Cmentarz ewangelicki - Tomaszewo (Ryszewek)

Są błędy? Niejasności? Brakuje czegoś? A może chcesz użyć poniższych informacji? - pisz: lp.pw|adytnalta.akcilegnawe#lp.pw|adytnalta.akcilegnawe

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

ryszewek.jpg?raw=1

Opis cmentarza

las.png mennonici.png
Położenie

Cmentarz położony na skraju obszaru zalesionego. Będąc przy budynku dawnej szkoły (dom z cegły obok gmachu z PRLu to były kantorat) kierujemy się w stronę wsi Czarne. Po niecałych 200 metrach mamy skręt w prawo. Tą drogą do końca aż dojedziemy do ściany lasu. Naprzeciwko nas znajduje się cmentarz. Od północy i wschodu sąsiaduje z drogami, od południa i zachodu z lasem. Południowy kraniec cmentarza kończy się niewielką skarpą.

Podstawowe informacje
Data założenia k. XVIII w.
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Lipno (od 1799), kantorat na miejscu
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,21 ha
Nr działki 124
Kształt prostokąt
Najstarszy zachowany nagrobek z inskrypcją 1918
Istniejąca dokumentacja M. Wiśniewski, Tomaszewo (Ryszewek). Cmentarz ewangelicko-augsburski, 2016
Zagrożenia śmieci, dewastacja
Stan zachowania ZŁY, Typ III
Data ostatniego pochówku, zamknięcia, likwidacji ?, -, -
Forma ochrony brak cmentarza w GEZ i WEZ
Stan prawny nieustalony, Bz

Układ cmentarza czytelny. Brak informacji o alei

Roślinność
Drzewa dąb, lipa, akacja, klon, …
Krzewy lilak, grochodrzew, …
Inne -

Brak alei albo zatarta. Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak starodrzewia.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK 10 I poł XX w. beton, lastryko 2 z płytami poziomymi
Mogiły ziemne TAK 3 ? - -
Obeliski NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe TAK 1 I poł. XX w. piaskowiec 1 mogiła dziecięca i 1 z postumentem
Postumenty TAK 7 I poł. XX w. beton, piaskowiec przy mogiłach
Przyścienne NIE - - - -
RAZEM 14 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy TAK - XX w. drut od strony wschodniej drut
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych.

Inskrypcje - fot. Michał P. Wiśniewski, 2016


Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2016

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14
{$caption}
fot. 15
{$caption}
fot. 16
{$caption}
fot. 17
{$caption}
fot. 18
{$caption}
fot. 19
{$caption}
fot. 20
{$caption}
fot. 21
{$caption}
fot. 23
{$caption}
fot. 24
{$caption}
fot. 23

Renowacja

Nie przeprowadzono.


Osadnictwo w Tomaszewie (Ryszewku)

Historia

Obecnie Ryszewek jest częścią wsi Tomaszewo. Rumunek Ryszewek był wsią należącą do Sumińskich, właścicieli majątku Kłokock. Powstał w 1770 roku, a zatem zasadźcą był najprawdopodobniej Adam Sumiński. Tomaszewo według Breyera powstało w 1780 jednak "Regestr Dyecezjów" z 1784 nie wymienia takiej miejscowości. Protestanci należeli do parafii ewangelickiej w Lipnie natomiast w Ryszewku działał jeden z podległych jej kantoratów. Według spisu płatników składki na rzecz parafii z 1910 z Ryszewka płaciło 22 gospodarzy, a z Tomaszewa 20. Pierwszy spis powszechny z 1921 wylicza 116 ewangelickich mieszkańców Ryszewka i 1 katolika. Nie wiadomo jednak czy również w okresie międzywojennym Ryszewek posiadał statut kantoratu gdyż nie było tam osobnej sali do modlitwy.

Ludzie

-


Bibliografia:

  1. 3181 Leipe, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, OKH/G StdH, 1944. comp.jpg
  2. A. Breyer, Deutsche Gaue in Mittelpolen, "Deutsche Monatshefte in Polen", Heft 10, 1935. Wersja elektroniczna 2006, s. 22, comp.jpg
  3. E. H. Busch, Beitrage zur Geschichte und Statistik des Kirchen und Schulwesens der Ev.-Augsburg. Gemeinden im Konigreich Polen, Leipzig, 1867, s. 185.
  4. P. Gałkowski, Genealogia ziemiaństwa ziemi dobrzyńskiej XIX - XX wieku, Rypin, 1997, s. 197. comp.jpg
  5. W. Gawarecki, Opis topograficzno - historyczny Ziemi Dobrzyńskiéy, Płock, 1827, tabelka na końcu. comp.jpg
  6. E. Eichelkraut, Deutsche Dorfer im Kreis Lipno, Dobriner Land, Teil II, Wuppertal, 2000, s. 86.
  7. E. Eichelkraut, Deutsche Dorfer im Kreis Lipno, Dobriner Land, Teil III, Wuppertal, 2000, s. 56, 57, 62-63.
  8. K. Kłodawski, Z dziejów parafii ewangelicko-augsburskiego wyznania w Lipnie (od końca XVIII wieku do roku 1914), "Notatki Płockie", 2008, nr 3, s. 6, 7. comp.jpg
  9. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 1, Miasto Stołeczne Warszawa, Województwo Warszawskie. Warszawa: GUS, 1925, s. 61. comp.jpg
  10. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. X, s. 114. comp.jpg
  11. Ł. Szewczyk, Dobrzyńskie nazwy części wsi z członem Rumunek/Rumunki, "Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki humanistyczno-społeczne. Filologia polska", Toruń: Wydawnictwo UMK, 1981, z. 18 (118), s. 93. comp.jpg
  12. M. Wiśniewski, Tomaszewo (Ryszewek). Cmentarz ewangelicko-augsburski, 2016
  13. M. Wiśniewski, Tomaszewo (Ryszewek). Preromantyzm spod liści. Prezentacja cmentarza na profilu FB stowarzyszenia Lapidaria, 2016 comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License