Cmentarz ewangelicki - Wełna

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

wel.png

Opis cmentarza

polny.png
Położenie

Cmentarz położony w polu tuż za terenem gospodarstwa domowego nr 5, ok. 80 m. od drogi biegnącej przez wieś. Od północy i zachodu sąsiaduje z polami uprawnymi, od południa z nieużytkami, a od wschodu z terenem zalesionym.

Podstawowe informacje
Data założenia II poł. XIX w.
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Zrazim (od 1893), Janowiec Wielkopolski (1887-1893), Gołaszewo (1845-1887), Skoki (przed 1845)
Status nieczynny
Powierzchnia 0,13ha
Nr działki 33
Kształt trapez
Najstarszy zachowany nagrobek przełom XIX i XX w.
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia śmieci, dewastacja
Stan zachowania ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1945?, -

Pierwotnie miał kształt prostokąta.

Roślinność
Drzewa klon, …
Krzewy lilak, grochodrzew, …
Inne

Układ cmentarza częściowo czytelny.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK >15 I poł. XX w. lastryko, beton -
Mogiły ziemne NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Postumenty TAK 9 I poł. XX w. lastryko, piaskowiec przy mogiłach lub wolnostojące
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - cmentarz był ogrodzony murem. Podobno zachował się słupek - nie znaleziono
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Krzyż NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych.

Inskrypcje - fot. Michał P. Wiśniewski, 2015;


Galeria zdjęć

fot. Michał P. Wiśniewski, 2015
{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14
{$caption}
fot. 15
{$caption}
fot. 16
{$caption}
fot. 17
{$caption}
fot. 18
{$caption}
fot. 19
{$caption}
fot. 20

Renowacja

Nie przeprowadzono. Cmentarz znajduje się na polu, na tyłach jednego z gospodarstw. Swobodny dostęp możliwy jest jedynie od strony mostu na rzece Wełnie.


Osadnictwo w Wełnie

Historia

Pierwsze wzmianki o Wełnie notowane były już w 1239 roku. Od nazwy wsi prawdopodobnie nazwisko wzięli XIV wieczni właściciele , bracia Wełmińscy. Od co najmniej końca XVIII w. Wełna związana była z majątkiem w Żernikach i należała do Józefa Koszkowskiego.
Najwięcej protestantów w Wełnie zanotowano w spisie z 1860 r. Stanowili 73% mieszkańców. Pierwszą parafia ewangelicką, pod którą podlegali to odległe Skoki, potem Gołaszewo, potem Janowiec Wielkopolski, a od 1893 pobliski Zrazim. Według spisu powszechnego z 1921 roku we wsi mieszkało 55% ewangelików.

Ludzie

Lista strat w I wojnie światowej zawiera następujące nazwiska: Baer, Blesing, Friedrich, Grzesiak, Huske, Magnus, Paradowski, Pawlitzki, Schendel, Schneider, Stenzel, Tyranowski

Księga adresowa Polski z 1928 r. zawiera następujące nazwiska: Plagens (właściciel ziemski), Schendel (właściciel ziemski), Wein (młyn motorowy)


Bibliografia:

  1. 3271 Rogowo, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1: 25 000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1940 comp.jpg
  2. Gminny program opieki nad zabytkami gminy janowiec Wielkopolski na lata 2013-2016, 2013, s. 33. comp.jpg
  3. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1478. comp.jpg
  4. A. Lattermann, Einfuehrung in die deutsche Sippenforschung in Polen und dem preussischen Osten. Poznań: Historische Geselschaft fuer Polen, 1938, s. 82. comp.jpg
  5. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie, Warszawa: GUS, 1926, s. 128. comp.jpg
  6. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XIII, s. 204. comp.jpg
  7. A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen, Posen: W. Decker, 1898, s. 436-437. comp.jpg
  8. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks : mit einer geographisch-statistischen Übersicht derselben, Bromberg, 1833, s. 134. comp.jpg
  9. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 176-177, 108-109. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License