Cmentarz ewangelicki - Zajezierze

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

zajezierze.jpg

Opis cmentarza

zabudowany.png renowacja.png
Położenie

Cmentarz położony po środku wsi, na lekkim wzniesieniu, z trzech stron ograniczony przez drogi bite. Od strony północnej sąsiaduje z drogą biegnącą przez całą wieś, a następnie z gospodarstwem, od strony zachodniej z drogą ograniczającą go od gospodarstwa, a od strony wschodniej z drogą, a dalej z lasem.

Podstawowe informacje
Data założenia
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Gniewkowo(od 1886), Murzynko (1846-1886), przedtem Inowrocław
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,40 ha
Nr działki 56/1
Kształt zbliżony do odwróconego trójkąta
Najstarszy zachowany nagrobek XIX w.
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia śmieci
Stan zachowania PONIŻEJ PRZECIĘTNEJ, Typ VI

Układ cmentarza całkowicie zatarty. Stan zachowania nekropolii poniżej przeciętnej z uwagi na dewastacje i ubytki nagrobków. Zachowały 2 elementy z inskrypcjami [Ins. 1], [Ins. 2] oraz 1 niekompletne szkło marblitowe [Ins. 3]. Absolutną większość stanowią mogiły umocnione, w tym co najmniej jedna z wieku XIX [Fot. 7] i inna (zapewne również z XIX w) z motywem zdobniczym po bokach [Fot. 2], [Fot. 3].

Roślinność
Drzewa Dąb, Robinia akacjowa, Wiąz
Krzewy Iglaki
Inne

Brak alei. Brak zarejestrowanych pomników przyrody, choć 4 dęby mają bardzo słuszną średnicę. Pole cmentarza ograniczone przez kilkanaście sztuk robini akacjowych.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Obejścia NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK 16 najstarszy XIX w. lastryko dziecięcy, 2 destrukty
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne TAK - - - krzyż oraz kamień upamiętniający renowację

Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych.

Inskrypcje - fot. Michał P. Wiśniewski, 2012; Fot. Karolina Falleńczyk, 2015;


Galeria zdjęć

fot. Karolina Falleńczyk, 2015;

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13

fot. Michał P. Wiśniewski, 2012;

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13

Renowacja

Przeprowadzono w latach 2008 - 2011 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju Zajezierza w ramach projektu "Tylko pamięć…" Prace porządkowe polegały na wycięciu ogromnej ilości krzewów, odchwaszczenia terenu i posadzeniu trawy. Na koniec zainstalowano krzyż, posadzono tuje tworząc aleje i postawiono kamień upamiętniający z tablicą. Na koniec odbyło się nabożeństwo, które poprowadził ks. proboszcz Tadeusz Krzymiński z parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja i św. Konstancji w Gniewkowie. Najwięcej pracy włożyli mieszkańcy wsi Zajezierze i Nadleśnictwo Gniewkowo.
Cmentarz przez cały czas jest pod opieką mieszkańców wsi, którzy w 2014 r. ponownie wycieli porastającą roślinność.


Osadnictwo w Zajezierzu

Historia

1860: 97%
1921: 75%

szkoła od 1860 co najmniej

Ludzie

Księga adresowa z 1903 r. zawiera następujące nazwiska: Dobslaw, Fenske, Gerth (sołtys), Hauswald, Rahn (karczma, tartak), Streifling, Wolfram (leśniczy)

Lista strat z I wojny światowej zawiera następujące nazwiska: Becker, Fege, Fehlau, Galster, Gerth, Gunter, Hartwig, Kilian, Lemke, Muller, Thober, Weiss, Witt, Witzke, Wolfram

Księga adresowa z 1928 r. zawiera następujące nazwiska: Rahn (młyn, tartak)

Księga adresowa z 1941 r. zawiera następujące nazwiska: Rahn (sklep, tartak)


Źródła i opracowania:

  1. 3076 Schirpitz, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Preuss. Landesaufnahme, 1910. comp.jpg
  2. Adressbuch für die Stadt Inowrazlaw und die Kreise Inowrazlaw und Strelno : mit den Städten Urgenau, Kruschwitz, Strelno sowie Mogilno und Pakosch, Inowrazlaw: Kujawischer Bote, 1903, s. 160. comp.jpg
  3. Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 340. comp.jpg
  4. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1491. comp.jpg
  5. E. Romanowska, Był cmentarz, nie ma cmentarza [dostęp 11.10.2012] comp.jpg.
  6. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 23 comp.jpg
  7. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XIV, s. 291. comp.jpg
  8. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg, Bromberg: M. Aronsohn, 1860, s. 82-83. comp.jpg
  9. A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen. Posen: W. Decker, 1898, s. 143. comp.jpg

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License