Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony w polu, w północnej części wsi. Jadąc z Barcina w kierunku Złotników Kujawskich przejeżdżamy przez Złotowo. Tu skręcamy w lewo (na Mamlicz patrząc od strony Barcina) na głównym skrzyżowaniu we wsi. Po niecałych 200 metrach, przed siedzibą firmy transportowej, skręcamy w prawo i po kolejnych 80 metrach po prawej stronie dojeżdżamy do cmentarza - de facto grobowca megalitycznego.
Podstawowe informacje
| Data założenia | XIX w. |
| Wyznanie | - |
| Ówczesna parafia | - |
| Status | nieczynny |
| Powierzchnia | ? ha |
| Nr działki | na terenie działki 77/1 |
| Kształt | ? |
| Najstarszy zachowany nagrobek | - |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | dewastacja |
| Stan zachowania | UPAMIĘTNIONY |
UWAGA: informacje powyżej odnoszą się wyłącznie do cmentarza cholerycznego, a nie do stanowiska archeologicznego.
Roślinność
| Drzewa | ? |
| Krzewy | ? |
| Inne | ? |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Brak alei.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | - | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | NIE | - | - | - | - |
| Brama | NIE | - | - | - | - |
| Kościół | NIE | - | - | - | - |
| Kaplica | NIE | - | - | - | - |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
UWAGA: informacje w tabelce powyżej odnoszą się wyłącznie do cmentarza cholerycznego, a nie do stanowiska archeologicznego.
Inskrypcje
Nie znaleziono.
Galeria zdjęć
fot. Romuald Góralski, 2019
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
Renowacja
Wedle przekazów nauczyciela Alojzego Rybczyńskiego opiekę nad tym miejscem zapoczątkowano już w 1963 roku. Miejscowa szkoła planowała otworzyć swoisty skansen archeologiczny. Wszystkie prace związane z rekonstrukcją kurhanu i jego udostępnieniem wykonywali mieszkańcy Złotowa. W 1966 roku zasadzono drzewa , krzewy i rośliny ozdobne. Teren został ogrodzony, postawiono ławki, a bezpośrednio przy rezerwacie archeologicznym powstał parking.
W latach 90. XX w. obiekt został zapuszczony. Parking zarósł podobnie jak alejki, a ławki zniknęły. Od 2003 roku kurhan znajduje się pod opieką nieformalnej grupy "Strażnicy Kurhanu". Z ich inicjatywy doszło do zamontowania tablicy informacyjnej w 2007, a sam dojazd oznakowany. W treści tablicy jest mowa o pochówkach cholerycznych potwierdzonych badaniami archeologicznymi.
Epidemia cholery w Złotowie.
Według przekazów historycznych dziewiętnastowieczna epidemia cholery nawiedzała Złotowo w 1831 i 1873 roku. Nie wiadomo z jakiego dokładnie roku pochodzą znalezione pochówki choleryczne.
Zwłoki osób zmarłych na cholerę pochowano w miejscu, które okazało się być grobowcem z czasów kultury amfor kulistych (2500-1800 p. n. e.). Niestety prawie połowa grobowca została zniszczona z powodu utworzenia drogi. Obiekt został odkryty przez miejscowego nauczyciela Alojzego Rybczyńskiego w 1959 roku. Badanie archeologiczne przeprowadzono w 1961 roku przez archeologów z Poznania. Odsłonięto wówczas komorę grobową zbudowana z dużych głazów. Wewnątrz znajdowały się szkielety ludzkie, zwierzęce i przedmioty codziennego użytku charakterystyczne dla kultury amfor kulistych. Nad komora utworzono nasyp, w którym pochowano w XIX wieku ofiary epidemii cholery. Część głazów próbowano użyć do celów budowlanych, czego ślady można zauważyć na kamieniach.
Bibliografia:
- 3174 Pakosch, Meßtischblatt, 1:25 000, 1940.
- S. Cieślak, Teraz każdy pozna historię kurhanu, "Express Bydgoski", wersja internetowa z 25.06.2007, https://expressbydgoski.pl/teraz-kazdy-pozna-historie-kurhanu/ar/11264074
- Kurhan z neolitu, "Polska niezwykła", https://www.polskaniezwykla.pl/web/place/1318,zlotowo-kurhan-z-neolitu.html
- R. Nowicki, Kurhan w Złotowie i jego odkrycie, "Pałuki" 1995, nr 33. Opublikowano w internecie 26.06.2007, http://palukitv.pl/teksty/poznajemy-paluki-i-zm/2182-kurhan-w-zlotowie-i-jego-odkrywca.html
- D. Włodarczyk, Od powietrza, ognia, głodu i wojny. Epidemie cholery wśród ludności Regencji Bydgoskiej Wielkiego Księstwa Poznańskiego, Inowrocław, 1998, s. 54, 71.