Położenie | Opis | Zdjęcia | Renowacja | Osadnictwo | Bibliografia
Położenie cmentarza - mapy
 |
Opis cmentarza
Położenie
Cmentarz położony na północnym krańcu miasta, przy ul. Cmentarnej. Zaraz po zjeździe z DK nr 15 w drogę wojewódzką nr 246 skręcamy w prawo w ul. Cmentarną. Cmentarz będzie po prawej stronie drogi, za ok. 500 m. Od zachodu sąsiaduje z ul. Cmentarną, a z pozostałych stron z gruntami ornymi.
Podstawowe informacje
| Data założenia | po 1892 |
| Wyznanie | dwuwyznaniowy dla katolików obrządku rzymskiego i protestantów wyznania ewangelicko-unijnego |
| Ówczesna parafia | ewangelicy: Gniewkowo (od 1886),Murzynko (1846-1886), Inowrocław (przed 1846); od 1858 dom modlitwy podlegający pod Murzynko|; katolicy: Gniewkowo (od XIV w.) |
| Status | czynny |
| Powierzchnia | ~2,89 ha (całość), stara część ewangelicka ~0,64 ha |
| Nr działki | 62/1, 62/3 i 63 (część ewangelicka) |
| Kształt | prostokąt, część ewangelicka zbliżona do kwadratu |
| Najstarszy zachowany nagrobek | 1900 |
| Istniejąca dokumentacja | ? |
| Zagrożenia | śmieci, likwidacja starego drzewostanu |
| Stan zachowania | ADAPTACJA, Typ V |
| Data zamknięcia, likwidacji | 1945, 1972 |
Roślinność
| Drzewa | lipa, brzoza, iglaki, … |
| Krzewy | … |
| Inne | bluszcz, trawa… |
Brak zarejestrowanych pomników przyrody. Układ cmentarza czytelny.
Nagrobki i inne elementy
| Nagrobki | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Cenotafy | NIE | - | - | - | - |
| Cippusy | NIE | - | - | - | - |
| Grobowce | NIE | - | - | - | - |
| Krzyże | NIE | - | - | - | - |
| Obeliski | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły obmurowane | NIE | - | - | - | - |
| Mogiły ziemne | NIE | - | - | - | - |
| Płyty poziome | NIE | - | - | - | - |
| Płyty pionowe | NIE | - | - | - | - |
| Pola grobowe | NIE | - | - | - | - |
| Postumenty | NIE | - | - | - | - |
| Przyścienne | NIE | - | - | - | - |
| ŁĄCZNIE | - | ||||
| Elementy | |||||
| Rodzaj | Istnienie | Ilość | Data powstania | Materiał | Uwagi |
| Mur ogrodzeniowy | TAK | - | XX w. | - | siatka ogrodzeniowa |
| Brama | TAK | 1 | k. XIX w. | cegła, żeliwo | 2 bramy: ewangelicka i katolicka |
| Kościół | NIE | - | - | - | do końca lat 60. XX w. istniał kościół parafii ewangelickiej w Murzynku położony tuż za cmentarzem na wschód od niego |
| Kaplica | TAK | 1 | 1910 | cegła | z dobudowaną wiatą, remont po spaleniu w 1998 |
| Inne | NIE | - | - | - | - |
Powyższe dane odnoszą się tylko do zachowanych elementów części ewangelickiej.
Inskrypcje
Nie znaleziono.
Galeria zdjęć
fot. Michał P. Wiśniewski, 2015
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
 |
| fot. 12 |
 |
| fot. 13 |
 |
| fot. 14 |
 |
| fot. 15 |
 |
| fot. 16 |
 |
| fot. 17 |
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
 |
| fot. 12 |
 |
| fot. 13 |
 |
| fot. 14 |
 |
| fot. 15 |
fot. Michał P. Wiśniewski, 2012;
 |
| fot. 1 |
 |
| fot. 2 |
 |
| fot. 3 |
 |
| fot. 4 |
 |
| fot. 5 |
 |
| fot. 6 |
 |
| fot. 7 |
 |
| fot. 8 |
 |
| fot. 9 |
 |
| fot. 10 |
 |
| fot. 11 |
 |
| fot. 12 |
Renowacja
Nie przeprowadzono. Ewangelicką część cmentarza wraz z kaplicą przyznano parafii katolickiej w 1972. Poświęcenia terenu dokonano w 1974. Według mapy linia dzieli teren dawnej nekropolii na dwie równe części. Nie wiadomo, czy w obszarze na lewo od kaplicy (patrząc od strony bramy wejściowej) dokonywano pochówków, czy pochówki ewangelickie miały miejsce tylko po prawej strony kaplicy. Raczej tu i tu jednak cała lewa strona została zajęta przez pochówki katolickie. Nagrobki ewangelickie zostały usunięte - czego nie należy mylić z uporządkowaniem.
Osadnictwo w Gniewkowie
Historia
…
Ludzie
W księdze adresowej z 1903 r. wymieniono nazwiska: patrz Bibliografia, pozycja (2)
Lista strat z I wojny światowej zawiera ponad 200 nazwisk mężczyzn, którzy zostali ranni, zabici, wzieci do niewoli albo zaginieni w trakcie działań wojennych.
Księga adresowa z 1928 r. zawiera następujące nazwiska: patrz Bibliografia, pozycja (6)
Księga adresowa z 1941 r. zawiera następujące nazwiska: patrz Bibliografia, pozycja (4)
Bibliografia:
- 3176 Argenau, Topographische Karte (Meßtischblatt) 1:25000, Reichsamt für Landesaufnahme, 1940.
- Adressbuch für die Stadt Inowrazlaw und die Kreise Inowrazlaw und Strelno, Inowrazlaw: Kujawischer Bote, 1903, s. 178-181.
- Die Geschichte, die wirtschaftliche und die kulturelle Entwickelung des Kreises Hohensalza bis zum Jahre 1911, Hohensalza, 1911, s. 728-729, 738.
- Deutsches Reichs Adressbuch. Die Ostgebiete, Berlin: Buch- und Tiefdruck Gesellschaft, 1941, s. 169.
- Z. Guldon, Zarys dziejów Gniewkowa, 1970.
- Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1928, s. 1300.
- P. Skoblewski, Zarys dziejów Gniewkowa. Szkic historyczny, http://www.gniewkowo.eu/index.php?idm=425
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 10, Województwo Poznańskie. Warszawa: GUS, 1926, s. 21.
- F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski i in., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa, 1880-1902, t. II, s. 627-628.
- A. Werner, Geschichte der evangelischen Parochieen in der Provinz Posen, Posen: W. Decker, 1898, s. 143.
- Zarys historii parafii pw NSPJ, http://gniewkowo.eu/index.php?idm=534