Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony przy drodze z Kruszyn Szlacheckich do Anielewa. Jedziemy z Brodnicy przez Kruszynki i dalej wzdłuż torów kolejowych aż do przejazdu przez tory. Przejeżdżamy przez tory i następnie prosto ok. 600 m. aż dojedziemy do remizy po lewej stronie. Dalej skręcamy w prawo i prosto ok. 600 m. Po lewej stronie będziemy mieli charakterystyczny zagajnik przylegający do drogi, a po prawej lecz nie równolegle mamy gospodarstwo. Cmentarz nie zajmuje całego terenu zielonego a jego południową część. Cmentarz sąsiaduje od północy z nieużytkami, od wschodu z drogą, a od południa i zachodu z polem uprawnym.
Podstawowe informacje
| Data założenia | II poł. XIX w. |
| Wyznanie | bezwyznaniowy-poepidemiczny |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ~0,10 ha |
| Nr działki | niemal cała działka nr 126 |
| Kształt | zbliżony do kwadratu |
| Najstarszy zachowany nagrobek | - |
| Istniejąca dokumentacja | - |
| Zagrożenia | śmieci, zniesienie terenu cmentarza |
| Stan zachowania | NIEUPAMIĘTNIONY |
| Data zamknięcia, likwidacji | ?, - |
Roślinność
| Drzewa | klon, … |
| Krzewy | lilak, dzika róża, grochodrzew, … |
| Inne | trawa, … |
Układ cmentarza nieznany. Brak alei, brak pomników przyrody
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | - | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | TAK | 2 | II poł. XX w. | beton, drewno | budynek gospodarczy i wędzarnia |
Brak danych o osobach znanych i zasłużonych pochowanych na cmentarzu.
Inskrypcje
Nie znaleziono.
Galeria zdjęć
fot. Mariusz Kaniecki, 2016
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
Renowacja
Nie przeprowadzono. Niewykluczone, że jest to teren prywatny, wydzierżawiony bądź przywłaszczony. Znajdują się na nim ruiny budynku gospodarczego, a także wędzarnia. Mnóstwo śmieci wśród których można również znaleźć znicz.
Epidemia Kruszynach Szlacheckich
Nie wiadomo dokładnie, która epidemia cholery spowodowała istnienie tego cmentarza. Być może ta z 1873 gdy powstał cmentarz choleryczny w sąsiednim Wichulcu.
Nie jest prawdą to co przytoczono na tym blogu, jakoby na tym cmentarzu zostali pochowani przedstawiciele rodziny Mellin - właścicieli majątku w Kruszynach Szlacheckich w latach 1864-1895. Co prawda Ignacy Wawrzyniec Mariusz Józef Mellin (1813-1866) zmarł w Kruszynach Szlacheckich podobnie jak dwa spośród 14 dzieci: Józef Maria Ignacy (1845-1869) i Ksawery Maria 1843-1877) jednak zostali pochowani na cmentarzu parafialnym w Bobrowie. Nie jest również prawdą, że byli Niemcami. Otrzymali indygenat w 1676 roku. Spolonizowali się i byli wyznania katolickiego. W latach 1742-1855 byli właścicielami majątku Orłowo pod Płużnicą. Zanim nabyli Kruszyny Szlacheckie mieszkali w Chełmnie. W 1895 sprzedali tutejszy majątek polskiemu Bankowi Ziemskiemu i nabyli Zalesie, Kuczwały i Mirakowo. Czasowo byli także właścicielami Pluskowęs i Grzywny. Członkowie rodu pochowani są na cmentarzach w Bobrowie, Chełmnie, Chełmży, Grzywnie i Kiełbasinie.
Bank ziemski częściowo rozparcelował majątek i osadził polskich rolników, a resztówkę z dworem nabył Kraszewski. W późniejszych latach również byli polscy właściciele: Makowski i Kaczorowski. Ostatecznie majątek wszedł w skład Skarbu Państwa - od przynajmniej 1926. Pierwszy spis powszechny z 1921 podaje, że we wsi nie mieszkali ewangelicy, a w 1885 było ich dokładnie 9 na 153 mieszkańców. Nieobecność komisji kolonizacyjnej, ewangelickich właścicieli majątku oraz znikomą ilość ewangelików pod koniec XIX w. niemal wyklucza istnienie na terenie Kruszyn Szlacheckich cmentarza protestanckiego.
Ostatni męski przedstawiciel rodu Mellin zmarł w 2006 roku.
Bibliografia:
- 2682 Pokrzydowo, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1911.
- F. Calsow, General-Adressbuch der Ritterguts- und Gutsbesitzer in Norddeutschland, T. IV Westpreussen, Berlin, 1872, s. 54-55.
- Dane genealogiczne rodziny Ignacego Mellina, https://gedbas.genealogy.net/person/show/1172138121
- Handbuch des Grundbesitzes im Deutschen Reiche, Berlin, 1880, s. 98-99.
- Kruszyny Szlacheckie w Internetowym Słowniku historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=1064
- Kruszyny Szlacheckie, Anielewo, wpis z 23.05.2009, http://lakewierzycki5.bloog.pl/id,4597345,title,Kruszyny-Szlacheckie-Anielewo,index.html?smoybbtticaid=61734a
- J. Marcinkowski, Orlow, Orlaw, Orłowo na stronie "Płużnickie historie", 2012, http://pluznickiehistorie.pl/wsie/orlowo/
- H. Plehn, Ortsgeschischte des Kreises Strasburg in Westpreussen, Königsberg, 1900, s. 66-67.
- Provinz Westpreussen. Im Auftrag der Landwirtschaftskammer unter Mitwirkung der Königlichen Behörden der Provinz, Berlin, 1909, s. 286-287.
- K. Rauer, Hand-Matrikel der in sämmtlichen Kreisen des preussischen Staats auf Kreis- und Landtagen vertretenen Rittergüter, 1857, s. 49.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 11, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 6.
- F. Stołkowski, Krzysztof Mellin 1926-2006, "Gazeta Chełmżyńska", 2007, nr 7 (160).
- Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Bobrowo. Część A. Uwarunkowania i diagnoza stanu zagospodarowania przestrzennego, Bobrowo 2010, s. 37, http://www.bobrowo.bip.net.pl/?a=1399 [dostęp: 05.10.2015]
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa, 1880-1902, t. IV, s. 742.
- Westpreussisches Güter-Adressbuch, Stettin: P. Niekammer, 1903, s. 162-163.
