Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
![polny.png="cmentarz](https://lh3.googleusercontent.com/-Rq2NcQZZOFA/Te98Ox2YeuI/AAAAAAAACB8/X_FQ6HBLUVI/s32/polny.png="cmentarz)
Położenie
Cmentarz położony w polu. Jadąc droga wojewódzka nr 240 należy tuż przed barem z dużym parkingiem skręcić w lewo na Bysławek. Następnie jechać ok. 220 metrów gdzie skręcamy w prawo. Po lewej stronie zobaczymy charakterystyczny zadrzewiony zagajnik oddalony od nas o ok. 150 metrów. Od północy sąsiaduje z asfaltową drogą, którą dojechaliśmy, a z pozostałych stron z polem uprawnym.
Podstawowe informacje
| Data założenia | 1853* |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Tuchola (od 1774 |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | 0,11ha |
| Nr działki | 208 |
| Kształt | prostokąt |
| Najstarszy zachowany nagrobek | - |
| Istniejąca dokumentacja | - |
| Zagrożenia | śmieci, splantowanie |
| Stan zachowania | BEZ NAGROBKÓW, Typ Ib |
| Data zamknięcia, likwidacji | ?, ? |
[*] jeżeli faktycznie byłby to cmentarz rodowy to mógł powstać co najmniej w 1853.
Roślinność
| Drzewa | lipa, dąb, klon, … |
| Krzewy | … |
| Inne | trawa, barwinek… |
Układ zewnętrzny cmentarza czytelny, układ wewnętrzny nieznany.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mogiły obmurowane | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane z postumentem | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły ziemne | ? | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
| RAZEM | - | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | TAK | - | - | - | dużo głazów polnych |
Na cmentarzu najprawdopodobniej spoczywają właściciele młyna Szumiąca, członkowie rodzin Dittbrenner i Gaul. Według informacji genealogicznych Johann Friedrich Dittbrenner (1775-1853) jak i jego żona Anna Dunken (1787-1866, córka właściciela młyna Motyl) zmarli w Szumiącej. Dowodem byłby zapis w księdze kościelnej parafii ewangelickiej w Tucholi (zdaję sobie sprawę, że miejsce śmierci nie jest tożsame z miejscem pochówku). Niewykluczone, że spoczywa tu także Adolf Gaul ich zięć, zmarły w pierwszej dekadzie XX wieku.
Inskrypcje
Nie znaleziono.
Galeria zdjęć
fot. Karolina Falleńczyk, 2017
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
Renowacja
Nie przeprowadzono.
Osadnictwo w Szumiącej
Historia
Szumiąca to królewska osada młyńska leżąca w okresie I Rzeczpospolitej na terenie starostwa tucholskiego. Dawniej wchodziła w skład gminy wiejskiej Płazowo, obecnie to wieś niesołecka z sołectwem w Płazowie. Najstarsza wzmianka pochodzi z 1594 roku. Młyn należał do Johanna Friedricha Dittbrennera (1775-1853). Jego córka wyszła za mąż po sąsiedzku za gospodarza Adolfa Gaula i w ten sposób młyn, tartak i fabryka wyrobów cementowych pozostała w ich rękach do 1945 roku. Tartak wraz z elektrownią wodną nie przetrwał przejścia Armii Czerwonej.
Ewangelicy podlegali pod parafię ewangelicką w Tucholi. Według pierwszego spisu powszechnego z 1921 stanowili 22% mieszkańców. W 1868 ich odsetek wynosił 66%. Wówczas Szumiąca składała się z młyna, karczmy i leśniczówki.
Ludzie
Gospodarze w 1865: Gustaw Dittbrenner, Adolf Gaul, Jan Koernig
Lista strat w I wojnie światowej zawiera następujące nazwiska: Gerth
Księga adresowa z 1928: Selma Gaul (młyn, tartak)
Adolf Gaul ożenił się z Clarą Dittbrenner, córką właściciela młyna (1832-1910) i mieli przynajmniej 1 syna Adolfa Carla Johanna
Adolf Carl Johann Gaul (09.02.1867- ) ożenił z Selmą Huldą Amandą Zielke z Więzowna i mieli 5 dzieci:
1) Elsa Irma Elise Gaul (1898-19??) wyszła za mąż w 1919 za Gottfrieda Ambrassata
2) Charlotta Klara Anna Gaul (1901-1969) wyszła za mąż w 1922 za Ericha Sieg z Głomska, pow. złotowski
3) Gerhard Eitel Friedrich Gaul (1903-1939), został zabity podczas września 1939.
4) Walter Bruno Oswald Gaul (1904-1979), ostatni właściciel tartaku i młyna, ożenił się w 1933 Gertraud Anna Selma Juhnke z Serocka
5) Herbert Willi Heinz Gaul (1910-1945), ostatni właściciel tartaku i młyna, ożenił się w 1940 z Maria Abramowitz z Tucholi, ślusarz, żołnierz Wehrmachtu.
Bibliografia:
- 2473 Tuchel, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1: 25 000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1874.
- A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen. Neidenburg, 1890, s. 506.
- Informacje ze strony genealogicznej, http://genealogy.soluk-feuer-clan.de/plc/b/4/b4d6c9c1f4d6f122077.html
- E. Jacobson, Topographisch-statistisches Handbuch für den Regierungsbezirk Marienwerder, 1868
- W. Kozłowski, Tucholskie wsie, Tuchola, 2009, s. 341.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1200.
- A. Mańkowski, Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, 1938, s. 199-200.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 61.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XII, s. 73.