Cmentarz ewangelicki - Wójcin

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

N7BwPLqoLrdUQPQ8VSg77EgWFmp0TCbgbWLpiJxW99uq8Y3dl8Aph-Vxk5j-KxJaKD1yudD406aEGhE=w320

Opis cmentarza

polny.png chronione.png
Położenie

Cmentarz polny położony w południowej części wsi (Huby Wójcińskie). Jadąc drogą ze Szczepanowa w kierunku Żnina skrcamy w lewo przy kapliczce i po ok. 200 metrach znów wybieramy drogę po lewej stronie. Po niecałych 900 metrach będziemy mieć tuz za gospodarstwem ścieżkę w prawo w kierunku Jeziora Gwiazda, a przy niej widzimy oazę zieleni. To cmentarz sąsiadujący od północy ze ścieżką, a z pozostałych stron z polem uprawnym.

Podstawowe informacje
Data założenia IV ćw. XIX w. (na mapie z 1890 jest)
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Barcin (od 1852), Barcin-Żnin (1846-1852), Łabiszyn-Barcin (1828-1846)
Status nieczynny
Powierzchnia 0,11ha
Nr działki 122
Kształt zbliżony do prostokąta
Najstarszy zachowany nagrobek ?
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia śmieci, dewastacja, splantowanie
Stan zachowania ZŁY, Typ III
Data zamknięcia, likwidacji 1958?, -
Roślinność
Drzewa
Krzewy
Inne bluszcz, …

Układ cmentarza nieznany. Brak pomników przyrody.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Mogiły obmurowane NIE 1 ? żeliwo, beton, drewno, granit 3 mogiły oznaczne współczesnymi drewnianymi krzyżami z tabliczkami, widoczne także podstawy po innych ogrodzeniach (?)
Mogiły ziemne NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Pola grobowe TAK - - - -
Postumenty NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Krzyż NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Inskrypcje - fot. Łukasz Naliwajski, 2017;


Galeria zdjęć

fot. Łukasz Naliwajski, 2017
{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5

Renowacja

Nie przeprowadzono. Domyśleć się można, że krzyże wraz z tabliczkami zamontowali żyjący potomkowie rodziny Eichstadt. Są to jedyne mogiły na tym cmentarzu. Niewykluczone, że jest to prywatny cmentarz rodowy rodziny Eichstadt (Eichstädt) - właścicieli wiatraka.


Osadnictwo w Wójcinie

Historia

Najwcześniejsze wzmianka pochodzi z 1357. Wójcin jest wtedy wymieniony jako posiadłość należąca do kapituły gnieźnieńskiej (centrum wierlkiego klucza kapitulnego znajdowało się w Niestronnie). Nie oznacza to, że arcybiskupstwo nie wydzierżawiało swoich dóbr. Przykładowo dzierżawcą Wójcina w 1734 był Jan Stawski. Po III zaborze, w 1796, skonfiskowano majątki kapituły gnieźnieńskiej i włączono je w system tzw. domen rządowych. Celem była dzierżawa, a najlepiej sprzedaż majątków pokościelnych. Według spisu z 1818 Wójcin składał się ze wsi kmiecej, folwarku, młyna i smolników. Warto przypomnieć, że podobno od XV wieku istniała tu parafia pw Narodzenia NMP. Jako samodzielna parafia przestała istnieć w 1523, a obraz NMP został przeniesiony do Szczepanowa. O budynku kościelnym wspomina jeszcze statystyka z 1860. Wówczas właścicielem tutejszego majątku był Rudolf von Homeyer (1828- przed 1890, został nim pomiędzy 1846, a 1859). Jego syn Rudolf II (1854-1890) był właścicielem majątku Zgniłobłoty i został pochowany w Konojadach. Nie udało się znaleźć dokładnej daty sprzedaży Wójcina rodzinie Rust. Stało się to przypuszczalnie w latach 80. XIX wieku. Odtąd aż do co najmniej 1941 majątkiem władali Rustowie - najpierw Gustav, potem Hans. Na pewno spokrewniony z nimi Erich Rust posiadał majątek w Biskupinie. Bracia Rust byli właścicielami Jeziora Kierzkowskiego.
Ewangelicy nigdy nie stanowili poważnego odsetka mieszkańców wsi. W połowie lat 80. XIX wieku było ich 27%. Tuż po odzyskaniu niepodległości przez Polskę niecałe 12%. Podlegali pod parafię ewangelicką w Barcinie.

