. Istniała już co najmniej w 1667 roku gdyż wspomina o niej wizytacja biskupa Strzesza opisując jako teren zamieszkały. Najstarszy znany nam przekaz mówiący o zasiedleniu wsi olędrami pochodzi z 1714 roku. W statusie majętności ostromeckiej z wymienionego roku zawierającym spis majątków z klucza znajdziemy fragment: …piąta wieś Strzyżawa, na której siedzi Holendrów 13… siódma wieś Strzyżawa Mała, na której komorników Holendrów siedzi 14.
Strzyżawa Wielka, której integralną częścią była Kępa Strzyżawska rozciągała się od zachodnich krańców dzisiejszej Strzyżawy po cmentarz na krańcu wschodnim natomiast Strzyżawa Mała umiejscowiona był mniej więcej od cmentarza po teren dzisiejszego osiedla Zabasta w Ostromecku.
Szkołę ewangelicką (budynek przy cmentarzu) założono w 1816. Pomiędzy 1922, a 1925 stała się polską szkołą publiczną. Protestanci przynależeli do parafii ewangelickiej w Ostromecku. W latach 80. XIX w. tylko jeden z mieszkańców nie był ewangelikiem natomiast w 1921 roku ok. 76% mieszkańców była protestantami.
Ludzie
Lista strat z I wojny światowej zawiera następujące nazwiska: Brose, Ehrke, Hofmann, Lemke, Nass, Pansegrau, Patzwald, Rahn, Rass, Schmidt, Strohschein, Wessalowski
Nauczyciele w 1925: Franciszek Mansolf, Halina Wiewiórówna
Księga adresowa z 1928 r. zawiera następujące nazwiska: Behnke (zajazd), Goertz (stolarz), Zerull (kowal)
Księga adresowa z 1941 r. zawiera następujące nazwiska: Goertz (stolarz), Zerull (kowal)
Bibliografia:
- 2875 Fordon, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Preuss. Landesaufnahme, 1909.
- Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 147.
- Diecezja chełmińska. Zarys historyczno-statystyczny, Pelplin, 1928, s. 243.
- J. T. Dziedzic, P. Ossowski, Powiat i miasto Chełmno. Monografia krajoznawcza. Chełmno: F. Tyszkiewicz, 1923, s. 25, 33, 110, 116, 124.
- A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 479-480.
- Kalendarz nauczycielski na rok 1925, Tuchola, 1924, s. 28.
- Karta cmentarza, oprac. I. Loose, 1985.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1216.
- W. Nowosad, Osadnictwo olęderskie w dobrach szlachty Prus Królewskich. Stan źródeł i możliwości badawcze, "Archiwa - Kancelarie - Zbiory", 2005, t. 1, s. 93.
- Z. Raszeja, Ostromecko i okolice, Bydgoszcz: Margrafsen, 2002, s. 359.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 8.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. I, s. 775.