Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz polny położony w południowej części wsi (Huby Wójcińskie). Jadąc drogą ze Szczepanowa w kierunku Żnina skrcamy w lewo przy kapliczce i po ok. 200 metrach znów wybieramy drogę po lewej stronie. Po niecałych 900 metrach będziemy mieć tuz za gospodarstwem ścieżkę w prawo w kierunku Jeziora Gwiazda, a przy niej widzimy oazę zieleni. To cmentarz sąsiadujący od północy ze ścieżką, a z pozostałych stron z polem uprawnym.
Podstawowe informacje
| Data założenia | IV ćw. XIX w. (na mapie z 1890 jest) |
| Wyznanie | ewangelicki |
| Ówczesna parafia | Barcin (od 1852), Barcin-Żnin (1846-1852), Łabiszyn-Barcin (1828-1846) |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | 0,11ha |
| Nr działki | 122 |
| Kształt | zbliżony do prostokąta |
| Najstarszy zachowany nagrobek | ? |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | śmieci, dewastacja, splantowanie |
| Stan zachowania | ZŁY, Typ III |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1958?, - |
Roślinność
| Drzewa | … |
| Krzewy | … |
| Inne | bluszcz, … |
Układ cmentarza nieznany. Brak pomników przyrody.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | NIE | 1 | ? | żeliwo, beton, drewno, granit | 3 mogiły oznaczne współczesnymi drewnianymi krzyżami z tabliczkami, widoczne także podstawy po innych ogrodzeniach (?) |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | TAK | - | - | - | - |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Krzyż | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Inskrypcje - fot. Łukasz Naliwajski, 2017;
Galeria zdjęć
fot. Łukasz Naliwajski, 2017
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
Renowacja
Nie przeprowadzono. Domyśleć się można, że krzyże wraz z tabliczkami zamontowali żyjący potomkowie rodziny Eichstadt. Są to jedyne mogiły na tym cmentarzu. Niewykluczone, że jest to prywatny cmentarz rodowy rodziny Eichstadt (Eichstädt) - właścicieli wiatraka.
Osadnictwo w Wójcinie
Historia
Najwcześniejsze wzmianka pochodzi z 1357. Wójcin jest wtedy wymieniony jako posiadłość należąca do kapituły gnieźnieńskiej (centrum wierlkiego klucza kapitulnego znajdowało się w Niestronnie). Nie oznacza to, że arcybiskupstwo nie wydzierżawiało swoich dóbr. Przykładowo dzierżawcą Wójcina w 1734 był Jan Stawski. Po III zaborze, w 1796, skonfiskowano majątki kapituły gnieźnieńskiej i włączono je w system tzw. domen rządowych. Celem była dzierżawa, a najlepiej sprzedaż majątków pokościelnych. Według spisu z 1818 Wójcin składał się ze wsi kmiecej, folwarku, młyna i smolników. Warto przypomnieć, że podobno od XV wieku istniała tu parafia pw Narodzenia NMP. Jako samodzielna parafia przestała istnieć w 1523, a obraz NMP został przeniesiony do Szczepanowa. O budynku kościelnym wspomina jeszcze statystyka z 1860. Wówczas właścicielem tutejszego majątku był Rudolf von Homeyer (1828- przed 1890, został nim pomiędzy 1846, a 1859). Jego syn Rudolf II (1854-1890) był właścicielem majątku Zgniłobłoty i został pochowany w Konojadach. Nie udało się znaleźć dokładnej daty sprzedaży Wójcina rodzinie Rust. Stało się to przypuszczalnie w latach 80. XIX wieku. Odtąd aż do co najmniej 1941 majątkiem władali Rustowie - najpierw Gustav, potem Hans. Na pewno spokrewniony z nimi Erich Rust posiadał majątek w Biskupinie. Bracia Rust byli właścicielami Jeziora Kierzkowskiego.
Ewangelicy nigdy nie stanowili poważnego odsetka mieszkańców wsi. W połowie lat 80. XIX wieku było ich 27%. Tuż po odzyskaniu niepodległości przez Polskę niecałe 12%. Podlegali pod parafię ewangelicką w Barcinie.
Ludzie
Lista strat w I wojnie światowej zawiera następujące nazwiska: Batkowski, Biliński, Dickmann, Jagodziński, Karczyński, Kozlowski, Kubiak, Lenz, Leszczynski, Muller, Nowak, Nowitzki, Nyka, Prier, Przytulski, Riemer, Rzezepka, Schultz, Sporny, Suplicki, Szczepaniak, Urbanski, Walczak, Wierzchosławski, Wojciechowski
Księga adresowa z 1928: Eichstaedt (wiatrak), Huber (wyszynk trunków), Reszel (młyn, od 1930), Gustav Rust (właściciel ziemski. 312 ha), Suplicki (murarz)
Księga adresowa z 1941: Gustav Meier (gościniec), Anton Szalkowski (sklep), Eichstaedt (wiatrak), Hans Rust (wiatrak)
Bibliografia:
- Adressbuch des Grundbesitzes im Grossherzogthum Posen dem Areal nach von 500 Morgen, Berlin, 1872, s. 156-157.
- J. N. Bobrowicz, Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, 1846, s. 518-519.
- Dane genealogiczne Rudolfa von Homeyera (1828- przed 1890), http://westpreussen.de/einwohner/index.php?m=family&id=I253527
- Deutsche Reiches Adressbuch, 1941, s. 357.
- K. Gapiński, Nad Notecią w stylu retro, "Pałuki" 2006, nr 27, http://palukitv.pl/teksty/tekst-roku-2006/904-nad-notecia-w-stylu-retro.html
- Gemeindelexikon für die Provinz Posen: auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1 Dezember 1885 und anderer amtlicher Quellen, Berlin, 1887, s. 250-251.
- Gueter-Adressbuch der Provinz Posen, Stettin: Paul Niekammer, 1907, s. 266-267.
- Güter-Adressbuch für die Provinz Posen, 1913, s. 298-299.
- S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski T. 2 M-Z, Poznań, 1922, s. 488.
- Księga adresowa gospodarstw rolnych województwa poznańskiego, 1926, s. 526-527.
- Księga Adresowa Obywateli Ziemskich Rzeczypospolitej Polskiej, 1923, s. 90.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1483.
- Kurzgefasstes statistisches Handbuch der Provinz Posen, Posen, 1877, s. 172.
- P37 S26 G SZCZEPANOWO, 1: 25 000, WIG, 1934
- A. Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Wielkopolska, t. I, Warszawa, 1883, s. 189.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie, Warszawa: GUS, 1926, s. 128.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XIII, s. 745.
- S. Truchim (red.), Historja powiatu żnińskiego, Poznań, 1928, s. 52, 178, 179.
- Uebersicht der Bestandtheile und Verzeichniss aller Ortschadten des Bromberger Regierungsbezirks, 1818, s. 46.
- Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks : mit einer geographisch-statistischen Übersicht derselben, Bromberg, 1833, s. 112.
- Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 140-141.
- A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen, Posen: W. Decker, 1898, s. 6-8.
- Wójcin w PolskieZabytki.pl
- Wójcin. Na trzech jeziorach, 2007, http://www.pomorska.pl/artykuly-archiwalne/art/6915023,wojcin-na-trzech-jeziorach,id,t.html