Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
| brak cm. na starych mapach |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony ok. 220 metrów na południe od głównego skrzyżowania we wsi. Należy jechać w stronę mostu na Zgłowiączce w kierunku Izbicy Kujawskiej aż po lewej stronie zobaczymy tabliczkę typu kierunkowskaz o treści Pozostałości cmentarza ewangelickiego oraz bunkrów poniemieckich z okresu II Wojny Światowej w Topólce. Należy wejść na wzniesienie znajdujące się po drugiej stronie drogi pomiędzy terenem gospodarstwa domowego, a składem opału. Od północy i wschodu cmentarz sąsiaduje z terenem zalesionym, od południa ze składem opału, a od zachodu z gospodarstwem domowym.
Podstawowe informacje
| Data założenia | po 1937 * |
| Wyznanie | ewangelicko-augsburski |
| Ówczesna parafia | Izbica Kujawska (od 1934, 1910-1934 jako filiał parafii w Kole), Koło-Babiak (1903-1910), Babiak (1796-1903) |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~0,15 ha |
| Nr działki | 74 |
| Kształt | pięciokąt nieforemny |
| Najstarszy zachowany nagrobek | I poł. XX w. |
| Istniejąca dokumentacja | Karta cmentarza, oprac. P. Kokotkiewicz, 1987 |
| Zagrożenia | splantowanie terenu |
| Stan zachowania | BARDZO ZŁY, Typ III |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1945?, - |
[*] - brak cmentarza na jakichkolwiek mapach sprzed 1945, ani wzmianki w spisie cmentarzy parafii izbiciej z 1937. Izbicki pastor Richard Kneifel we wspomnieniach pisanych w 1975 (ukazały się w Weg und Ziel, 1986-1987) wzmiankuje o przeprowadzonych porządkach na dotychczas zaniedbanym cmentarzu w Topólce. Można hipotetycznie sądzić, że w takim razie był to cmentarz mający sporo lat, lecz brak jakichkolwiek odniesień do czasu wykonania porządków nie daje podstaw by uważać, że brak wzmianki o cmentarzu w Topólce w opracowaniu ewangelickich parafii diecezji kaliskiej jest zwykłym przeoczeniem.
Roślinność
| Drzewa | akacja |
| Krzewy | lilak, … |
| Inne | trawa, … |
Układ cmentarza nieznany, brak informacji o alei, brak pomników przyrody.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mogiły obmurowane | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane z postumentem | TAK | 1 | I poł XX w. | beton, piaskowiec | |
| Mogiły ziemne | TAK | - | - | - | - |
| Pola grobowe | TAK | - | - | - | - |
| Krzyże | TAK | 1 | lata 40. XX w. | żeliwo | z krucyfiksem |
| Postumenty | TAK | 1 | lata 40. XX w. | beton | - |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
| RAZEM | 3 stanowiska | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Według karty cmentarza z 1987 na cmentarzu istniało 7 nagrobków.
Inskrypcje
Galeria zdjęć
fot. Urszula Karolczak, 2016;
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
fot. Karta cmentarza, oprac. P. Kokotkiewicz, 1987
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 7 |
Renowacja
Nie przeprowadzono.
Osadnictwo w Topólce
Historia
Nie dotarliśmy do opracowań i źródeł, które udowadniałyby, że Topólka istniała przed XIX wiekiem. Najstarsza wzmianka to młyn Topialka na Zgłowiączce zaznaczony na mapie Gilly'ego z 1803 roku. W 1827 roku osada miała 1 dom i 6 mieszkańców zatem możemy przyjąć, że dopiero co powstawała, lecz brak już wzmianek o młynie. Istniał jednak inny, najprawdopodobniej na wysokości dzisiejszego mostu, młyn Żochel (przynajmniej od 1785).
Ewangelicy z Topólki w 1921 liczyli 20% mieszkańców (20 osób). Podlegali pod parafię w Izbicy Kujawskiej. Kantorat przypuszczalnie znajdował się w Kamieńcu. Jeszcze za czasów, gdy parafia znajdowała się w Babiaku w Topólce funkcjonowała szkoła wyznaniowa. Był to dom z cegły, w którym w 1867 uczyło się 17 dzieci.
Ludzie
-
Bibliografia:
- E. H. Busch, Beitrage zur Geschichte und Statistik des Kirchen und Schulwesens der Ev.-Augsburg. Gemeinden im Konigreich Polen, Leipzig, 1867, s. 215.
- Cmentarz w Topólce w UpstreamVistula, 1994 (błąd, zdjęcia pokazują cmentarz w Czarnocicach), http://www.upstreamvistula.org/Cemeteries/Cemetery_Distinct.php?id=573&type=recent&n_searchstring=&i_searchstring=&sortselect=one
- A. Gąsiorowski, "Regestr diecezjów" Franciszka Czaykowskiego, czyli właściciele ziemscy w Koronie, 1783-1784, 2006, s. 858.
- E. Kneifel, Die evangelisch-augsburgischen Gemeinden der Kalischer Diözese, 1937, s. 8, 97, 281, 282.
- S. Kozierowski, Badanie nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski, T2. M-Z, 1922, s. 412.
- B. Nowicki, Wspomnienia pastora Richarda Kneifla, 2016, http://izbica-kujawska.com/informacje/parafia_ewangelicka_kneifel_wspomnienia.php
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 1, Warszawa, województwo warszawskie. Warszawa: GUS, 1925, s. 100.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XII, s. 395.