Cmentarz ewangelicki - Szkocja

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

szkocja1.jpg

Opis cmentarza

zabudowany.png smieci.png szkolny.png chronione.png
Położenie

Cmentarz na terenie zabudowanym położony na wzniesieniu, tuż za dawną szkołą ewangelicką. Zjeżdżamy z drogi krajowej nr 5 ok. 1,5 km za Rynarzewem (w stronę Szubina) w prawo tuż za drogowskazem informującym o zjeździe do Szkocji. Dalej ok. 1,4 km, po prawej stronie przy drodze przebiegającej przez wieś (ul. Wspólna) stoi dawna szkoła ewangelicka. Cmentarz położony jest ok. 60 m za szkołą, na północ od niej. Od północy graniczy z łąkami, od wschodu z nieużytkami i polem uprawnym, od południa z nieużytkami i dawną szkołą ewangelicką, od zachodu z ścieżką prowadzącą do innego gospodarstwa.

Podstawowe informacje
Data założenia k. XVIII w/ I poł. XIX w.
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Rynarzewo (od 1867), przedtem Szubin (od 1796), istniał filiał (w 1830)
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,17 ha
Nr działki 215
Kształt wielokąt zbliżony do prostokąta
Najstarszy zachowany nagrobek k. XIX w.
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia śmieci, zniesienie cmentarza, dewastacja
Stan zachowania BARDZO ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945, -
Roślinność
Drzewa …
Krzewy lilak, grochodrzew, …
Inne pokrzywy, konwalia, …

Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak informacji co do istnienia alei. Układ cmentarza nieczytelny.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże TAK 1 II poł. XIX w - I poł. XX w. żeliwo została podstawa
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK ok. 10 I poł. XX w. beton, cegła, lastryko
Mogiły ziemne NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Postumenty TAK 5 k. XIX w. - I poł. XX w. beton, piaskowiec INS. 1a 1b, 2, 3
Przyścienne NIE - - - -
ŁĄCZNIE ok. 12
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Inskrypcje - fot. Michał P. Wiśniewski, 2014


Brak informacji o pochówkach osób znanych i zasłużonych.

Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2014;

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8

Renowacja

Nie przeprowadzono.

Osadnictwo w Szkocji.

Historia

Istnieją nie potwierdzone informacje, że wieś została założona już w II połowie XVII w. Osadnicy mieli pochodzić z okolic Wielenia. O wiele bardziej prawdopodobne jest założenie koloni Nowa Szkocja w połowie XVIII w. kiedy to masowo osadzano olędrów w wielu dobrach szlacheckich i królewskich w celu rozwoju gospodarczego. Zaznaczona jest na mapie Schroettera z samego końca XVIII w. Szkocja to typowa rzędówka bagienna z gospodarstwami po jednej stroni głównej drogi. Tradycja szkolna sięga 1817 r. Ze danych statystycznych roku 1833 r wynika, że we wsi mieściła się kaplica filialna kościoła ewangelickiego w Szubinie. Późniejsze opracowania o niej nie wspominają. Dawna szkoła drewniana spłonęła w 1900 r. Postawiono wówczas nową jednoklasową. Do października 1927 r. funkcjonowała jako niemiecka, a ostatnią nauczycielką niemiecką była Selma Guderian. Potem została polską szkołę powszechną. Pierwszym nauczycielem został Kazimierz Sokołowski. Wiadomo, że pod koniec lat 20. XX w. działała biblioteka.
Ciekawostka: nauczycielka Hertha Täglich została wyznaczona do uczestnictwa w kursie modelarstwa samolotów w 1943 r.
Ewangelicy w Szkocji zawsze stanowili przeważającą większość. W 1921 r. to 75% mieszkańców wsi, we wcześniejszych latach odsetek był jeszcze wyższy.

Ludzie

Lista strat z I wojny światowej zawiera nazwiska: Alex Alff, Paul Alff, Reinhold Alff, Erich Arndt, Max Arndt (górnik w Zagłębiu Ruhry w 1893), Karl Bereit, Paul Beyer, Herbert Boeller, Max Boelter, Wilhelm Bölter, Gustav Dräger, Hermann Frischke, Hugo Kienast, Leo Kowalski, Franz Krüger, Hermann Krüger, Adolf Lange, Hugo Löhrke, Paul Marquardt, Arnold Meske, Paul Meske, Otto Müller, Gustav Oschek, Hermann Paris, Max Roewz, Alfred Schröder (Schröter), Herbert Schulz, Franz Stelter, Adolf Strohschein, Max Zellmann