Ludzie

Lista strat w I wojnie światowej zawiera następujące nazwiska: Batkowski, Biliński, Dickmann, Jagodziński, Karczyński, Kozlowski, Kubiak, Lenz, Leszczynski, Muller, Nowak, Nowitzki, Nyka, Prier, Przytulski, Riemer, Rzezepka, Schultz, Sporny, Suplicki, Szczepaniak, Urbanski, Walczak, Wierzchosławski, Wojciechowski

Księga adresowa z 1928: Eichstaedt (wiatrak), Huber (wyszynk trunków), Reszel (młyn, od 1930), Gustav Rust (właściciel ziemski. 312 ha), Suplicki (murarz)

Księga adresowa z 1941: Gustav Meier (gościniec), Anton Szalkowski (sklep), Eichstaedt (wiatrak), Hans Rust (wiatrak)


Bibliografia:

  1. Adressbuch des Grundbesitzes im Grossherzogthum Posen dem Areal nach von 500 Morgen, Berlin, 1872, s. 156-157. comp.jpg
  2. J. N. Bobrowicz, Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, 1846, s. 518-519. comp.jpg
  3. Dane genealogiczne Rudolfa von Homeyera (1828- przed 1890), http://westpreussen.de/einwohner/index.php?m=family&id=I253527
  4. Deutsche Reiches Adressbuch, 1941, s. 357. comp.jpg
  5. K. Gapiński, Nad Notecią w stylu retro, "Pałuki" 2006, nr 27, http://palukitv.pl/teksty/tekst-roku-2006/904-nad-notecia-w-stylu-retro.html
  6. Gemeindelexikon für die Provinz Posen: auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1 Dezember 1885 und anderer amtlicher Quellen, Berlin, 1887, s. 250-251. comp.jpg
  7. Gueter-Adressbuch der Provinz Posen, Stettin: Paul Niekammer, 1907, s. 266-267. comp.jpg
  8. Güter-Adressbuch für die Provinz Posen, 1913, s. 298-299. comp.jpg
  9. S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski T. 2 M-Z, Poznań, 1922, s. 488. comp.jpg
  10. Księga adresowa gospodarstw rolnych województwa poznańskiego, 1926, s. 526-527. comp.jpg
  11. Księga Adresowa Obywateli Ziemskich Rzeczypospolitej Polskiej, 1923, s. 90. comp.jpg
  12. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1483. comp.jpg
  13. Kurzgefasstes statistisches Handbuch der Provinz Posen, Posen, 1877, s. 172. comp.jpg
  14. P37 S26 G SZCZEPANOWO, 1: 25 000, WIG, 1934 comp.jpg
  15. A. Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Wielkopolska, t. I, Warszawa, 1883, s. 189. comp.jpg
  16. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie, Warszawa: GUS, 1926, s. 128. comp.jpg
  17. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XIII, s. 745. comp.jpg
  18. S. Truchim (red.), Historja powiatu żnińskiego, Poznań, 1928, s. 52, 178, 179. comp.jpg
  19. Uebersicht der Bestandtheile und Verzeichniss aller Ortschadten des Bromberger Regierungsbezirks, 1818, s. 46. comp.jpg
  20. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks : mit einer geographisch-statistischen Übersicht derselben, Bromberg, 1833, s. 112. comp.jpg
  21. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 140-141. comp.jpg
  22. A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen, Posen: W. Decker, 1898, s. 6-8. comp.jpg
  23. Wójcin w PolskieZabytki.pl comp.jpg
  24. Wójcin. Na trzech jeziorach, 2007, http://www.pomorska.pl/artykuly-archiwalne/art/6915023,wojcin-na-trzech-jeziorach,id,t.html

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License