Cmentarz ewangelicki - Zbiczno

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

zzzzzzz.jpg

Opis cmentarza

polny.png renowacja.png
Położenie

Cmentarz położony przy głównej drodze idącej przez wieś, w odległości ok. 1,3 km na północ (kierunek Ciche) od centrum Zbiczna, przy przystanku PKS. Od północy i wschodu sąsiaduje z polami uprawnymi, od południa z terenem gospodarstwa domowego, a od zachodu z drogą, którą dojechaliśmy.

Podstawowe informacje
Data założenia II poł. XIX w.
Wyznanie ewangelicki
Ówczesna parafia Szafarnia (od 1891, (od 1894 samodzielna parafia)), Brodnica (1772-1891)
Status nieczynny
Powierzchnia ~0,14 ha
Nr działki 267
Kształt prostokąt
Najstarszy zachowany nagrobek I ćw. XX w.
Istniejąca dokumentacja
Zagrożenia śmieci, dewastacja
Stan zachowania UPAMIĘTNIONY, Typ VIb
Data zamknięcia, likwidacji 1945?, -
Roślinność
Drzewa dąb, klon, …
Krzewy lilak, …
Inne trawa, barwinek, bluszcz, …

Układ cmentarza czytelny.

Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże TAK 2 k. XIX w. - I poł. XX w. żeliwo, lastryko
Obeliski NIE - - - -
Mogiły obmurowane TAK 7 I poł. XX w. lastryko, beton
Mogiły ziemne NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - -
Postumenty NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
ŁĄCZNIE 9 stanowisk
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - pozostałości ogrodzenia w południowej części
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Inne TAK 1 XXI w. kamień polny kamień z tablicą pamiątkową

Brak danych o osobach znanych i zasłużonych pochowanych na cmentarzu.

Inskrypcje - fot. Mariusz Kaniecki, 2016;

Galeria zdjęć

fot. Mariusz Kaniecki, 2016

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11
{$caption}
fot. 12
{$caption}
fot. 13
{$caption}
fot. 14
{$caption}
fot. 15
{$caption}
fot. 16
{$caption}
fot. 17
{$caption}
fot. 18

fot. Emilia Witkowska, 2016

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5
{$caption}
fot. 6
{$caption}
fot. 7
{$caption}
fot. 8
{$caption}
fot. 9
{$caption}
fot. 10
{$caption}
fot. 11

Renowacja

renowacji nie przeprowadzono, cmentarz został jedynie uprzątnięty ze śmieci i upamiętniony tablicą w 2010. Nabożeństwo celebrował pastor Michał Walukiewicz, wówczas z Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Rypinie.

Osadnictwo w Zbicznie

Historia

Zbiczno wzmiankowane było już w 1361 roku jako wieś czynszowa Państwa Krzyżackiego administracyjnie leżąca w komturstwie brodnickim. W czasach I Rzeczpospolitej była królewszczyzną starostwa brodnickiego z urzędującym sołtysem. Oprócz sołtysa i chłopów osiedlili się tu także lemani i rybacy. Część gruntów należała do proboszcza brodnickiego. Wieś mocno ucierpiała w czasie potopu szwedzkiego. Już za czasów zaborów wydobywano i wypalano wapno na półwyspie jeziora Zbiczno.
Nie udało się ustalić kiedy dokładnie osiedlili się w Zbicznie protestanci. Domyślać się można, że większa ilość sprowadziła się już po I zaborze pruskim. Społeczność ewangelicka nigdy nie stanowiła we wsi większości. Największy ich odsetek zanotowano w spisie z 1871 roku i odtąd ich ilość spada. W pierwszym polskim spisie powszechnym z 1921 zanotowano ich 20%. Szkoła powszechna działała od 1806 roku. Protestanci podlegali pod parafię ewangelicka w Brodnicy, a od 1891 pod Szafarnię.

Ludzie

Lista strat z I wojny światowej: Beckter, Bernt, Bork, Brzozowski, Brosda, Brzezicki, Chachulski, Cholewczyński, Cybulski, Ćwikliński, Dahm, Dankowski, Dobrik, Dombrowski, Dylewicz, Feldt, Giese, Gniewota, Gogolin, Gollnik, Gruzlewski, Iwankowski, Jabliński, Jabłoński, Jakubowski, Jaddatz, Jendrzejewski, Kamiński, Kardacki, Kromka, Krzyżanowski, Kubalicki, Laskowski, Leśniewski, Lidziński, Malinowski, Monczkowski, Obermuller, Otremba, Paturalski, Pawski, Perschke, Plotkowski, Reschke, Rosenau, Rudnicki, Rutecki, Schenkowski, Schramke, Schulz, Sobolewski, Sonnenwald, Sperkowski, Stokowski, Trzciński, Wachholz, Weiss, Wiśniewski, Wohlgemuth, Wydrzyński, Zdunkowski

Kalendarz Nauczycielski na rok 1925 - Aleksander Jankowski, Izabela Jankowska

Księga adresowa Polski z 1928 r wymienia następujące nazwiska: Bendkowski (szewc), Cholenczewski (stolarz), Cichowska (rybołówstwo), Cichowski (krawiec, zajazd), Dajewski (zajazd), Dylewicz (murarz), Fabiański (murarz), Guzowski (zajazd), Kozikowski (mleczarnia), Laskowska (akuszerka), Leśniewski (rybołówstwo), Nowicki (kowal), Ostrowski (murarz), Plałk (kowal), Rozwadowski (rzeźnik), Szczawiski (krawiec), Śliwiński (piekarz, zajazd), Tułodziecki (rzeźnik), Urbański (kowal), Winnicki (artykuły kolonialne),

Księga adresowa z 1941 r. wymienia następujące nazwiska: Bolkowski (stelmach), Dobrik (zajazd), Gutfeld (kowal), Kozikowski (szewc), Plath (kowal), Pohlmann (rzeźnik)

Bibliografia:

  1. 2682 Pokrzydowo, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1911. comp.jpg
  2. Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 162. comp.jpg
  3. Die Gemeinden und Gutsbezirke der Provinz Preussen und ihre Bevölkerung : nach den Urmaterialien der allgemeinen Volkszählung vom 1. December 1871, 1874, s. 430-431. comp.jpg
  4. Gemeindelexikon die Regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Oppeln : auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 1. Dezember 1910 und anderer amtlicher Quellen, Berlin, 1912, s. 70-71. (Reg. Marienwerder). comp.jpg
  5. A. Harnoch, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen, Neidenburg, 1890, s. 546-548. comp.jpg
  6. Kalendarz nauczycielski na rok 1925, Tuchola, 1924, s. 26. comp.jpg
  7. Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1246. comp.jpg
  8. H. Plehn, Ortsgeschischte des Kreises Strasburg in Westpreussen, Königsberg, 1900, s. 141-142. comp.jpg
  9. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Pomorskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 5 comp.jpg
  10. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Zbiczno. Część I. Uwarunkowania Gminy Zbiczno, Zbiczno 2015, s. 3-4, 81, http://www.bip.zbiczno.ug.gov.pl/1786,l1.html
  11. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. XIV, s. 535. comp.jpg
  12. J. Wultański, Historia ewangelicyzmu brodnickiego, Brodnica 1998
  13. Zbiczno w Internetowym Słowniku Ziem Polskich w średniowieczu, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=2138&q=zbiczno&d=0&t=0
2010cmentarzewangelickizbiczno
wersja strony: 2, ostatnia edycja: 07 Dec 2016 08:45
Edytuj Oceń (0) Tagi Historia Pliki Drukuj Narzędzia + Opcje
O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License