Inne:
- Ziemke (sołtys w 1912),
- Lolke (Löhrke, dzierżawca 26ha w 1912),
- Michael Guderian (zm. 1874, tkacz i rolnik) - linia Guderianów w Szkocji - http://www.guderian.org/pages/de/genealogie/stammfolgen/1761ff.php
- Kressner, Krueger, Strauch, Buchholz, Kernig, Martwich,
- Brenk (bibliotekarz)
- Affeld, Guderian, Hirth, Hoppe, Jeske, Lewandowski (ławnik, myśliwy, mąż zaufania, sołtys), Renz (hodowca bydła), Safian (zastępca ławnika, drogomisrz), Sobolewski (ławnik), Sommerfeld (ławnik), Ziemke (hodowca bydła)
- Polaszewska

Bibliografia:

  1. 2972 Schubin, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1900. comp.jpg
  2. "Amtliches Schulblatt für den Regierungsbezirk Posen" z 15.11.1943, nr 19, s. 4 (158). comp.jpg
  3. Der Kreis Schubin, Hameln: Lehmhofer u. Krause, 1975, s. 220.
  4. "Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Poznańskiego" 1927, nr 5, s. 116. comp.jpg
  5. Handbuch für Kreis Schubin bearbeitet von G. Rösner, Bromberg, 1912. comp.jpg
  6. Informacje o cmentarzu na stronie Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna. comp.jpg [dostęp: 01.11.2014]
  7. Lista żołnierzy 12 kompanii 2 regimentu grenadierów im. Króla Fryderyka Wilhelma IV - Max Zellman, poległy w Turośli (woj. podlaskie) w 1915, http://denkmalprojekt.org/2014/vl_gren-rgt-2-12-komp_wk1.html [dostęp: 01.11.2014]
  8. A. Ludwiczak (oprac.), Sprawozdanie Towarzystwa Czytelni Ludowych w Poznaniu na czas od 1-go lipca 1928 r. do 30-go czerwca 1929 r., Poznań: Towarzystwo Czytelni Ludowych, 1929, s. 25. comp.jpg
  9. "Orędownik Powiatowy Powiatu Szubińskiego" z 15.03.1930, nr 22, s. 6. comp.jpg
  10. "Orędownik Urzędowy Powiatu Szubińskiego" z 11.06.1924, nr 46, s. 2. comp.jpg
  11. "Orędownik Urzędowy Powiatu Szubińskiego" z 27.05.1925, nr 30, s. 1. comp.jpg
  12. "Orędownik Urzędowy Powiatu Szubińskiego" z 30.05.1925, nr 31, s. 1. comp.jpg
  13. "Orędownik Urzędowy Powiatu Szubińskiego" z 17.06.1925, nr 35, s. 2. comp.jpg
  14. "Orędownik Urzędowy Powiatu Szubińskiego" z 11.07.1925, nr 40, s. 1. comp.jpg
  15. "Orędownik Urzędowy Powiatu Szubińskiego" z 29.07.1925, nr 44, s. 1. comp.jpg
  16. "Orędownik Urzędowy Powiatu Szubińskiego" z 06.04.1927, nr 27, s. 1. comp.jpg
  17. "Orędownik Urzędowy Powiatu Szubińskiego" z 15.06.1927, nr 47, s. 1. comp.jpg
  18. "Pałuczanin. Ilustrowany Kurier" z 17.03.1936 r., nr 33, s. 4. comp.jpg
  19. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 92. comp.jpg
  20. Strona genalogiczna rodziny Guderian, http://www.guderian.org/pages/de/genealogie/stammfolgen/1761ff.php [dostęp: 20.10.2014]
  21. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XI, s. 923. comp.jpg
  22. E. Tjäder-Wiese, Das Schulwesen im Kreise Schubin, [w:] Der Kreis Schubin, Hameln: Lehmhofer u. Krause, 1975, s. 113.
  23. W poszukiwaniu korzeni, artykuł z portalu Powiat24.pl z 17.10.2014 r. comp.jpg
  24. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks : mit einer geographisch-statistischen Übersicht derselben, Bromberg: Gruenauer, 1833, s. 106. comp.jpg
  25. A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 323-324. comp.jpg
  26. Zmarli z księgi parafialnej parafii ewangelickiej w Łabiszynie comp.jpg
cmentarzewangelickiszkocja
wersja strony: 4, ostatnia edycja: 04 Nov 2014 18:16
Edytuj Oceń (0) Tagi Historia Pliki Drukuj Narzędzia + Opcje
O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License