Cmentarz ewangelicki - Tymień

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

tttt.PNG

Opis cmentarza

polny.png
Położenie

Cmentarz położony na polu. Wyjeżdżamy z Izbicy Kujawskiej ulicą Tymieniecką i jedziemy prosto mijając Podtymień. Od zielonej tabliczki informującej o rozpoczęciu się wsi Tymień do skrzyżowania z drogą wyłożoną po obu stronach białym żwirem gdzie musimy skręcić dzieli nas równy kilometr. Dojeżdżamy do tego skrzyżowania gdzie po lewej stronie mamy gospodarstwo domowe i drzewo z tabliczką o wymianie butli gazowych. My skręcamy w prawo i po lewej stronie widzimy charakterystyczny zielony zagajnik będący cmentarzem. Najlepiej minąć go, od razu skręcić w lewo zatrzymać się tuż przed skrętem w prawo. Wtedy jesteśmy najbliżej cmentarza. Ze wszystkich stron otoczony przez pola uprawne.

Podstawowe informacje
Data założenia co najmniej w 1779
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Izbica Kujawska (od 1910 jako filiał, a od 1933 jako odrębna parafia), Babiak (1838-1910), Chodecz (1817-1837), Babiak (1796-1817), Władysławowa (1776-1796), pierwotnie w Tymieniu dom modlitwy (od co najmniej 1779)
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,18 ha
Nr działki 67
Kształt zbliżony do kwadratu
Najstarszy zachowany nagrobek ?
Istniejąca dokumentacja Karta cmentarza, oprac. P. Kokotkiewicz, 1987
Zagrożenia śmieci
Stan zachowania BARDZO ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945, -
Roślinność
Drzewa klon, dąb, …
Krzewy grochodrzew, lilak, …
Inne pokrzywy, trawa, …

Układ cmentarza nieznany. Brak informacji o alei.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce TAK 1 ? beton, cegła w środku zdewastowane trumny
Krzyże NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK 1 I poł XX w piaskowiec z płytą pozioma
Mogiły ziemne NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Postumenty TAK 2 I poł. XX w. piaskowiec, beton postument oraz cokół
Przyścienne NIE - - - -
ŁĄCZNIE 4 stanowiska
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Inskrypcje - fot. T. Słowikowski, 2014


Galeria zdjęć

fot. Tymoteusz Słowikowski, 2014

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8

fot. Karta cmentarza, oprac. P. Kokotkiewicz, 1987

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5

Renowacja

Nie przeprowadzono


Osadnictwo w Tymieniu.

Historia

Tymień wchodził w skład dóbr miejskich Izbicy Kujawskiej. Osadników protestanckich sprowadzono w 1770 r. z inicjatywy właściciela dóbr - hrabiego Skarbka. Według wizytacji diecezji kujawsko-pomorskiej przeprowadzonej przez kanclerza włocławskiego ks. Józefa Glińskiego na polecenie biskupa Józefa Rybińskiego w 1779 roku, w Tymieniu istniał cmentarz oraz miejsce modlitwy (oratorium) dla luteran. Najprawdopodobniej oratorium służyło także za szkołę, o której pierwsze wzmianki pochodzą z 1798 r. Dane statystyczne kościoła ewangelicko-augsburskiego z 1867 r. mówią, że szkoła o charakterze wyznaniowym była budynkiem drewnianym, w którym uczyło się 17 uczniów.
Szkoła nie miała rangi kantoratu gdyż ten umieszczony był w Izbicy Kujawskiej od 1824 r., która awansowała do rangi filiału w 1910, zaś od 1933 zyskała status parafii, pod którą podlegali protestanci z Tymienia. Wcześniej opiekę duszpasterską sprawowali pastorzy z Władysławowa (1776-1796), Babiaka (1796-1817), Chodcza (1817-1837), Babiaka (1838-1910). W latach 80. XIX w. zamieszkany był wyłącznie przez ewangelików, w 1921 r. stanowili oni 73% mieszkańców.

Ludzie

Nazwiska z ksiąg chrztów parafii rzymskokatolickej w Izbicy z lat 1769-1779: Beger, Bulman, Linman, Meler, Miał, Miller, Neyman, Szeyder, Tuszyński, Tyczyński, Zaydel,
Wilhelm Thiede - członek komitetu budowy kościoła w Izbicy


Bibliografia:

  1. 3927 F Babiak, 1:25 000, WIG, 1944. comp.jpg
  2. M. Borucki, Ziemia kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym, ekonomicznym i statystycznym, Włocławek, 1882, s. 156. comp.jpg
  3. E. H. Busch, Beitrage zur Geschichte und Statistik des Kirchen und Schulwesens der Ev.-Augsburg. Gemeinden im Konigreich Polen, Leipzig, 1867, s. 215.
  4. Karta cmentarza, oprac. P. Kokotkiewicz, 1987.
  5. E. Kneifel, Die evangelisch-augsburgischen Gemeinden der Kalischer Diözese, 1937, s. 88, 276-284. comp.jpg
  6. E. Kneifel, Die evangelisch-augsburgischen Gemeinden in Polen 1555-1939. Eine Parochialgeschichte in Einzeldarstellungen, Vierkirchen über München : Selbstverlag des Verfassers, 1971, s. 79-80.
  7. Księga metryk chrzcielnych w izbickim kościele parafialnym (1769-1779), http://izbica-kujawska.com/informacje/ksiegametryk.php [dostęp: 26.07.2015]
  8. W. Kujawski, Repetytorium Ksiąg Wizytacyjnych Diecezjii Kujawsko-Pomorskiej przechowywanych w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku, cz. 2: Wizytacje XVIII wieku, Z 3: Wizytacje drugiej połowy XVIII wieku, “Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 2000, t. 73, s. 342.
  9. B. Nowicki, parafia ewangelicko-augsburska w Izbicy Kujawskiej, http://izbica-kujawska.com/informacje/parafia_ewangelicka_historia.php [dostęp: 26.07.2015]
  10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 2, województwo łódzkie. Warszawa: GUS, 1925, s. 26. comp.jpg
  11. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XII, s. 707. comp.jpg
  12. Zdjęcia cmentarza w Tymieniu na stronie parafii ewangelicko-augsburskiej w Koninie, http://luteranie.konin.pl/cmentarze/tymien/cmentarz-ewangelicki.html [dostęp: 24.07.2015]
  13. Zdjęcia cmentarza w Tymieniu na stronie WKKR PTTK "Cyklista" we Włocławku, http://www.cyklista.pun.pl/gallery.php?pid=21960 [dostep: 24.07.2015]

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License