Cmentarz ewangelicki - Topólka

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

brak cm. na starych mapach

Opis cmentarza

zabudowany.png
Położenie

Cmentarz położony ok. 220 metrów na południe od głównego skrzyżowania we wsi. Należy jechać w stronę mostu na Zgłowiączce w kierunku Izbicy Kujawskiej aż po lewej stronie zobaczymy tabliczkę typu kierunkowskaz o treści Pozostałości cmentarza ewangelickiego oraz bunkrów poniemieckich z okresu II Wojny Światowej w Topólce. Należy wejść na wzniesienie znajdujące się po drugiej stronie drogi pomiędzy terenem gospodarstwa domowego, a składem opału. Od północy i wschodu cmentarz sąsiaduje z terenem zalesionym, od południa ze składem opału, a od zachodu z gospodarstwem domowym.

Podstawowe informacje
Data założenia po 1937 *
Wyznanie ewangelicko-augsburski
Ówczesna parafia Izbica Kujawska (od 1934, 1910-1934 jako filiał parafii w Kole), Koło-Babiak (1903-1910), Babiak (1796-1903)
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,15 ha
Nr działki 74
Kształt pięciokąt nieforemny
Najstarszy zachowany nagrobek I poł. XX w.
Istniejąca dokumentacja Karta cmentarza, oprac. P. Kokotkiewicz, 1987
Zagrożenia splantowanie terenu
Stan zachowania BARDZO ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945?, -

[*] - brak cmentarza na jakichkolwiek mapach sprzed 1945, ani wzmianki w spisie cmentarzy parafii izbiciej z 1937. Izbicki pastor Richard Kneifel we wspomnieniach pisanych w 1975 (ukazały się w Weg und Ziel, 1986-1987) wzmiankuje o przeprowadzonych porządkach na dotychczas zaniedbanym cmentarzu w Topólce. Można hipotetycznie sądzić, że w takim razie był to cmentarz mający sporo lat, lecz brak jakichkolwiek odniesień do czasu wykonania porządków nie daje podstaw by uważać, że brak wzmianki o cmentarzu w Topólce w opracowaniu ewangelickich parafii diecezji kaliskiej jest zwykłym przeoczeniem.

Roślinność
Drzewa akacja
Krzewy lilak, …
Inne trawa, …

Układ cmentarza nieznany, brak informacji o alei, brak pomników przyrody.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mogiły obmurowane NIE - - - -
Mogiły obmurowane z postumentem TAK 1 I poł XX w. beton, piaskowiec
Mogiły ziemne TAK - - - -
Pola grobowe TAK - - - -
Krzyże TAK 1 lata 40. XX w. żeliwo z krucyfiksem
Postumenty TAK 1 lata 40. XX w. beton -
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
Inne NIE - - - -
RAZEM 3 stanowiska
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Według karty cmentarza z 1987 na cmentarzu istniało 7 nagrobków.

Inskrypcje


Galeria zdjęć

fot. Urszula Karolczak, 2016;

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10

fot. Karta cmentarza, oprac. P. Kokotkiewicz, 1987

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 7

Renowacja

Nie przeprowadzono.


Osadnictwo w Topólce

Historia

Nie dotarliśmy do opracowań i źródeł, które udowadniałyby, że Topólka istniała przed XIX wiekiem. Najstarsza wzmianka to młyn Topialka na Zgłowiączce zaznaczony na mapie Gilly'ego z 1803 roku. W 1827 roku osada miała 1 dom i 6 mieszkańców zatem możemy przyjąć, że dopiero co powstawała, lecz brak już wzmianek o młynie. Istniał jednak inny, najprawdopodobniej na wysokości dzisiejszego mostu, młyn Żochel (przynajmniej od 1785).
Ewangelicy z Topólki w 1921 liczyli 20% mieszkańców (20 osób). Podlegali pod parafię w Izbicy Kujawskiej. Kantorat przypuszczalnie znajdował się w Kamieńcu. Jeszcze za czasów, gdy parafia znajdowała się w Babiaku w Topólce funkcjonowała szkoła wyznaniowa. Był to dom z cegły, w którym w 1867 uczyło się 17 dzieci.

Ludzie

-


Bibliografia:

  1. E. H. Busch, Beitrage zur Geschichte und Statistik des Kirchen und Schulwesens der Ev.-Augsburg. Gemeinden im Konigreich Polen, Leipzig, 1867, s. 215.
  2. Cmentarz w Topólce w UpstreamVistula, 1994 (błąd, zdjęcia pokazują cmentarz w Czarnocicach), http://www.upstreamvistula.org/Cemeteries/Cemetery_Distinct.php?id=573&type=recent&n_searchstring=&i_searchstring=&sortselect=one
  3. A. Gąsiorowski, "Regestr diecezjów" Franciszka Czaykowskiego, czyli właściciele ziemscy w Koronie, 1783-1784, 2006, s. 858.
  4. E. Kneifel, Die evangelisch-augsburgischen Gemeinden der Kalischer Diözese, 1937, s. 8, 97, 281, 282. comp.jpg
  5. S. Kozierowski, Badanie nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski, T2. M-Z, 1922, s. 412. comp.jpg
  6. B. Nowicki, Wspomnienia pastora Richarda Kneifla, 2016, http://izbica-kujawska.com/informacje/parafia_ewangelicka_kneifel_wspomnienia.php
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 1, Warszawa, województwo warszawskie. Warszawa: GUS, 1925, s. 100. comp.jpg
  8. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XII, s. 395. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License