Cmentarz poepidemiczny - Branno

del.icio.usFacebook


Położenie cmentarza - mapy

b1.jpg

Opis cmentarza

polny.png

Uwaga: Nie jest to miejsce ulokowania cmentarza, gdyż nie wiadomo gdzie pochowano ofiary epidemii. Wiadomo tylko, że w miejscu kapliczki stał do 1848 r. kościół. Przyjmujemy, że jest to symboliczny upamiętniony cmentarz poepidemiczny.

Położenie

Kapliczka położona na terenie dawnego parku dworskiego w Brannie, na niewielkim wzniesieniu, ok. 30 m. od głównej drogi przechodzącej przez wieś. Będąc w Markowie, przy skrzyżowaniu, patrząc w stronę położonej obok szkoły kierujemy się w prawo (na wschód) ok. 950 m. do skrzyżowania. Dalej prosto ok. 250 m. Mijamy po lewej dawne czworaki, a po prawej zauważymy kapliczkę. Ze wszystkich stron sąsiaduje z terenem dawnego parku.

Podstawowe informacje
Data założenia XIX w., prawdopodobnie w 1873 r.
Wyznanie bezwyznaniowy-epidemiczny
Ówczesna parafia -
Status nieczynny
Powierzchnia ?
Nr działki nie wyodrębniono, na terenie 203
Kształt ?
Najstarszy zachowany nagrobek brak
Istniejąca dokumentacja ?
Zagrożenia -
Stan zachowania UPAMIĘTNIONY (?)
Roślinność
Drzewa -
Krzewy -
Inne
Nagrobki i inne elementy
Nagrobki
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Cenotafy NIE - - - -
Cippusy NIE - - - -
Grobowce NIE - - - -
Krzyże NIE - - - -
Mogiły obmurowane NIE - - - -
Mogiły ziemne NIE - - - -
Obeliski NIE - - - -
Płyty poziome NIE - - - -
Płyty pionowe NIE - - - -
Pola grobowe NIE - - - -
Postumenty NIE - - - -
Przyścienne NIE - - - -
Inne NIE - - - -
Elementy
Rodzaj Istnienie Ilość Data powstania Materiał Uwagi
Mur ogrodzeniowy NIE - - - -
Brama NIE - - - -
Kościół NIE - - - -
Kaplica NIE - - - -
Krzyż NIE - - - -
Inne NIE - - - -

Brak informacji na temat grobów o znaczeniu historycznym oraz osób szczególnie zasłużonych.

Inskrypcje

Nie znaleziono.


Galeria zdjęć - fot. Michał P. Wiśniewski, 2014

{$caption}
fot. 1
{$caption}
fot. 2
{$caption}
fot. 3
{$caption}
fot. 4
{$caption}
fot. 5

Renowacja

Nie przeprowadzono. Obecny krzyż metalowy jest z 1997 r. i zastąpił dawny drewniany. Został poświęcony w 2004 r. Nie zawiera żadnych odniesień związanych z epidemią.


Epidemia cholery w Brannie.

Nie wiadomo, która epidemia przyczyniła się do założenia cmentarza. Być może z 1831 r. Była to najsroższa z XIX - wiecznych epidemii cholery na ziemiach polskich. Równie dobrze może to być pamiątka po epidemii z 1873 r., kiedy to śmiertelność we wschodniej części powiatu inowrocławskiego była szczególnie wysoka.
Biorąc pod uwagę, że w Brannie istniał do 1848 r. kościół pw. Apostołów Piotra i Pawła, którego pozostałości zostały rozebrane w 1848 r. na polecenie właściciela majątku Krzysztofa Nehringa możemy zakładać, że druga data jest prawdziwsza jednak tak naprawdę nie wiemy, czy cmentarz ulokowano w miejscu dawnego kościoła, czy na polu. Sam kościół pierwotnie rzymskokatolicki został przejęty po 1571 r. przez kalwinów za pozwoleniem ówczesnego właściciela Mateusza Brańskiego. Jeszcze w 1599 r. posiadał pastora. Potem przejęty przez katolików i funkcjonujący administracyjnie w parafii Murzynno-Branno dekanatu gniewkowskiego.


Bibliografia:

  1. 3177 Neugrabia, Messtischblatt, 1:25 000, Preussische Landesaufnahme, 1909. comp.jpg
  2. Informacja o krzyżu w Brannie, http://gniewkowo.eu/index.php?idm=27&idm2=38 [dostęp: 04.12.2014]
  3. Monumenta Historica Dioeceseos Wladislaviensis, XVII, 1899, s. 11-12. comp.jpg
  4. Monumenta Historica Dioeceseos Wladislaviensis, XXI, 1901, s. 197-198. comp.jpg
  5. W. Krasiński, Zarys dziejów powstania i upadku reformacji w Polsce, T. 2, cz. 2, Warszawa, 1905, s. 147. comp.jpg
  6. D. Włodarczyk, Od powietrza, ognia, głodu i wojny. Epidemie cholery wśród ludności Regencji Bydgoskiej Wielkiego Księstwa Poznańskiego, Inowrocław 1998.
  7. Zabytkowe cmentarze i mogiły w Polsce. Województwo bydgoskie, oprac. Olga Romanowska-Grabowska, Warszawa, 1996, s. 164.

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License