Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony w lesie niedaleko przedłużenia ulicy Drzewnej. Ulicą Drzewną w Białych Błotach dojeżdżamy do miejsca gdzie las znajduje się po obu stronach drogi. Odtąd prosto ok. 450 metrów aż po prawej stronie będziemy mieli szkółkę leśną. Na jej wysokości skręcamy w pierwszą ścieżkę w lewo, a następnie od razu w prawo. Po niecałych 30 metrach po prawej stronie mamy cmentarz sąsiadujący od północy ze ścieżką leśną (przedłużenie ul. Czeremchy), a z pozostałych stron z lasem.
Podstawowe informacje
| Data założenia | II ćw. XIX w. (między 1825, a 1839) |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Ciele (od 1866), Bydgoszcz (1772-1866) |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~0,06ha[*] |
| Nr działki | nie wyodrębniono, na terenie działki nr 107/5LP |
| Kształt | czworokąt nieforemny |
| Najstarszy zachowany nagrobek | I poł. XX w.? |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | likwidacja, splantowanie, zalesienie |
| Stan zachowania | BARDZO ZŁY, typ III |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1920?, ? |
Plan sytuacyjny południowych granic ziem folwarku Stary Trzciniec z 1825 nie uwzględnił cmentarza w przeciwieństwie do planu folwarku z 1839.
[*] Dane według Banku Danych o Lasach.
Roślinność
| Drzewa | dąb, sosna, … |
| Krzewy | lilak, … |
| Inne | trawa, … |
Układ wewnętrzny cmentarza nieznany. Brak pomników przyrody.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | TAK | 3 | k. XIX - I ćw. XX w.? | beton, kamień polny | - |
| Mogiły ziemne | TAK | 1 | ? | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | 4 stanowiska | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Inskrypcje
Nie znaleziono.
Galeria zdjęć
fot. Michał P. Wiśniewski, 2016
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
Renowacja
Nie przeprowadzono. SUiKZP gminy Białe Błota podaje, że to cmentarz rodowy.
Osadnictwo w Trzcińcu
Historia
Trzciniec składał się z dwóch odrębnych miejscowości Trzciniec Stary i Nowy. Początek istnienia Trzcińca Starego przypada na rok 1764, gdy bydgoska rada miejska wydzierżawiła na prawie olęderskim na okres 40 lat grunt Mariannie i Hertmanowi Dreyftom ku rumowaniu na folwark Trzciniec Stary. Trzciniec nowy powstał kilka lat później, gdy w 1772 bydgoska rada miejska wydzierżawiła Katarzynie i Jędrzejowi Ryjzom na okres 40 lat na prawie olęderskim rolę pustą z zaroślami do erudowania zdatną na folwarczek Trzciniec Miejski. Dziewiętnastowieczne spisy określają oby dwa folwarczki Alt Rohrbruch i Neu Rohrbruch mianem etablissement, a więc siedlisk nie posiadających niezależnej administracyjnej osobowości prawnej choć posiadających własną nazwę (nie mylić z prywatnymi przedsiębiorstwami rozrywkowo-rekreacyjnymi)
W świetle dostępnych spisów statystycznych i map oby dwie osady funkcjonują jako oddzielne jeszcze w 1885, na mapie z 1896 nazwy jeszcze zostają zachowane, lecz przynajmniej Stary Trzciniec włączono w obszar Białych Błót. Na mapie z 1911 nie ma już Starego Trzcińca wymienionego nawet z nazwy, a Nowy Trzciniec nazwany jako Rohrbruch to stacja kolejowa i leśniczówka. Według mapy Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy Białe Błota z 2016, teren cmentarza jak również gospodarstwa na zachód od niego, nie należą do wsi Białe Błota aczkolwiek posiadają adres Białych Błót.
Zarówno Stary jak i Nowy Trzciniec zamieszkały był w znakomitej większości przez ewangelików - najstarsze dane z 1818, najnowsze z 1885 (łącznie 40 ewangelików na 41 mieszkańców). Po odzyskaniu niepodległości, a może jeszcze szybciej doszło do radykalnej zmiany. Według spisu z 1921 Trzciniec - na obszarze tego dzisiejszego - zamieszkiwało jedynie 9 ewangelików na 85 mieszkańców. Od 1866 ich macierzysta parafia mieściła się w Cielu, a szkoła ewangelicka w Zielonce (przynajmniej od 1860).
Ludzie
Gospodarze z 1839: Johann Born (40 mórg), Gottrfied Heymann (20 mórg), Heinrich Janke (20 mórg)
Bibliografia:
- 2973 Zielonke, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1896.
- 2973 Zielonke, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1911.
- Z. Guldon, R. Kabaciński, Zarys dziejów osad miejskich oraz miejscowości przyłączonych do Bydgoszczy do 1939 roku, [w:] Historia Bydgoszczy. Tom II, cz. I 1920-1939, pod red. M. Biskupa, Bydgoszcz: BTN, 1999, s. 859.
- Plan von dem Stadt Vorwerk Alt Trziniec oder Alt Rohrbruch genannt vermessen im Jahr 1825, 1:5 000, 1825.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie, 1926, s. 7.
- B. Smeil, Charte von dem Bromberger Kämmerei - Vorwerke Trzÿniec, oder Alt Rohrbruch genannt, 1:5 000, 1839.
- Studium Uwarunkowań i Zagospodarowania Przestrzennego gminy Białe Błota, 2016, s. 47.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XII, s. 548.
- Uebersicht der Bestandtheile und Verzeichniss aller Ortschadten des Bromberger Regierungsbezirks, 1818, s. 15.
- Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks, Bromberg: Gruenauer, 1833, s. 3.
- Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 4-5.
- A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 48-49.
